Biểu tượng của các hãng ô tô Nhật Bản Toyota, Honda, Nissan và Suzuki. Ảnh: BNEWS/TTXVN
Phát biểu về mức thuế quan nói trên tại cuộc họp báo cáo thu nhập ngày 6/8, Giám đốc tài chính của Honda Motor Eiji Fujimura nói: “Chúng ta phải chấp nhận ở một mức độ nào đó rằng đây sẽ trở thành điều bình thường mới”.
Công ty thông báo rằng lợi nhuận ròng hợp nhất dự kiến sẽ giảm 50% trong năm nay, xuống còn 420 tỷ yen cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2026. Con số này được điều chỉnh tăng so với dự báo trước đó là giảm 70% xuống còn 250 tỷ yen. Việc giảm thuế ô tô của Mỹ sẽ giúp giảm bớt tác động lên lợi nhuận.
Goldman Sachs ước tính tổng tác động của việc Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế lên 7 nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản trong năm tài chính này sẽ giảm từ 3.470 tỷ yen xuống 1.890 tỷ yen theo mức thuế thấp hơn. Mức giảm dự kiến đối với lợi nhuận hoạt động của các công ty này sẽ là 25%, thay vì 47% như dự báo trước đó.
Tác động đối với Toyota Motor dự kiến sẽ giảm từ 1.600 tỷ yen xuống còn 872 tỷ yen, trong khi tác động đối với Nissan Motor dự kiến sẽ giảm từ 470 tỷ yen xuống còn 256,1 tỷ yen.
Nhiều chuyên gia tin rằng tác động từ mức thuế 15% có thể được giảm bớt thông qua các nỗ lực của các công ty, chẳng hạn như tăng giá và cắt giảm chi phí. Chuyên gia Takaki Nakanishi thuộc Viện Nghiên cứu Nakanishi cho biết: “Mức thuế 15% gần như là kịch bản tốt nhất. Nếu chỉ xét riêng ngành ô tô, đây có thể được coi là một chiến thắng”.
Nhưng tình hình vẫn còn khó khăn đối với ngành ô tô Nhật Bản, trong đó vấn đề cơ bản là tỷ giá hối đoái. Nhiều nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, bao gồm cả Toyota, đang dự báo tỷ giá hối đoái là 145 yen/USD trong năm tài chính này. Nếu đồng yen tiếp tục tăng giá, chi phí xuất khẩu sẽ tăng. Mặc dù mức hiện tại vẫn có thể kiểm soát được, nhưng những thay đổi tiếp theo về tỷ giá hối đoái có thể khiến tình hình trở nên khó khăn hơn.
Một ví dụ điển hình là Mazda Motor. Với mức thuế suất mới là 15%, công ty dự kiến lợi nhuận ròng hợp nhất đạt 20 tỷ yen cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2026. Doanh số bán hàng tại Mỹ của Mazda chiếm 1/3 trong tổng doanh số toàn cầu 1,3 triệu xe của hãng, nhưng mức độ phụ thuộc vào nhập khẩu của hãng này đặc biệt cao so với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản. Xuất khẩu từ Nhật Bản chiếm một nửa doanh số bán hàng tại Mỹ. Sự phụ thuộc của nhà sản xuất ô tô này vào hàng nhập khẩu có nghĩa là tác động từ thuế quan sẽ rất đáng kể.
Mazda ban đầu không công bố dự báo lợi nhuận cho năm tài chính này. Tính đến giữa tháng 7/2025, dự báo thị trường trung bình của QUICK Consensus về lợi nhuận hoạt động của hãng là lỗ 8,1 tỷ yen, trái ngược mức lãi 186,1 tỷ yen của năm tài chính trước. Với mức thuế suất 27,5% trước đây, công ty có nguy cơ rơi vào tình trạng thua lỗ kinh doanh, không thể chuyển gánh nặng chi phí tăng thêm. Mức thuế 15% được xem là “cứu cánh”.
Nhưng Mazda vẫn phải đối mặt với nguy cơ là tỷ giá. Mặc dù các biện pháp cải thiện chi phí 80 tỷ yen và các biện pháp khác sẽ cho phép hãng đạt được lợi nhuận 20 tỷ yen, nhưng nếu đồng yen tăng giá vượt tỷ giá hối đoái dự kiến là 145 yen/USD vẫn có thể dẫn đến thua lỗ.
Tình hình thậm chí còn bấp bênh hơn đối với các nhà sản xuất phụ tùng. Ngành ô tô Nhật Bản có cấu trúc kim tự tháp, với các nhà sản xuất ô tô đứng đầu. Các nhà cung cấp cấp 1 cung cấp phụ tùng trực tiếp cho các nhà sản xuất ô tô, các nhà cung cấp cấp 2 cung cấp phụ tùng cho các nhà cung cấp cấp 1...
Theo Teikoku Databank, chuỗi cung ứng của 10 nhà sản xuất ô tô Nhật Bản bao gồm 68.338 công ty chỉ tính riêng tại Nhật Bản. Hầu hết đều có nguồn lực tài chính hạn chế, gây khó khăn cho việc hấp thụ chi phí.
Ngoài ra, cũng có nguy cơ ông Trump sẽ trì hoãn việc giảm thuế hoặc cố gắng tăng thuế trở lại. Mỹ vẫn chưa áp dụng mức thuế suất thấp hơn đối với xe ô tô Nhật Bản. Ngày 6/8, ông Ryosei Akazawa, nhà đàm phán thuế quan hàng đầu của Nhật Bản, cho biết Vương quốc Anh cũng đã bị chậm trễ trong việc áp dụng mức thuế suất mới sau khi đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ.
Mazda ước tính tác động gộp của thuế quan lên lợi nhuận hoạt động của hãng là 233,3 tỷ yen trong năm tài chính này. Dự báo này dựa trên giả định thuế quan sẽ giảm xuống còn 15% kể từ ngày 1/8. Tuy nhiên, do việc triển khai bị trì hoãn, tác động này có thể sẽ gia tăng.
Ngày 23/7, sau khi thỏa thuận Nhật Bản-Mỹ được công bố, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã ra tuyên bố kêu gọi Chính phủ Nhật Bản “tiếp tục đối thoại hướng tới tương lai với Mỹ, bao gồm cả việc giảm thêm thuế quan”. Toyota đã đưa ra một tuyên bố tương tự vào ngày hôm sau, bày tỏ lòng biết ơn đối với các cuộc đàm phán của Chính phủ, đồng thời kêu gọi cắt giảm thuế quan hơn nữa.
Xuân Giao/vnanet.vn