Thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Xuân Sang yêu cầu ngành hàng hải, đường thủy chấn chỉnh nghiêm kỷ cương công vụ.
Trước thực tế đó, Đảng bộ Cục đã kịp thời ban hành nghị quyết chuyên đề về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong thời gian tới.
Tạo nền tảng pháp lý cho tăng trưởng
Năm 2025 được xác định là năm bản lề, tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của ngành hàng hải và đường thủy. Trong bối cảnh vừa hợp nhất tổ chức bộ máy, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam (HHĐTVN) đảm nhận khối lượng công việc rất lớn, trải rộng từ xây dựng thể chế, lập quy hoạch chuyên ngành, đầu tư công, bảo trì kết cấu hạ tầng cho đến cứu hộ, cứu nạn hàng hải và bảo đảm an toàn giao thông…
Mới đây, tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2025 - Triển khai nhiệm vụ năm 2026, Phó Cục trưởng HHĐTVN Lê Minh Đạo cho biết, xác định xây dựng thể chế là nhiệm vụ trọng tâm, thời gian qua, Cục đã chủ động xây dựng hồ sơ chính sách Bộ luật Hàng hải Việt Nam (hợp nhất Bộ luật Hàng hải và Luật Giao thông đường thủy nội địa), dự kiến báo cáo Bộ Xây dựng trình Chính phủ thông qua trong tháng 1/2026.
Cùng với đó, Cục cũng trình Bộ Xây dựng 32/32 văn bản quy phạm pháp luật đúng tiến độ; 36/36 quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050; đồng thời điều chỉnh quy hoạch các nhóm cảng biển theo định hướng dài hạn. Nhiều đề án quan trọng cũng được trình Bộ Xây dựng, tập trung vào phát triển hạ tầng vận tải thủy nội địa, tận dụng vật liệu nạo vét, nâng cao năng lực doanh nghiệp đóng tàu và hội nhập các công ước quốc tế.
Ngành hàng hải, đường thủy trước yêu cầu cải cách mạnh mẽ nhằm đáp ứng tình hình mới.
Trong năm 2025, công tác chuyển đổi số, cải cách hành chính tiếp tục chuyển biến rõ nét, với 100% thủ tục hành chính được tiếp nhận qua hệ thống một cửa điện tử, góp phần tạo thuận lợi thiết thực cho doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt, nhờ đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, chi phí thấp, thị trường vận tải tiếp tục tăng trưởng tích cực. Năm 2025, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng ước đạt 1.172 triệu tấn, tăng 12% so với năm trước; hàng container đạt hơn 34,3 triệu TEUs; lượng hành khách qua cảng biển và đường thủy nội địa đạt khoảng 9,3 triệu lượt.
Về đầu tư hạ tầng, trong năm 2025, đã có 6/7 dự án đầu tư công hoàn thành; nhiều công trình cảng biển trọng điểm được đưa vào khai thác. Có thể kể đến 4 bến cảng Lạch Huyện; cầu cảng số 7 - Bến cảng Phước An (cảng biển Đồng Nai); khởi công dự án cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai… Một số dự án đã được cấp phép để triển khai đầu tư gồm Bến 7-8-9-10-11-12 Khu bến cảng Lạch Huyện, Bến cảng Quốc tế Sơn Dương... Đồng thời, Cục đã báo cáo Bộ Xây dựng cập nhật kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, đề xuất 19 dự án trọng điểm với tổng nhu cầu vốn hơn 43.300 tỷ đồng nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn hạ tầng.
Đặc biệt, trong bối cảnh thiên tai diễn biến phức tạp với 15 cơn bão và nhiều áp thấp nhiệt đới, công tác bảo đảm an toàn, an ninh và tìm kiếm cứu nạn được triển khai chủ động, hiệu quả. Các lực lượng tìm kiếm cứu nạn hàng hải đã cứu, hỗ trợ 1.087 người và 73 phương tiện, khẳng định vai trò nòng cốt của Việt Nam trong phối hợp cứu nạn khu vực.
Năm 2025, ngành hàng hải đã đưa vào khai thác thêm 4 bến cảng tại Lạch Huyện.
Bãi bỏ các thủ tục không cần thiết
Xác định năm 2026 là năm then chốt trong triển khai mô hình quản lý mới, Phó Cục trưởng HHĐTVN Lê Minh Đạo cho biết, Cục sẽ tiếp tục rà soát, đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nâng cao chất lượng hoạt động vận tải biển, dịch vụ hàng hải, đường thủy và logistics. Ngoài ra, công tác quản lý, kiểm tra, giám sát tàu biển, phương tiện thủy nội địa, bảo đảm an toàn tuyệt đối, phòng ngừa ô nhiễm môi trường tiếp tục được thực hiện nghiêm túc. Hiện Cục đang triển khai Đề án duy trì đội tàu biển Việt Nam trong “danh sách trắng” và “xám” của Tokyo MOU. Trước diễn biến phức tạp của tình hình an ninh trên biển, cơ quan quản lý thường xuyên theo dõi các điểm nóng, kịp thời chỉ đạo và khuyến cáo chủ tàu, doanh nghiệp bảo đảm an toàn cho tàu và thuyền viên.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Xuân Sang nhấn mạnh, việc hợp nhất Cục Hàng hải Việt Nam và Cục Đường thủy nội địa Việt Nam là chủ trương lớn của Chính phủ nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Dù khối lượng công việc rất lớn, với nhiều khác biệt về đặc thù quản lý, song tập thể Cục đã từng bước ổn định tổ chức, bảo đảm hoạt động thông suốt.
“Thời gian tới, ngành hàng hải và đường thủy cần đẩy mạnh hơn nữa cải cách hành chính, phân cấp mạnh cho địa phương, nhất là trong lĩnh vực đường thủy nội địa. Mục tiêu là bãi bỏ các thủ tục cấp phép không cần thiết, giảm phí, lệ phí phương tiện thủy nội địa về mức 0, thực hiện 100% thủ tục điện tử, qua đó giảm chi phí cho doanh nghiệp”, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang nhấn mạnh.
Tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển tăng 12% so cùng kỳ năm trước.
Siết chặt kỷ cương
Từ vụ việc một số cán bộ Cảng vụ Hàng hải Thanh Hóa bị khởi tố vì hành vi nhận tiền “bôi trơn”, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang thẳng thắn nhìn nhận đây là bài học đau xót về buông lỏng quản lý, coi thường pháp luật, đồng thời yêu cầu chấn chỉnh nghiêm tình trạng “tham nhũng vặt” trong hoạt động cảng vụ.
Nhấn mạnh yêu cầu tự chấn chỉnh từ bên trong, Thứ trưởng yêu cầu các vị trí nhạy cảm, thường xuyên tiếp xúc với doanh nghiệp phải được luân chuyển kịp thời; kiên quyết không bao che, không dung túng sai phạm. “Chúng ta không thiếu cán bộ, vì vậy không thể để những người vụ lợi, thiếu trách nhiệm, ‘có tiền mới làm’ tồn tại trong bộ máy”, Thứ trưởng nhấn mạnh. Cùng với đó, ứng dụng công nghệ được xác định là giải pháp căn cơ để giảm tiếp xúc trực tiếp, qua đó phòng ngừa tiêu cực từ gốc.
Khẳng định quyết tâm lập lại kỷ cương trong toàn hệ thống, Cục trưởng HHĐTVN Lê Đỗ Mười cho biết: Ngay sau vụ việc xảy ra tại Thanh Hóa, Ban Thường vụ và tập thể lãnh đạo Cục đã họp, thống nhất ban hành Nghị quyết chuyên đề về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong chỉ đạo, điều hành. Xác định công tác cán bộ là khâu then chốt, Cục đã yêu cầu người đứng đầu các cảng vụ, chi cục ký cam kết chấp hành nghiêm việc luân chuyển công tác theo nguyên tắc công khai, minh bạch, không có ngoại lệ. Cùng với đó, lãnh đạo cục sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát đột xuất việc thực thi công vụ. Mọi vi phạm đều phải được xử lý kịp thời, đúng thẩm quyền. Những vụ việc có dấu hiệu hình sự kiên quyết chuyển cơ quan chức năng theo quy định.
“Về lâu dài, Cục HHĐTVN sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, bảo đảm quản lý thống nhất, minh bạch và đúng pháp luật. Việc xử lý sai phạm không chỉ nhằm khắc phục những tồn tại trước mắt, mà hướng tới xây dựng đội ngũ cán bộ có trách nhiệm, giữ vững kỷ cương hành chính, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong giai đoạn mới”, Cục trưởng Lê Đỗ Mười nhấn mạnh.
THÁI LINH - KHIẾU MINH