Ngành gỗ trước thách thức môi trường và hiệu ứng nhà kính: Hướng tới phát triển xanh – bền vững

8 giờ trướcBài gốc

Hồ Chí Minh, 4/7/2025 – Trong bối cảnh toàn cầu đang phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính và ô nhiễm công nghiệp, ngành chế biến gỗ Việt Nam – vốn là một trong những ngành mũi nhọn về xuất khẩu – đang đứng trước áp lực ngày càng lớn trong việc phải thích ứng và chuyển mình theo hướng phát triển bền vững. Trước thực trạng đó, Hiệp hội Chế biến Gỗ tỉnh Bình Dương (BIFA) (TP.HCM) đã tổ chức thành công chương trình "tham quan nhà máy và hội thảo chuyên đề môi trường", mở ra một diễn đàn thiết thực để cùng nhìn nhận, trao đổi và hành động vì một tương lai xanh.

Thách thức môi trường: Bài toán lớn của ngành công nghiệp chế biến gỗ

Trong chuỗi giá trị sản xuất gỗ, từ khai thác nguyên liệu, chế biến, vận hành nhà máy, đến xử lý chất thải – mỗi bước đều tiềm ẩn nguy cơ tác động tiêu cực tới môi trường nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ. Đặc biệt, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ trong 10 năm qua, ngành gỗ Việt Nam đang tiêu thụ lượng lớn năng lượng, tài nguyên và tạo ra khối lượng đáng kể khí thải nhà kính, bụi mịn, nước thải và chất thải rắn. Các nhà máy sản xuất gỗ thường phát thải CO₂, VOC (hợp chất hữu cơ dễ bay hơi), bụi gỗ mịn trong quá trình cưa, mài, sơn phủ… Nếu không được xử lý đúng cách, những chất ô nhiễm này sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe công nhân, chất lượng không khí và hệ sinh thái xung quanh.

Hiệu ứng nhà kính: Kẻ thù vô hình, tác động hữu hình

Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng xảy ra khi các khí như CO₂, CH₄, N₂O, hơi nước và khí công nghiệp tích tụ trong khí quyển, giữ lại nhiệt lượng từ mặt trời khiến Trái đất nóng lên. Ngành công nghiệp nói chung và ngành gỗ nói riêng, nếu không có chiến lược cắt giảm phát thải khí nhà kính, sẽ góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng này. Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), năm 2024 là năm nóng kỷ lục, và Việt Nam đã chứng kiến nhiều đợt nắng nóng khắc nghiệt, thiếu nước, xâm nhập mặn và sụt giảm sản lượng nông nghiệp. Những hiện tượng đó không chỉ ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên mà còn gây rủi ro cho hoạt động sản xuất – kinh doanh và xuất khẩu, đặc biệt là trong các ngành gắn với rừng, như chế biến gỗ.

Ngành gỗ Việt Nam giữa áp lực "xanh hóa" từ thị trường quốc tế

Thị trường châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản… – những khách hàng lớn của ngành gỗ Việt – đang ngày càng đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt hơn về tiêu chuẩn môi trường, truy xuất nguồn gốc hợp pháp, và chứng chỉ FSC, EUTR. Những đơn hàng lớn hiện nay gần như không thể ký kết nếu doanh nghiệp không chứng minh được quy trình sản xuất xanh, sạch, không vi phạm cam kết môi trường. Điều này đặt ra bài toán sống còn: Doanh nghiệp phải thích nghi để tồn tại, chứ không chỉ đơn thuần là cải tiến tự nguyện.

BIFA hành động cụ thể: Kết nối, chia sẻ, lan tỏa giá trị bền vững

Trước thực trạng đó, chương trình “Giải pháp Môi trường Bền vững trong Ngành Gỗ: Công nghệ – Chính sách – Thực tiễn” do BIFA tổ chức ngày 04/07/2025 đã thu hút hơn 70 đại diện doanh nghiệp hội viên, các chuyên gia đầu ngành cùng gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ giải pháp thiết thực.

Chuyến tham quan nhà máy Hiệp Long: Mô hình sản xuất sạch tiêu biểu

Đoàn tham quan đã có dịp tận mắt chứng kiến hệ thống sản xuất hiện đại, tự động hóa cao tại Công ty TNHH Hiệp Long, nơi áp dụng đồng bộ các giải pháp xử lý bụi trung tâm, lọc khí VOC, tái sử dụng nhiệt thải từ lò sấy, và thu gom chất thải rắn cho quy trình tuần hoàn. Điều đặc biệt là doanh nghiệp không chỉ đáp ứng các quy chuẩn trong nước mà còn hướng tới vượt chuẩn quốc tế, nhằm chinh phục thị trường khó tính nhất.

Bà Huỳnh Thị Phương Vy Tổng Giám Đốc công ty TNHH Hiệp Long – UV BCH hiệp hội gỗ BIFA.

Hội thảo chuyên đề: Lý thuyết gắn với thực tiễn Tại hội thảo, các diễn giả uy tín như: PGS.TS.KH Nguyễn Tri Quang Hưng – Đại học Nông Lâm TP.HCM; Kỹ sư Bùi Văn Học và ThS. Võ Minh Sang – Công ty Đại Phúc Hưng

PGS.TS.KH Nguyễn Tri Quang Hưng– Đại học Nông Lâm TP.HCM chia sẻ.

Kỹ sư Bùi Văn Học– Công ty Đại Phúc Hưng chia sẻ.

ThS. Võ Minh Sang– Công ty Đại Phúc Hưng chia sẻ.

…đã trình bày về xu thế toàn cầu hóa xanh, luật pháp liên quan đến môi trường công nghiệp, cũng như các công nghệ khả thi, chi phí hợp lý mà doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể áp dụng. Phần thảo luận mở được đánh giá rất cao khi giải đáp sát vấn đề doanh nghiệp đang gặp: từ thủ tục môi trường, bảo trì thiết bị xử lý khí – bụi, cho đến chiến lược tài chính “đầu tư xanh”.

Khẳng định vai trò hội viên – lan tỏa tinh thần cộng đồng

Điểm nhấn của chương trình là lễ trao chứng nhận hội viên mới quý I và II năm 2025, qua đó mở rộng thêm sức mạnh cộng đồng, kết nối thêm những gương mặt cùng chí hướng vì sự phát triển bền vững ngành gỗ Việt.

BIFA kết nạp hội viên mới.

Tầm nhìn tương lai: Chuyển hóa khó khăn thành động lực phát triển

Tuy còn nhiều khó khăn như chi phí đầu tư công nghệ, thiếu chuyên gia kỹ thuật, rào cản từ chính sách – pháp luật còn phức tạp, nhưng rõ ràng cộng đồng doanh nghiệp ngành gỗ đang từng bước ý thức rõ ràng hơn về vai trò của môi trường đối với sự sống còn của ngành. Phát biểu tại hội thảo, đại diện BIFA nhấn mạnh: “Hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu không còn là vấn đề xa vời. Đó là điều đang diễn ra hàng ngày và đòi hỏi hành động ngay. Mỗi doanh nghiệp, mỗi hội viên hãy là một ‘điểm xanh’ trong hệ sinh thái ngành gỗ Việt.”

Ông Nguyễn Anh Tuấn-UV BCH Hiệp hội chế biến gỗ tỉnh Bình Dương (BIFA) chia sẻ.

Không thể trì hoãn mục tiêu “xanh hóa” ngành gỗ

Trong cuộc đua toàn cầu hóa, không phải doanh nghiệp nào lớn hơn sẽ chiến thắng, mà là doanh nghiệp nào thích ứng nhanh hơn, xanh hơn và bền vững hơn. Chương trình do BIFA tổ chức không chỉ là một sự kiện chuyên môn, mà là thông điệp mạnh mẽ về tinh thần trách nhiệm, cộng đồng và niềm tin vào một ngành gỗ Việt Nam – sạch hơn, vững vàng hơn và được thế giới tin tưởng hơn./.

Một số hình ảnh tại hội thảo:

Võ Gia

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/nganh-go-truoc-thach-thuc-moi-truong-va-hieu-ung-nha-kinh-huong-toi-phat-trien-xanh-ben-vung-100123.html