Ngân hàng Thế giới dỡ lệnh cấm cấp vốn cho điện hạt nhân

một ngày trướcBài gốc

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters.

Ngân hàng Thế giới (WB) sẽ dỡ lệnh cấm đã duy trì trong nhiều thập kỷ đối với việc cấp vốn cho lĩnh vực điện hạt nhân. Đây là một sự dịch chuyển chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển của một công nghệ năng lượng có mức độ phát thải thấp, nhằm đáp ứng nhu cầu điện đang tăng mạnh tại các quốc gia đang phát triển.

Trong một bức email gửi nhân viên WB vào ngày 11/6, Chủ tịch WB Ajay Banga cho biết định chế có trụ sở ở Washington DC này sẽ “bắt đầu quay trở lại lĩnh vực năng lượng hạt nhân” thông qua mối quan hệ đối tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) - tổ chức giám sát hạt nhân của Liên hiệp quốc, có vai trò ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân.

“Chúng tôi sẽ hỗ trợ nỗ lực kéo dài tuổi thọ của các lò phản ứng hiện có ở những quốc gia đã có lò phản ứng và giúp hỗ trợ nâng cấp lưới điện cũng như cơ sở hạ tầng liên quan”, tờ báo Financial Times dẫn nội dung của bức email.

Sự thay đổi chính sách này của WB diễn ra sau khi nhận được sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Donald Trump - nhà lãnh đạo ưa chuộng điện hạt nhân - và cuộc chuyển giao quyền lực ở Đức - quốc gia trước đây từng chống lại việc cấp vốn cho năng lượng nguyên tử do sự phản đối chính trị trong nước đối với công nghệ này.

Đây là một phần của chiến lược rộng hơn nhằm giải quyết nhu cầu điện dự kiến sẽ tăng gấp đôi ở các nước đang phát triển trong thời gian từ nay đến năm 2035. Trong bức email, ông Banga nói rằng để đáp ứng nhu cầu này, khoản đầu tư hàng năm vào việc phát điện, xây dựng lưới điện và lưu trữ điện sẽ tăng từ 280 tỷ USD hiện nay lên 630 tỷ USD.

Bức email nói rằng đầu tư của khu vực tư nhân là cần thiết nhưng các doanh nghiệp sẽ cần sự hỗ trợ từ WB, bao gồm các công cụ như bảo lãnh và vốn chủ sở hữu. WB sẽ hỗ trợ một loạt các dự án năng lượng bao gồm các nhà máy điện mặt trời, điện gió, địa nhiệt điện, và khí đốt tự nhiên ở những khu vực mà “năng lượng tái tạo không gặp trở ngại” - ông Banga nói thêm.

“Chúng tôi cũng sẽ nỗ lực đẩy mạnh tiềm năng của các lò phản ứng mô-đun nhỏ, để dần dần loại lò phản ứng này có thể trở thành một lựa chọn khả thi cho nhiều quốc gia hơn”, email viết.

Việc WB - một tổ chức cho vay đa phương - đi đến quyết định xem xét tài trợ cho các dự án hạt nhân là một động lực đáng kể cho lĩnh vực vốn đã trải qua một thời kỳ suy giảm mạnh sau thảm họa hạt nhân Fukushima năm 2011.

Cuộc khủng hoảng khí hậu và nhu cầu điện tăng vọt do sự ra đời của các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) có mức tiêu thụ điện năng lớn đã thúc đẩy nhiều chính phủ xem xét lại năng lượng hạt nhân. Các nhà máy điện hạt nhân có thể cung cấp nguồn điện không phát thải ổn định, và nguồn điện này có thể được bổ sung bằng nguồn cung cấp điện mặt trời và điện gió - là những nguồn không ổn định - vào thời điểm nhu cầu cao hơn. Tuy nhiên, các dự án điện hạt nhân thường gặp phải sự phản đối vì lo ngại về hậu quả từ các sự cố nhà máy điện hạt nhân như Fukushima, Chornobyl của Nga năm 1986, và Three Mile Island của Mỹ năm 1979.

Tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 tại Dubai năm 2023, hơn 30 quốc gia đã ký cam kết đến năm 2050 tăng gấp ba công suất điện hạt nhân toàn cầu, nhằm đạt các mục tiêu về khí hậu của Hiệp định Paris.

WB đã không hỗ trợ một dự án hạt nhân nào kể từ năm 1959, do sự phản đối của Berlin và lo ngại của một số quốc gia về tình trạng phổ biến vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên, Chính phủ mới của Đức do Thủ tướng Friedrich Merz lãnh đạo đã từ bỏ sự phản đối của quốc gia này đối với điện hạt nhân. Vào tháng 5, Berlin đã phát tín hiệu với Paris rằng họ sẽ không còn cản trở những nỗ lực của Pháp nhằm đảm bảo năng lượng hạt nhân được đối xử ngang bằng với năng lượng tái tạo trong luật pháp của Liên minh châu Âu (EU).

Ngành công nghiệp điện hạt nhân đang hy vọng các tổ chức cho vay đa phương khác, bao gồm Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), có thể hành động tương tự WB. Nguồn vốn rẻ hơn do chính phủ hậu thuẫn được coi là rất quan trọng đối với việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân lớn, vốn dễ bị chậm trễ và vượt chi phí.

Mỹ, cổ đông lớn nhất của WB, và các quốc gia phương Tây ủng hộ điện hạt nhân khác đã vận động định chế này xem xét lại lệnh cấm hỗ trợ các dự án hạt nhân. Họ lập luận rằng một sự thay đổi như vậy sẽ giúp các công ty phương Tây cạnh tranh với các tập đoàn điện hạt nhân khổng lồ do nhà nước sở hữu ở Nga và Trung Quốc - những công ty đã bắt đầu xây dựng các nhà máy điện hạt nhân ở các nước đang phát triển. Chẳng hạn, công ty Rosatom của Nga đang xây dựng các nhà máy điện hạt nhân ở Thổ Nhĩ Kỳ, Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ và Iran.

Năm ngoái, Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) đã mở cánh cửa tài trợ cho các dự án năng lượng nguyên tử sau một chiến dịch vận động hành lang thành công của các nước sản xuất điện hạt nhân lớn bao gồm Pháp.

An Huy

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/ngan-hang-the-gioi-do-lenh-cam-cap-von-cho-dien-hat-nhan.htm