Buông lỏng an toàn
Khoảng 1h ngày 8/2, ô tô khách BKS 50H - 355.47 của nhà xe Tân Kim Chi, do ông Phạm Quốc Huy (SN 1985) điều khiển chạy trên QL1 theo hướng Bắc - Nam qua địa phận tỉnh Phú Yên bất ngờ tông vào dải phân cách giữa gây tai nạn, khiến 3 người tử vong.
Bộ phận ATGT của mỗi doanh nghiệp vận tải đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa TNGT.
Thời điểm này, xe khách chở quá số người quy định (30/26 người), tài xế Huy không có GPLX để điều khiển xe khách trên 30 chỗ, không có tên trong danh sách lái xe đã đăng ký khi làm lệnh xuất bến.
Trước đó, ngày 30/4/2024, tại Gia Lai cũng xảy ra vụ TNGT giữa 2 xe khách khiến 1 người tử vong, 11 người khác bị thương. Cơ quan công an xác định cả hai xe đều chạy quá tốc độ quy định.
Các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay đã có quy định cụ thể về việc đơn vị vận tải phải thành lập, duy trì bộ phận ATGT. Bộ phận này có nhiệm vụ rất quan trọng, kiểm tra, giám sát tài xế, phương tiện ngay trước khi xuất phát, trong suốt hành trình di chuyển cho đến khi kết thúc chuyến đi, bằng các phương thức trực tiếp và trực tuyến qua thiết bị giám sát hành trình (GSHT), camera giám sát lắp trên xe. Từ đó, phát hiện những vi phạm để nhắc nhở, xử lý và chấn chỉnh kịp thời.
Theo các chuyên gia, nếu bộ phận quản lý ATGT tại các doanh nghiệp vận tải hoạt động có trách nhiệm, chắc chắn có thể ngăn được những vi phạm nêu trên.
Cần tăng cường kiểm tra, giám sát
Tuy nhiên, hiện không ít doanh nghiệp có quy mô nhỏ lẻ, các hợp tác xã vẫn thờ ơ, bỏ qua hoặc thành lập bộ phận ATGT chỉ mang tính đối phó. Hệ quả là bộ phận này hoạt động không hiệu quả, thiếu chuyên môn và trang thiết bị, dẫn đến việc không thể kiểm soát, giảm thiểu các rủi ro cho phương tiện khi tham gia giao thông.
Ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, do sợ tốn thêm chi phí, nhiều đơn vị vận tải chưa thực sự quan tâm, trong khi các đơn vị có quy mô nhỏ lẻ không đủ điều kiện để thành lập bộ phận này.
"Khi TNGT xảy ra, không chỉ gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe của hành khách, tài xế mà còn gây thiệt hại lớn về tài sản, uy tín của doanh nghiệp, thậm chí tạo gánh nặng cho xã hội", ông Bằng nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Công Hùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN phân tích, nhiều vụ TNGT nghiêm trọng đã xảy ra là bài học cho các doanh nghiệp vận tải. Bên cạnh trách nhiệm của doanh nghiệp cần nói đến trách nhiệm của cơ quan giám sát, bởi quy định, chế tài đều đã có, cần tăng cường kiểm tra, giám sát.
Nâng nhận thức của lãnh đạo doanh nghiệp
TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng, cần nâng cao nhận thức của lãnh đạo các doanh nghiệp, từ đó nâng cao trách nhiệm, việc đầu tư trong xây dựng, duy trì hoạt động hiệu quả của bộ phận ATGT.
Cơ quan quản lý cần sớm xây dựng trung tâm lưu trữ dữ liệu từ thiết bị GSHT, camera lắp trên xe vận tải, ứng dụng công nghệ, sử dụng thuật toán để cảnh báo tức thời các phương tiện vi phạm giao thông; phối hợp với doanh nghiệp chấn chỉnh, xử lý lái xe, ngăn ngừa TNGT xảy ra.
Ông Nguyễn Công Hùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN
Mặt khác, cần chú trọng đào tạo, nâng cao năng lực cho nhân viên bộ phận ATGT, có quy chế để kiểm tra, xử lý trong trường hợp lơ là nhiệm vụ, không kịp thời giám sát, nhắc nhở, xử lý các lái xe vi phạm.
"Khi đã có quy định về bộ phận ATGT, cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có cơ chế, tăng cường kiểm tra, thanh tra định kỳ, đột xuất đối với các doanh nghiệp vận tải về thực hiện, duy trì bộ phận ATGT, xem doanh nghiệp có thực hiện đúng như quy định hay không.
Nếu phát hiện doanh nghiệp không thành lập; buông lỏng quản lý, giám sát bộ phận này hay lập chỉ mang tính đối phó, cần xử lý nghiêm", một chuyên gia giao thông nhìn nhận.
Đề xuất phương án tiết kiệm chi phí
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN đề xuất, một giải pháp khác cũng cần được tính đến là việc khuyến khích thành lập các đơn vị cung cấp dịch vụ ATGT cho doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp nhỏ lẻ, quy mô phương tiện còn ít.
Các đơn vị này có thể chính là các hợp tác xã vận tải hoặc đơn vị hoạt động chuyên nghiệp và độc lập, cung cấp các dịch vụ như kiểm tra, giám sát, đào tạo và tư vấn về ATGT cho các doanh nghiệp vận tải. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo ATGT mà còn giúp họ tiết kiệm chi phí và tập trung vào hoạt động kinh doanh.
Lãnh đạo Vụ Vận tải và ATGT, Bộ Xây dựng cho biết, tại Nghị định 100/2019 đã quy định chế tài xử phạt đối với đơn vị kinh doanh vận tải không có bộ phận quản lý, theo dõi các điều kiện về ATGT hoặc có nhưng bộ phận này không thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, mức phạt từ 5-6 triệu đồng đối với cá nhân và từ 10-12 triệu đồng đối với tổ chức.
Nghị định 100 cũng quy định mức phạt từ 3-4 triệu đồng đối với cá nhân, từ 6-8 triệu đồng đối với tổ chức không xây dựng quy trình bảo đảm ATGT hoặc xây dựng nhưng không đầy đủ các nội dung theo quy định hoặc không thực hiện đúng quy trình.
"Trách nhiệm kiểm tra xử lý thuộc về thanh tra các Sở Xây dựng sau hợp nhất và lực lượng chức năng khác có thẩm quyền", lãnh đạo Vụ Vận tải và ATGT nói và cho biết, bên cạnh tuyên truyền nâng cao trách nhiệm, cần tăng cường kiểm tra định kỳ, đột xuất để giám sát, xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm.
Yến Chi