Ngành Ngân hàng khẳng định vị thế trong tiến trình hội nhập
Trong bối cảnh kinh tế, địa chính trị toàn cầu biến động phức tạp, yêu cầu hội nhập của Việt Nam ngày càng cao hơn, sâu hơn và mang tính chiến lược hơn. Nghị quyết 59 xác lập tư duy mới về hội nhập quốc tế, nhấn mạnh sự chủ động, tính chọn lọc và năng lực thích ứng của các lĩnh vực trọng yếu, trong đó ngành Ngân hàng được xác định là một trong những trụ cột dẫn dắt. Điều này vừa cho thấy tầm quan trọng của hệ thống ngân hàng đối với nền kinh tế, vừa phản ánh kỳ vọng lớn trong việc nâng cao vị thế tài chính, tiền tệ của Việt Nam trên trường quốc tế.
Hiện nay, ngành Ngân hàng đã đạt nhiều bước tiến đáng kể trong quá trình hội nhập, thể hiện rõ qua uy tín quốc tế ngày càng tăng và khả năng tham gia sâu vào các thiết chế tài chính toàn cầu. Một trong những minh chứng tiêu biểu là việc Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng được Tạp chí Global Finance xếp hạng A+ vào tháng 9/2025, cùng với Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Đan Mạch. Đây là mức xếp hạng cao nhất dành cho người đứng đầu ngân hàng trung ương, phản ánh sự ghi nhận của quốc tế đối với năng lực điều hành chính sách tiền tệ, ổn định tài chính và khả năng ứng phó hiệu quả với biến động toàn cầu.
Trên phương diện đối ngoại, NHNN đã giữ vai trò tích cực trong các cơ chế hợp tác của ASEAN, ASEAN+3, SEACEN, APEC và WTO; đồng thời hoàn thành tốt nhiệm vụ tại các tổ chức tài chính - tiền tệ quốc tế như IMF, WB, ADB, AIIB và BIS. Đặc biệt, Việt Nam chính thức gia nhập BIS vào tháng 10/2022 - một trong những thiết chế tài chính quan trọng nhất toàn cầu. Từ tháng 10/2024, Việt Nam được mời tham gia Ủy ban Tư vấn Basel (BCG), cơ quan tư vấn cao cấp trực thuộc Ủy ban Basel, nơi định hình các chuẩn mực an toàn tài chính quốc tế. NHNN cũng đảm nhiệm các vị trí Chủ tịch Hội đồng Tư vấn châu Á (ACC) và đồng Chủ tịch Nhóm Tư vấn khu vực châu Á (RCG) từ năm 2025 đến 2027. Vai trò này cho thấy Việt Nam không chỉ tham gia mà còn có tiếng nói đáng kể trong việc hoạch định xu hướng và chuẩn mực tài chính toàn cầu.
Ngoài uy tín điều hành, khả năng huy động nguồn lực quốc tế của ngành Ngân hàng cũng thể hiện sự tin tưởng của các đối tác quốc tế đối với Việt Nam. Cho đến nay, Việt Nam đã huy động được 26,1 tỷ USD thông qua 203 chương trình, dự án của WB; 176 chương trình trị giá 16 tỷ USD từ ADB; cùng hàng trăm chương trình hỗ trợ kỹ thuật từ IFC, AFD, SECO và nhiều tổ chức quốc tế khác. Các nguồn vốn này đã góp phần quan trọng vào phát triển hạ tầng, chuyển đổi số, tài chính xanh, tài chính toàn diện và tăng cường năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân.
Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, ngành Ngân hàng tiếp tục mở rộng phạm vi và chiều sâu hợp tác song phương, đa phương. NHNN đã ký gần 100 văn bản hợp tác với các ngân hàng trung ương Lào, Campuchia, Nga, Trung Quốc, đồng thời mở rộng hợp tác sang các khu vực mới như Trung Đông - Châu Phi. Việc kết nối thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR với Thái Lan, Lào, Campuchia và mở rộng sang Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ sẽ góp phần thúc đẩy thương mại, đầu tư, giảm phụ thuộc ngoại tệ mạnh và tăng tính tự chủ của hệ thống tài chính.
Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng còn là một trong những lĩnh vực tiên phong tham gia thực thi cam kết dịch vụ tài chính trong 16 hiệp định thương mại tự do (FTA), bao gồm cả những FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP và IPEF. Đây là minh chứng cho khả năng thích ứng và tuân thủ chuẩn mực cao của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Những nền tảng đó cho thấy ngành Ngân hàng đã sẵn sàng bước vào giai đoạn hội nhập mới với vị thế cao hơn, chủ động hơn và có sức ảnh hưởng lớn hơn.
Nghị quyết 59 - Lực đẩy thể chế mở rộng hội nhập, nâng tầm vị thế quốc gia
Trong bối cảnh Việt Nam cần mở rộng không gian phát triển và tăng cường khả năng chống chịu trước các biến động toàn cầu, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/01/2025 mang ý nghĩa chiến lược, tạo nền tảng để tất cả các lĩnh vực, trong đó ngành Ngân hàng giữ vai trò đặc biệt quan trọng nâng cao chất lượng hội nhập quốc tế. Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Ngọc Cảnh nhấn mạnh tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo liên ngành Hội nhập quốc tế về kinh tế, hội nhập “là xu thế tất yếu, đồng thời là động lực quan trọng để thúc đẩy đổi mới và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế”. Chính nền tảng hội nhập đầy tích cực trong nhiều năm đã tạo đà để ngành Ngân hàng bước vào giai đoạn mới với những bước tiến dài trong hợp tác quốc tế, hiện đại hóa thể chế và nâng cao uy tín quốc gia.
Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 59 tạo ra một khuôn khổ chính sách, tạo đà để toàn Ngành đẩy mạnh hội nhập toàn diện. NHNN đã ban hành Quyết định 2971/QĐ-NHNN về kế hoạch triển khai Nghị quyết 59 và Nghị quyết 153/NQ-CP của Chính phủ. Kế hoạch này tập trung vào các hướng ưu tiên như hoàn thiện thể chế phù hợp chuẩn mực quốc tế; nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo và đàm phán; tăng chất lượng phối hợp đối ngoại; tham gia chủ động vào các cơ chế hợp tác khu vực và toàn cầu; thúc đẩy thanh toán xuyên biên giới; và bảo đảm an ninh tiền tệ trong bối cảnh hội nhập sâu rộng. Đây là các nhiệm vụ không chỉ đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết mà còn hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần tạo lợi thế mới cho nền kinh tế trong quá trình hội nhập.
Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh cũng cho biết, NHNN đã phối hợp với Bộ Ngoại giao xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế; Đồng thời, Ngành tham gia tích cực Ban Chỉ đạo liên ngành Hội nhập quốc tế về kinh tế, vận dụng linh hoạt trong các đàm phán FTA, xử lý vấn đề mở cửa thị trường theo hướng bảo đảm tối đa lợi ích quốc gia.
Trước yêu cầu nâng cao tầm vóc hội nhập cũng đồng nghĩa với việc ngành Ngân hàng phải tiếp tục tiến gần hơn tới các chuẩn mực quốc tế. Ông Lê Hoài Ân, chuyên gia nghiên cứu chiến lược ngân hàng cho rằng Nghị quyết 59 là “bước ngoặt chiến lược” giúp củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu và yêu cầu ngành Ngân hàng phải thích ứng mạnh mẽ với các chuẩn mực Basel III, IFRS, ESG. Đây cũng là các xu hướng đang được NHNN thúc đẩy, thông qua yêu cầu các TCTD xây dựng hệ thống đánh giá rủi ro môi trường – xã hội (E&S) và báo cáo tín dụng xanh định kỳ. NHNN cũng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật mới, như Thông tư 14/2025/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với NHTM, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để hướng dẫn các TCTD triển khai và tuân thủ các tiêu chuẩn của Basel III.
Với nền tảng hội nhập mạnh mẽ đã được xây dựng trong nhiều năm qua và cú hích chiến lược từ Nghị quyết 59, ngành Ngân hàng bước vào giai đoạn mới với mục tiêu nâng cao hơn nữa vị thế quốc gia trong hệ thống tài chính – tiền tệ toàn cầu. Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết 59-NQ/TW, bảo đảm tiến trình hội nhập được thúc đẩy một cách chủ động, có trọng tâm và phù hợp với lợi ích quốc gia. Cùng với việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, củng cố an ninh tiền tệ, đẩy mạnh hợp tác đa phương và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ngành Ngân hàng sẽ có nền tảng vững chắc để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và khẳng định vai trò tiên phong trong giai đoạn hội nhập mới.
Hội nhập quốc tế trong giai đoạn mới không chỉ mở rộng không gian phát triển mà còn nâng cao uy tín và vị thế quốc gia, tạo nền tảng quan trọng để ngành Ngân hàng tiếp tục vươn tầm theo tinh thần Nghị quyết 59-NQ/TW, đóng góp tích cực cho ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển bền vững.
Hồng Sơn