Ngành LNG Mỹ đối mặt rủi ro từ chính thành công của mình

3 giờ trướcBài gốc

Trong vòng một thập kỷ qua, xuất khẩu khí đốt của Mỹ đã bùng nổ, làm thay đổi cục diện thị trường năng lượng toàn cầu. (Ảnh: AFP)

Nhờ nguồn khí đá phiến dồi dào, Mỹ đã nhanh chóng vươn lên vị trí số một thế giới về xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright thậm chí dự báo chỉ vài năm nữa, LNG sẽ vượt dầu mỏ để trở thành mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Mỹ.

Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Washington từng coi việc bán LNG ra thế giới là công cụ hiệu quả để giảm thâm hụt thương mại. Ở châu Âu, LNG từ Mỹ lại đóng vai trò sống còn trong nỗ lực thoát khỏi sự phụ thuộc vào năng lượng Nga. Nhờ vậy, loại nhiên liệu siêu lạnh này không chỉ mang lại sức mạnh kinh tế mà còn trở thành đòn bẩy chính trị quan trọng.

Thế nhưng, thành công ấy giờ đang tạo ra rủi ro ngược.

Việc liên tục mở rộng công suất hóa lỏng đang đẩy Mỹ đến nguy cơ dư cung khổng lồ, gợi nhớ tới kịch bản bùng nổ dầu đá phiến cách đây hơn 10 năm - vốn từng kéo ngành năng lượng Mỹ vào một giai đoạn suy thoái nặng nề.

Theo dự báo của LSEG, tổng công suất LNG toàn cầu sẽ tăng 60% từ nay đến cuối thập kỷ, từ 550 tỷ m³ năm 2024 lên tới 890 tỷ m³ năm 2030, trong đó Mỹ chiếm tới một nửa mức tăng thêm này.

Vấn đề là nhu cầu khó có thể theo kịp. Nếu năm nay cung - cầu còn tạm cân bằng, thì đến năm 2026 thị trường có thể dư thừa gần 50 tỷ m³, và con số này có thể vọt lên 200 tỷ m³ vào năm 2030.

Ảnh hưởng sẽ lan rộng khắp ngành. Giá khí đốt toàn cầu nhiều khả năng sẽ giảm, đặc biệt ở châu Á và châu Âu, qua đó kích thích thêm nhu cầu từ các nhà máy điện và ngành công nghiệp nặng - vốn rất nhạy cảm với giá. Nhưng ở chiều ngược lại, giá thấp đồng nghĩa lợi nhuận nhà khai thác sụt giảm. Với chi phí khí nguyên liệu cao hơn Qatar - nước xuất khẩu LNG lớn thứ hai thế giới - các công ty Mỹ có nguy cơ buộc phải cắt giảm sản lượng, nhường thị phần cho đối thủ.

“Chắc chắn sẽ xảy ra dư cung LNG, nhưng mức độ và thời gian kéo dài ra sao còn tùy thuộc vào việc có bao nhiêu dự án bị loại bỏ và chiến lược tiếp thị LNG của Qatar”, ông Seb Kennedy, nhà sáng lập nền tảng phân tích Energy Flux, nhận định.

Áp lực trong nước

Câu chuyện trên thị trường khí đốt nội địa Mỹ lại đi theo chiều hướng khác. Trong khi dư cung LNG có thể kéo giá thế giới đi xuống, thì ngay tại Mỹ, giá khí đốt trong những năm tới lại có khả năng tăng, do tiến độ phát triển năng lượng tái tạo chững lại và nhu cầu điện bùng nổ từ làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI).

Ngày 4/7, ông Donald Trump ký ban hành đạo luật thuế “Big Beautiful”, cắt giảm khoảng 500 tỷ USD tín dụng thuế cho các dự án năng lượng ít carbon vốn được đưa ra dưới thời Tổng thống Joe Biden. Quyết định này khiến Wood Mackenzie hạ dự báo phát triển điện mặt trời đến năm 2030 xuống 35% so với ước tính một năm trước, trong khi công suất điện gió cũng được dự báo giảm gần 25% so với kế hoạch trước đó.

Cùng lúc, nhu cầu điện của Mỹ được dự báo tăng vọt, đặc biệt do sự lan rộng của các trung tâm dữ liệu phục vụ AI. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), riêng các trung tâm dữ liệu có thể chiếm tới gần một nửa mức tăng trưởng nhu cầu điện của Mỹ từ nay đến cuối thập kỷ. Trong kịch bản nhu cầu AI bùng nổ, nếu toàn bộ phần tăng thêm này được đáp ứng bằng khí đốt, Mỹ sẽ cần thêm khoảng 100 tỷ m³ vào năm 2035 - thậm chí cao hơn cả mức tăng công suất xuất khẩu LNG dự kiến cùng giai đoạn.

Điều này đồng nghĩa, nhu cầu điện tăng mạnh trong khi năng lượng tái tạo chững lại sẽ đẩy khí đốt trở thành nguồn cung then chốt, và đặt các trung tâm dữ liệu vào thế cạnh tranh trực tiếp với các nhà máy LNG.

Theo dự báo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), giá khí Henry Hub chuẩn sẽ tăng từ 2,94 USD/triệu đơn vị nhiệt Anh (mmbtu) năm 2025, lên 3,43 USD/mmbtu vào năm 2030. Nếu nhu cầu vượt kỳ vọng, giá có thể còn tăng cao hơn.

Áp lực chính trị

Xu hướng tăng giá này thực ra đã bắt đầu lộ rõ. Số liệu của EIA cho thấy giá điện tại Mỹ tăng trung bình 4,5% trên toàn quốc trong nửa đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm trước. Một số bang còn tăng mạnh hơn nhiều: Maine, Utah và Connecticut đều ghi nhận mức tăng tối thiểu 15%. Ngay tại Texas và Louisiana - nơi tập trung phần lớn các nhà máy LNG - giá điện cũng tăng lần lượt 3,0% và 7,5%.

Áp lực giá từ LNG và nhu cầu điện hiện chưa phải là chủ đề chính trị nóng, nhưng nếu xu hướng này kéo dài, việc giá khí đốt nội địa leo thang hoàn toàn có thể trở thành điểm nóng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026, hoặc thậm chí bầu cử Tổng thống năm 2028.

Để kiểm soát giá, chính quyền Trump có thể tính đến phương án hạn chế xuất khẩu, ưu tiên nguồn khí cho ngành AI - lĩnh vực đang được coi là động lực chiến lược của nền kinh tế.

Điều đó cho thấy, dù ngành LNG Mỹ đang mở rộng nhanh chóng cả về quy mô lẫn tầm ảnh hưởng, nhưng con đường phía trước hoàn toàn có thể va chạm với thực tế khắc nghiệt của thị trường trong những năm tới.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/nganh-lng-my-doi-mat-rui-ro-tu-chinh-thanh-cong-cua-minh-732666.html