Ngày 17/11, tại Hà Nội, Thanh tra Chính phủ tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 - 23/11/2025). Tổng Bí thư Tô Lâm tới dự và phát biểu tại buổi lễ.
Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Thanh tra Việt Nam. Ảnh: CTTĐT Thanh tra Chính phủ
'Ở đâu có công tác thanh tra, ở đó kỷ cương được thiết lập, niềm tin được củng cố, pháp luật được thượng tôn'
Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận trải qua 80 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, ngành Thanh tra Việt Nam đã hòa cùng những chặng đường lịch sử vẻ vang của đất nước.
Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, dù điều kiện chiến tranh gian khổ, các tổ chức thanh tra vẫn hoạt động, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, đảm bảo mọi chính sách kháng chiến, kiến quốc được thực hiện công bằng, nghiêm minh.
Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập, cán bộ thanh tra tiếp tục là lực lượng quan trọng bảo vệ tính liêm chính của bộ máy nhà nước, phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
“Có thể nói, ở đâu có công tác thanh tra, ở đó kỷ cương được thiết lập, niềm tin được củng cố, pháp luật được thượng tôn. Đó là niềm tự hào của 80 năm lịch sử – 80 năm khẳng định bản lĩnh, trí tuệ, sự tận trung, tận hiếu của đội ngũ cán bộ thanh tra đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân,” Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: VGP
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới với sự phát triển nhanh, mạnh, hội nhập sâu rộng, những thách thức về kinh tế, xã hội, công nghệ và môi trường đặt ra yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn đối với công tác thanh tra - cơ quan giữ vai trò bảo đảm tính liêm chính, hiệu quả và công bằng trong quản lý Nhà nước.
Theo đó, thanh tra không chỉ là công cụ phát hiện sai phạm, mà còn là thiết chế kiến tạo sự minh bạch, thúc đẩy đổi mới, bảo vệ sự ổn định và niềm tin xã hội. Một nền quản trị tốt phải có cơ chế giám sát mạnh và ngành thanh tra chính là trụ cột trong cơ chế này.
Tổng Bí thư yêu cầu, ngành thanh tra cần tiếp tục đổi mới toàn diện, hiện đại hóa mạnh mẽ, gắn công tác thanh tra với mục tiêu phát triển, đặt nhân dân vào trung tâm của mọi hoạt động, hướng đến xây dựng một nền hành chính liêm chính, hiệu quả, vì dân, phục vụ dân.
Cán bộ thanh tra phải là người có 'tâm sáng, trí vững, nghiệp tinh, hành đúng'
Tổng Bí thư gợi mở 5 định hướng và nhiệm vụ trọng tâm đối với toàn ngành thanh tra trong giai đoạn tới.
Thứ nhất, quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, cụ thể hóa tinh thần đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững.
Đảng ủy Thanh tra Chính phủ cần tập trung xây dựng Đề án "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh tra, đáp ứng yêu cầu phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực" – trong đó làm rõ cơ chế, nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực thanh tra, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, đồng thời tôn trọng nguyên tắc độc lập, khách quan, công khai, minh bạch, tuân thủ pháp luật.
“Cần coi công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa liêm chính, kiến tạo, phục vụ nhân dân,” Tổng Bí thư nêu rõ.
Quanh cảnh Lễ kỷ niệm. Ảnh: CTTĐT Thanh tra Chính phủ
Thứ hai, đổi mới mạnh mẽ tư duy và phương thức hoạt động thanh tra. Thanh tra không chỉ để phát hiện, xử lý vi phạm, mà còn để phòng ngừa, kiến tạo và thúc đẩy phát triển. Tổng Bí thư quán triệt, mỗi cuộc thanh tra phải hướng tới mục tiêu kép: Phát hiện sớm sai phạm để bảo vệ tài sản công, đồng thời tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân.
Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chỉ để xử lý vi phạm, mà để làm trong sạch môi trường đầu tư, củng cố niềm tin, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, minh bạch.
Công tác thanh tra cần chuyển trọng tâm từ "xử lý vi phạm" sang "phòng ngừa từ sớm, từ xa", kết hợp giữa thanh tra hành chính với thanh tra chuyên đề, giữa kiểm tra hiện trường với phân tích dữ liệu số. Thanh tra phải đi trước một bước, dự báo, cảnh báo sớm những nguy cơ, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Mọi hoạt động thanh tra phải khách quan, công tâm, minh bạch, tuân thủ phương châm: "Không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhưng cũng không cực đoan, hình thức".
Thứ ba, thông qua kết quả thanh tra, cần đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, phát hiện vấn đề, kiến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật, phát hiện và khắc phục những "khoảng trống", "kẽ hở" trong quản lý nhà nước và thực thi pháp luật, tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới, sáng tạo và phát triển.
Cho rằng đây là giá trị cao nhất của hoạt động thanh tra, Tổng Bí thư nhấn mạnh nhiều bài học từ thực tiễn đã chứng minh một kết luận thanh tra đúng, khách quan, kịp thời có thể giúp tiết kiệm hàng nghìn tỉ đồng, tháo gỡ hàng loạt vướng mắc thể chế, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ tư, đẩy mạnh hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong ngành thanh tra, tức là thực hiện tốt Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Tập trung xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; kết nối liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia khác như dân cư, đất đai, tài chính, ngân hàng… Hướng tới thực hiện công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, giám sát và xử lý hoàn toàn trên môi trường số – minh bạch, nhanh chóng, hiệu quả, tiết kiệm.
Thứ năm, chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ ngành thanh tra, thật sự liêm chính, bản lĩnh, trí tuệ, tinh thông. Cán bộ thanh tra phải là người có "tâm sáng, trí vững, nghiệp tinh, hành đúng"; có dũng khí bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, đúng như lời Bác Hồ dạy: "Cán bộ thanh tra như cái gương để người ta soi, gương mờ thì không soi được”.
Tổng Bí thư lưu ý cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; kịp thời khen thưởng người liêm chính, kỷ luật nghiêm người vi phạm, để tạo môi trường công tác trong sạch, dân chủ, đoàn kết.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, ngành thanh tra cần phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành, địa phương, nhất là các cơ quan trong khối nội chính, để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, hiệu quả. Các cấp ủy, chính quyền cần tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để ngành thanh tra thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ; để thanh tra thực sự trở thành một trong những công cụ trọng yếu trong xây dựng Nhà nước liêm chính, pháp quyền, kiến tạo phát triển.
Tổng Bí thư tin tưởng ngành Thanh tra Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, lập nhiều thành tích to lớn, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
“Thanh tra phải luôn là tai mắt của trên, là niềm tin của dưới, là tấm gương phản chiếu sự liêm chính và công bằng của Nhà nước, là chỗ dựa vững chắc của nhân dân đối với Đảng và chế độ; giữ cho tấm gương thanh tra luôn trong sáng, đó chính là giữ cho niềm tin của nhân dân luôn bền vững, giữ cho nền hành chính công của chúng ta luôn trong sạch, hiệu lực, hiệu quả,” Tổng Bí thư nhắn nhủ.
Đỗ Thảo
Theo CTTĐT Thanh tra Chính phủ