Ngành Công Thương Gia Lai tận dụng lợi thế để bứt phá

42 phút trướcBài gốc

Tỉnh Gia Lai sau hợp nhất có không gian phát triển rộng lớn từ cao nguyên đến đồng bằng ven biển, mở ra cơ hội kết nối hạ tầng, logistics, chuỗi cung ứng cho thị trường trong nước lẫn quốc tế. Trong bối cảnh đó, ngành Công Thương đóng vai trò then chốt, điều phối chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến tới tiêu thụ.

Nhằm tìm hiểu rõ hơn về cơ hội, thách thức cũng như định hướng của ngành Công Thương sau sáp nhập, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc phỏng vấn ông Dương Minh Đức - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai - xung quanh vấn đề này.

Ông Dương Minh Đức - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai

Gia Lai hội tụ nhiều tiềm năng để bứt phá

- Sau hơn một tháng sáp nhập và đi vào vận hành, ông đánh giá thế nào về tiềm năng tổng thể cũng như những thay đổi lớn đối với ngành Công Thương của tỉnh?

Ông Dương Minh Đức: Sau sáp nhập, ngành Công Thương Gia Lai có được tiềm năng to lớn nhờ sự kết hợp giữa lợi thế tài nguyên cao nguyên và duyên hải, cùng với hạ tầng kết nối ngày càng hoàn thiện. Những thay đổi lớn như tái cấu trúc bộ máy, đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và chuyển đổi số đã tạo động lực cho sự phát triển bền vững.

Vị trí chiến lược trên trục Bắc - Nam và hành lang kinh tế Đông - Tây, cùng với hạ tầng cảng biển Quy Nhơn, sân bay Pleiku, Phù Cát và Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, giúp Gia Lai trở thành cửa ngõ kết nối Tây Nguyên với Biển Đông và các khu vực như: Nam Lào, Đông Bắc Campuchia.

Ngành công nghiệp chế biến, đặc biệt là chế biến nông lâm sản, được xác định là một trong những trụ cột tăng trưởng. Gia Lai sở hữu nguồn tài nguyên đất bazan trù phú, phù hợp với các cây trồng chủ lực như: Cà phê, hồ tiêu, cao su, vốn đã có thương hiệu xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như: EU, Nhật Bản, Hàn Quốc; bên cạnh đó với lợi thế có bờ biển dài để phát triển tiềm năng kinh tế biển, nuôi trồng chế biến thủy sản.

Vùng nguyên liệu dồi dào phục vụ ngành công nghiệp chế biến. Ảnh: Hiền Mai

Các cụm công nghiệp được định hướng phát triển theo mô hình xanh, giảm thiểu tác động môi trường, phù hợp với xu hướng kinh tế tuần hoàn và cam kết giảm phát thải.

Năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) cũng là một lĩnh vực tiềm năng, với nhiều dự án đang được doanh nghiệp đề xuất hoàn thiện để đưa vào vận hành. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh hiện có 87 nhà máy điện đang vận hành phát điện với tổng công suất 4.372,39MW.

Ngoài ra, tỉnh còn có lợi thế về mạng lưới logistics, hệ thống phân phối nội địa, nguồn hàng xuất khẩu và thương mại điện tử xuyên biên giới,...

Tỉnh Gia Lai mới có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm công nghiệp chế biến, năng lượng tái tạo và công nghệ cao của khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Tuy nhiên, để hoàn thiện được các mục tiêu trên, ngành Công Thương nói riêng và tỉnh Gia Lai nói chung cần tiếp tục cải cách hành chính, đầu tư hạ tầng và thu hút các doanh nghiệp. Với các chính sách hỗ trợ hiện nay và kế hoạch phát triển dài hạn, Gia Lai mới hứa hẹn trở thành một cực tăng trưởng mới, đóng góp quan trọng vào kinh tế vùng và quốc gia.

- Việc kết nối giữa cao nguyên và ven biển đang được đánh giá là một lợi thế rất lớn về logistics và xuất khẩu. Ngành Công Thương sẽ có những bước đi cụ thể nào để tận dụng cơ hội này?

Ông Dương Minh Đức: Để tận dụng tối đa lợi thế này, ngành Công Thương sẽ tập trung triển khai các giải pháp trọng tâm. Trong đó, tập trung phát triển dịch vụ logistics và đảm nhận vai trò trung tâm trung chuyển, hậu cần logistics nội vùng và liên vùng.

Xếp dỡ hàng hóa tại Cảng Quy Nhơn. Ảnh: Công ty CP Cảng Quy Nhơn

Cùng với đó, đảm nhận vai trò trung chuyển hai chiều trong chuỗi cung ứng; tổ chức lại chuỗi sản xuất - chế biến - logistics - xuất khẩu theo hướng chuyên nghiệp, tích hợp và hiệu quả; giảm tỷ lệ xuất khẩu nguyên liệu thô, tăng cường đầu tư chế biến sâu, hướng đến xuất khẩu trực tiếp từ cảng Quy Nhơn; ưu tiên phát triển các mặt hàng chủ lực như cà phê, cao su, hồ tiêu, trái cây, vật liệu xây dựng, tinh bột sắn... theo hướng xuất khẩu chính ngạch.

Mở rộng thị trường biên giới, tăng cường xuất khẩu chính ngạch sang Lào - Campuchia qua cửa khẩu quốc tế Bờ Y - Attapeu; Lệ Thanh - Oyadav, khai thác hiệu quả hành lang kinh tế Đông - Tây. Tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại biên giới, kết nối doanh nghiệp khu vực tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia.

4 định hướng vượt thách thức

- Thách thức lớn nhất trong thời gian tới và ngành Công Thương làm gì để vượt qua, thưa ông?

Ông Dương Minh Đức: Sau khi hợp nhất, một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành Công Thương là làm sao tổ chức lại sản xuất và phân bổ nguồn lực một cách hài hòa, hiệu quả giữa hai vùng có điều kiện phát triển chưa đồng đều - khu vực cao nguyên (phía Tây) và ven biển (phía Đông).

Cụ thể, phía Đông có nền công nghiệp chế biến phát triển hơn, hạ tầng logistics đồng bộ, hệ thống cảng biển, sân bay, đường sắt thuận lợi. Trong khi đó, phía Tây sở hữu lợi thế lớn về tài nguyên rừng, đất đỏ bazan, tiềm năng nông - lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và dư địa quỹ đất phát triển công nghiệp, nhưng hạ tầng kỹ thuật còn thiếu đồng bộ, quy mô doanh nghiệp nhỏ, phân tán.

Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh. Ảnh: Hiền Mai

Từ đó, đòi hỏi ngành Công Thương phải thiết kế một mô hình phát triển tích hợp, có khả năng khai thác tối ưu các lợi thế. Nhất là trong bối cảnh yêu cầu chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và hội nhập quốc tế ngày càng cao, nếu không có bước đi bài bản và đồng bộ, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội bứt phá.

Để vượt qua thách thức này, ngành Công Thương xác định một số định hướng và giải pháp trọng tâm như sau:

Thứ nhất, hoàn thiện quy hoạch phát triển công nghiệp và thương mại theo hướng phân vùng chức năng hợp lý. Khu vực phía Tây sẽ là vùng nguyên liệu chiến lược, trung tâm phát triển công nghiệp chế biến sâu, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và công nghiệp sinh thái. Trong khi đó, phía Đông sẽ phát triển mạnh các ngành công nghiệp công nghệ cao, điện tử, bán dẫn, đóng tàu, logistics và thương mại tự do, gắn kết hạ tầng cảng biển, sân bay, ga đường sắt và trung tâm logistics tại Phù Cát. Đây sẽ là trung tâm trung chuyển hàng hóa, dịch vụ của cả vùng.

Gia Lai hội tụ nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế biển. Ảnh: Hiền Mai

Thứ hai, tỉnh Gia Lai sẽ tổ chức lại các khu, cụm công nghiệp theo ngành nghề chuyên môn hóa, trên cơ sở khai thác lợi thế so sánh và kết nối chuỗi giá trị. Xây dựng và kết nối các hành lang công nghiệp - logistics chiến lược như: Quy Nhơn - Pleiku, đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 25 để đồng bộ hóa chuỗi cung ứng, phân phối hàng hóa và dịch vụ, tăng cường liên kết vùng giữa Tây Nguyên và Duyên hải miền Trung.

Thứ ba, sẽ tham mưu UBND tỉnh ưu tiên đầu tư công vào các hạ tầng thiết yếu còn yếu tại Gia Lai như: Điện, nước, giao thông, đồng thời quy hoạch quỹ đất công nghiệp có sức hút kinh tế tư nhân, FDI tại những khu vực có tiềm năng.

Thứ tư, tỉnh Gia Lai xác định phát triển công nghiệp xanh, tuần hoàn và ứng dụng chuyển đổi số là hướng đi chiến lược lâu dài. Ngành sẽ đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn sản xuất và quản trị theo hướng thân thiện môi trường, gắn với xây dựng các khu, cụm công nghiệp sinh thái và hệ sinh thái thương mại số và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong các ngành công nghiệp mũi nhọn như bán dẫn, AI, năng lượng sạch, nông nghiệp chế biến sâu.

Tôi tin rằng, nếu tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ và có sự đồng hành chặt chẽ của doanh nghiệp, người dân và các cấp ngành, ngành Công Thương của tỉnh sau hợp nhất sẽ thực sự phát huy được vai trò điều phối chuỗi giá trị vùng, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp hiệu quả vào phát triển kinh tế bền vững.

- Thời gian qua, Bộ Công Thương đã có những chính sách hỗ trợ nào để tăng tiềm lực phát triển cho ngành Công Thương của tỉnh trong giai đoạn đầu sau sáp nhập?

Ông Dương Minh Đức: Ngay sau khi tỉnh thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời, hướng dẫn cụ thể việc tổ chức lại hệ thống quản lý ngành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; chuẩn hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại. Tiếp đó, Bộ Công Thương đã cử 34 lãnh đạo cấp Vụ trực tiếp phối hợp theo Quyết định số 2172/QĐ-BCT ngày 29/7/2025, giúp địa phương nhanh chóng ổn định tổ chức sau sáp nhập.

Về công tác quy hoạch, Bộ Công Thương chỉ đạo tích hợp quy hoạch phát triển ngành Công Thương vào Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, giúp tỉnh định hướng rõ các trụ cột phát triển, tận dụng hiệu quả lợi thế vùng, đồng thời nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn lực, thu hút đầu tư có chọn lọc và phát triển đồng bộ hạ tầng công nghiệp, thương mại đồng bộ, bền vững.

Đặc biệt, trong lĩnh vực năng lượng - ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều cơ chế mới như: Nghị định số 18/2025/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Điện lực 2024, Nghị định 80/2024/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp, Nghị định 135/2024/NĐ-CP khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà, tháo gỡ vướng mắc liên quan đến điện gió và điện mặt trời sau thanh tra, tạo hành lang pháp lý minh bạch và hấp dẫn nhà đầu tư.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng chỉ đạo đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng, chuyển đổi số và thương mại điện tử. Gia Lai đã đưa nhiều sản phẩm OCOP, cà phê, hồ tiêu… lên sàn Gialai360.com, kết hợp livestream để mở rộng kênh tiêu thụ cho hộ sản xuất nhỏ.

Chúng tôi trân trọng ghi nhận sự đồng hành sát sao, kịp thời của Bộ Công Thương trong suốt quá trình tái cấu trúc và phát triển ngành. Trong thời gian tới, Sở Công Thương Gia Lai sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ chủ quản, cùng kiến tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển ổn định, bền vững và phù hợp với đặc thù của tỉnh trong giai đoạn mới.

- Xin ông chia sẻ định hướng và các mục tiêu trọng tâm mà Sở Công Thương Gia Lai đặt ra trong thời gian tới nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng vùng và thúc đẩy ngành công thương phát triển bền vững.

Ông Dương Minh Đức: Sở Công Thương Gia Lai đã đặt ra các định hướng và mục tiêu rõ ràng, tập trung vào khai thác lợi thế vùng, phát triển công nghiệp xanh, chuyển đổi số và liên kết liên vùng để thúc đẩy ngành Công Thương phát triển bền vững. Với sự hỗ trợ từ các chính sách của Trung ương và địa phương, cùng với tiềm năng to lớn của tỉnh Gia Lai mới, ngành Công Thương có cơ hội tạo bước đột phá, đóng góp vào mục tiêu đưa Gia Lai trở thành trung tâm tăng trưởng xanh khu vực Bắc Tây Nguyên.

Để đạt được mục tiêu đặt ra trong thời gian tới, Sở Công Thương xác định phát triển ngành công thương theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số, và thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

Cà phê là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hiền Mai

Trong đó cần chú trọng một số nhiệm vụ cụ thể như: Nắm chắc tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, tăng cường thực hiện các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; Đẩy nhanh tiến độ đầu tư các khu công nghiệp trọng điểm mới; tiếp tục nghiên cứu, triển khai Quy hoạch điện VIII; tập trung triển khai hiệu quả các giải pháp thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, duy trì và mở rộng các thị trường xuất khẩu hiện có. Phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu năm 2025 trên 2,8 tỷ USD.

Xin cảm ơn ông!

Theo báo cáo tình hình phát triển công nghiệp, thương mại tháng 7/2025 trên địa bàn tỉnh Gia Lai, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 7/2025 ước tăng 6,5% so với cùng kỳ. Tính chung 7 tháng năm 2025, ước tăng 8,9% so với cùng kỳ.Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 7/2025 ước đạt 18.378,9 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ. Tính chung 7 tháng đầu năm 2025 ước đạt 114.873,3 tỷ đồng, tăng 11,1% so với cùng kỳ.Kim ngạch xuất khẩu tháng 7/2025 trên toàn tỉnh ước thực hiện 267,1 triệu USD, tính chung 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu ước thực hiện 1.937,4 triệu USD.

Hiền Mai

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/nganh-cong-thuong-gia-lai-tan-dung-loi-the-de-but-pha-415157.html