Ngành Công Thương khu vực miền Trung - Tây Nguyên: Vững đà tăng trưởng, hướng đến bứt phá toàn diện năm 2026

một giờ trướcBài gốc

Sáng 5/12, tại thành phố Đà Nẵng, Bộ Công Thương phối hợp UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức Hội nghị ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XI năm 2025. Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long chủ trì Hội nghị.

Cùng dự Hội nghị có các đồng chí lãnh đạo Bộ Công Thương, lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng; lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi; đại diện các Cục, Vụ, Viện và các đơn vị liên quan thuộc Bộ Công Thương; Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng, các Sở, ngành liên quan; cùng đại diện lãnh đạo Sở Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long chủ trì Hội nghị ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ XI năm 2025.

Công nghiệp, thương mại duy trì ổn định và phát triển tích cực

Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, trong năm 2025, được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Bộ Công Thương, Tỉnh ủy, Thành ủy và UBND các tỉnh, thành phố, cùng với nỗ lực của toàn ngành và sự chủ động, linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động công nghiệp, thương mại khu vực miền Trung - Tây Nguyên (gồm 11 tỉnh, thành phố sau sáp nhập: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng) tiếp tục duy trì ổn định và phát triển tích cực.

Các Sở Công Thương trong vùng đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ sản xuất kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường xúc tiến thương mại, phát triển công nghiệp hỗ trợ, khuyến công và đổi mới phương thức quản lý. Công tác quản lý nhà nước từng bước đi vào chiều sâu, thể hiện rõ tính chuyên nghiệp, kỷ luật, kỷ cương và hiệu quả.

Hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định, bất chấp bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 9 tháng năm 2025 của khu vực vẫn giữ xu hướng tăng; ước cả năm 2025 có 06/11 tỉnh, thành phố đạt mức tăng IIP hai con số (Nghệ An tăng 17,5%; Thanh Hóa tăng 15%; Quảng Ngãi tăng 12,9%; Huế tăng 13,5%; Đắk Lắk tăng 12%; Gia Lai tăng 10%, cao hơn mức bình quân cả nước), phản ánh năng lực phục hồi tốt của khu vực công nghiệp miền Trung - Tây Nguyên.

Chỉ số IIP ước năm 2025 các tỉnh thành khu vực miền Trung - Tây Nguyên.Nguồn: Tổng hợp từ các Sở Công Thương

Hoạt động thương mại - dịch vụ tiếp tục tăng trưởng mạnh, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế chung của vùng. Tổng mức bán lẻ và doanh thu hàng hóa toàn khu vực ước cả năm 2025 ước đạt 1.700.023 tỷ đồng, chiếm khoảng 23,9% so với cả nước (ước 7.124 nghìn tỷ đồng), tăng 12,3% so với năm 2024. Có 09/11 tỉnh, thành phố có tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng trưởng hai con số. Thị trường hàng hóa cơ bản ổn định, lưu thông thông suốt; các chương trình bình ổn giá, khuyến mại, đưa hàng Việt về nông thôn được triển khai hiệu quả, góp phần kích cầu tiêu dùng và mở rộng thị trường nội địa.

Hoạt động xuất nhập khẩu tuy chịu tác động từ biến động kinh tế toàn cầu và nhu cầu suy giảm tại các thị trường lớn, nhưng các doanh nghiệp trong khu vực đã chủ động tái cơ cấu sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, mở rộng khách hàng mới, nên kim ngạch xuất khẩu vẫn duy trì được đà tăng trưởng tích cực. Ước năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn khu vực ước đạt 34.538 triệu USD; nhập khẩu ước đạt 34.293 triệu USD, xuất siêu 245 triệu USD là điểm sáng trong bức tranh thương mại quốc gia. Một số địa phương có mức tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng, gồm: Nghệ An tăng 39%; Đắk Lắk tăng 26%; Thanh Hóa tăng 20%; Gia Lai tăng 17%.

Giá trị xuất khẩu các tỉnh thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên năm 2025.Nguồn: Tổng hợp từ các Sở Công Thương

Nhìn chung, ngành Công Thương khu vực miền Trung - Tây Nguyên tiếp tục khẳng định vai trò chủ lực trong thúc đẩy tăng trưởng của Vùng và cả nước, ổn định thị trường, bảo đảm cung - cầu hàng hóa và tạo việc làm, thu nhập cho người lao động.

Một số hạn chế, tồn tại cần khắc phục

Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, tình hình phát triển công nghiệp, thương mại và xuất nhập khẩu của các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, tồn tại, cần được quan tâm khắc phục trong thời gian tới.

Theo đó, công tác cơ cấu lại ngành công nghiệp tuy đã được triển khai, song kết quả chưa đạt yêu cầu. Nội lực của nền công nghiệp trong vùng còn yếu, phụ thuộc nhiều vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI); chưa hình thành rõ các ngành công nghiệp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt, trong khi một số ngành công nghiệp ưu tiên phát triển chưa đạt mục tiêu đề ra.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long phát biểu khai mạc Hội nghị.

Công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm, thiếu các doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu; tình trạng ô nhiễm môi trường tại một số khu, cụm công nghiệp tuy đã được khắc phục bước đầu nhưng vẫn còn nhiều tồn tại cần giải quyết triệt để.

Ngoài ra, trình độ công nghệ và năng lực đổi mới sáng tạo của phần lớn doanh nghiệp còn thấp. Việc đổi mới công nghệ chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp FDI, trong khi đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa có khả năng đầu tư công nghệ hiện đại.

Bên cạnh đó, phát triển cụm công nghiệp còn chậm, tiến độ đầu tư hạ tầng và thu hút dự án mới còn hạn chế. Nhiều cụm công nghiệp có tỷ lệ lấp đầy thấp, hiệu quả đầu tư chưa cao. Nguyên nhân chủ yếu là do chính sách, quy định về quản lý đầu tư cụm công nghiệp còn chồng chéo, thủ tục đất đai, giải phóng mặt bằng phức tạp, nguồn vốn đầu tư hạn chế và cơ chế khuyến khích đầu tư chưa thực sự hấp dẫn.

Hơn nữa, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hàng hóa xuất khẩu nhìn chung còn yếu. Do nguồn lực tài chính hạn chế, công nghệ sản xuất lạc hậu, thiếu chiến lược cạnh tranh dài hạn, nhiều doanh nghiệp chỉ dừng lại ở gia công, chưa xây dựng được thương hiệu riêng. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, nông - thủy sản chủ yếu ở dạng sơ chế, gia công, giá trị gia tăng thấp; chưa tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chất lượng hàng hóa mặc dù được cải thiện nhưng chưa đồng đều, chưa đa dạng mẫu mã, chủng loại, dẫn đến khó khăn khi tiếp cận các thị trường có yêu cầu cao về tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn thực phẩm. Khả năng tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) của doanh nghiệp còn hạn chế do thiếu thông tin, năng lực pháp lý và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Giá trị gia tăng của hàng hóa xuất khẩu vẫn còn thấp, các lợi thế cạnh tranh dựa trên công nghệ, trình độ quản lý và năng suất lao động chưa được khai thác hiệu quả.

Nguồn nguyên liệu đầu vào cho nhiều ngành xuất khẩu phụ thuộc lớn vào nhập khẩu. Hạ tầng phục vụ xuất khẩu còn hạn chế, hệ thống logistics, kho bãi, bến cảng, tâm trung chuyển chưa được đầu tư đồng bộ, dẫn đến chi phí vận tải cao, kéo giảm lợi thế cạnh tranh.

Khả năng nắm bắt thông tin thị trường và cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp còn hạn chế. Hoạt động xúc tiến thương mại, tiếp thị và quảng bá sản phẩm phần lớn mới phát triển theo chiều rộng, thiếu chiều sâu và tính chuyên nghiệp. Một số doanh nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu về thủ tục xuất nhập khẩu, tiêu chuẩn chất lượng, bao bì, mẫu mã; còn lúng túng trong việc ứng dụng thương mại điện tử và chuyển đổi số do hạn chế về nhân lực, hạ tầng công nghệ và kỹ năng số.

Đại diện lãnh đạo các địa phương, Sở ngành khu vực miền Trung - Tây Nguyên tham dự Hội nghị.

Phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp của toàn khu vực trên 10%

Năm 2026, ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên tiếp tục tập trung đẩy nhanh tái cơ cấu các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư… để ứng phó kịp thời, có hiệu quả với bối cảnh mới của đất nước, trong khu vực và toàn cầu. Quyết liệt thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, công trình trọng điểm; đẩy mạnh khai thác và phát triển thị trường nội địa và phát triển thương hiệu Việt; phát triển mạnh thương mại điện tử và sự gắn kết giữa thương mại điện tử với các loại hình hoạt động thương mại truyền thống. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế; nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo điều hành và thực thi pháp luật; quyết liệt phòng chống tham nhũng; lãng phí; xây dựng bộ máy liêm chính, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Ông Võ Quốc Hùng - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi trình bày tham luận tại Hội nghị.

Về mục tiêu cụ thể, phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của các địa phương duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn mức bình quân cả nước, tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu trong phát triển công nghiệp quốc gia. Dự kiến chỉ số sản xuất công nghiệp của toàn khu vực trên 10%.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của toàn khu vực tăng trưởng cao hơn các vùng kinh tế khác, dự kiến tăng trưởng 13,4%, đạt 1.927.877 tỷ đồng, gắn với mở rộng mạng lưới phân phối, phát triển hạ tầng thương mại và đẩy mạnh thương mại điện tử.

Ở lĩnh vực xuất nhập khẩu, phấn đấu tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa toàn khu vực phấn đấu đạt khoảng 76.131 triệu USD. Trong đó, xuất khẩu ước đạt 38.369 triệu USD; nhập khẩu ước đạt 37.762 triệu USD, góp phần duy trì cán cân thương mại xuất siêu, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu cả nước.

Để hoàn thành các mục tiêu đề ra, năm 2026, ngành Công Thương khu vực miền Trung - Tây Nguyên sẽ triển khai nhiều nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trên nhiều lĩnh vực. Về công tác quy hoạch - kế hoạch, các địa phương tập trung rà soát quy hoạch cấp tỉnh để phục vụ điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050; phối hợp thực hiện các quy hoạch chuyên ngành quốc gia và xây dựng kế hoạch của ngành để triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2026 - 2030.

Các gian hàng trưng bày tại Hội nghị.

Trong lĩnh vực công nghiệp, nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thành xây dựng các đề án, cơ chế, chính sách trình cấp có thẩm quyền đúng tiến độ; bám sát chỉ đạo của Trung ương và địa phương để đẩy mạnh thực hiện các dự án đang đầu tư. Đồng thời, các địa phương tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định 205/NĐ-CP ngày 14/7/2025 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 111/2015/NĐ-CP ngày 03 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ; Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố.

Đối với lĩnh vực thương mại, các tỉnh tập trung tham mưu phê duyệt kế hoạch phát triển thương mại giai đoạn 2025 - 2030, phát triển thị trường nội địa, ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy thương mại điện tử; triển khai các đề án hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa và xúc tiến thương mại. Công tác thu hút đầu tư hạ tầng thương mại, đưa hàng Việt về nông thôn, vùng sâu, vùng xa và tăng cường kiểm tra, chống buôn lậu tiếp tục được đẩy mạnh.

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, các địa phương tập trung nâng cao chất lượng hàng xuất khẩu, triển khai đồng bộ các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường; tuyên truyền cơ chế, chính sách và triển khai hiệu quả các FTA.

Ở lĩnh vực năng lượng, tập trung rà soát phương án cấp điện cấp tỉnh, triển khai Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, theo dõi tiến độ các dự án nguồn và lưới điện, đồng thời tăng cường tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm và an toàn.

Về công tác cải cách hành chính sẽ được triển khai thông qua ứng dụng công nghệ thông tin, chữ ký số và dịch vụ công trực tuyến. Các địa phương cũng tăng cường hợp tác và liên kết vùng thông qua xây dựng mô hình điều phối, cơ chế tài chính và bộ máy hoạt động tinh gọn, nhằm thúc đẩy phân công và phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng.

Hạ Vĩ

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/nganh-cong-thuong-khu-vuc-mien-trung-tay-nguyen--vung-da-tang-truong--huong-den-but-pha-toan-dien-nam-2026-340363.htm