Ngành trồng trọt khu vực phía Nam đứng trước nhiều thời cơ lẫn thách thức

7 giờ trướcBài gốc

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong năm nay, sản xuất trồng trọt tại Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, nhất là vụ Đông Xuân 2024-2025 vẫn xảy ra hạn hán, xâm nhập mặn nhưng ở mức độ và quy mô không lớn; vụ Hè Thu và Thu Đông 2025 chịu ảnh hưởng của mưa lớn, giông lốc, gió mạnh gây ngập úng cục bộ, làm khó khăn cho việc chăm sóc, thu hoạch và ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng cây trồng.

Giá vật tư đầu vào (phân bón, thuốc BVTV, giống) vẫn duy trì ở mức cao do biến động chuỗi cung ứng toàn cầu, làm tăng chi phí sản xuất, giảm lợi nhuận của nông dân. Thị trường tiêu thụ nông sản chịu sức ép cạnh tranh quốc tế, nhiều quy định thương mại mới khắt khe, đòi hỏi truy xuất nguồn gốc; dẫn đến khó đáp ứng các thị trường, giá bán bấp bênh, ảnh hưởng đến đầu ra sản phẩm.

Ngành trồng trọt ở khu vực phía Nam chịu tác động của biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan

Đối với cây lúa, trong năm, toàn khu vực phía Nam xuống giống ước đạt trên 4,1 triệu ha, tăng hơn 2,74 nghìn ha so với năm ngoái; năng suất ước đạt 63,43 tạ/ha, tăng 0,4 tạ/ha, sản lượng đạt 26.123 nghìn tấn, tăng 183 nghìn tấn so với năm ngoái. Đáng ghi nhận là vụ lúa Đông Xuân gieo sạ được 1,58 triệu ha, tăng hơn 21 nghìn ha so với cùng kỳ; năng suất đạt 72,37 tạ/ha, tăng 0,87 tạ/ha; sản lượng đạt 11.498,7 nghìn tấn, tăng 290 nghìn tấn so với cùng vụ năm trước. Vụ Hè Thu xuống giống được 1,54 triệu ha, năng suất ước đạt 58,35 tạ/ha; lúa vụ Mùa xuống giống khoảng 275 nghìn ha, năng suất đạt gần 53 tạ/ha. Riêng vụ Thu Đông khu vực phía Nam gieo sạ 708,6 nghìn ha, năng suất ước đạt 58,5 tạ/ha.

Trong năm, nông dân khu vực phía Nam sử dụng giống lúa thơm và lúa chất lượng cao tăng, đáp ứng theo yêu cầu thị trường xuất khẩu gạo. Riêng các tỉnh Tây Ninh, An Giang và Đồng Tháp duy trì diện tích lúa nếp khá lớn. Nhiều mô hình Đề án 1 triệu ha, giảm lượng giống gieo sạ xuống còn 60-70 kg/ha, cho kết quả tốt và đang được tuyên truyền nhân rộng trong sản xuất. Qua đó, góp phần đưa lượng gạo xuất khẩu của cả nước từ đầu năm đến 15/8/2025 đạt 5,87 triệu tấn, trị giá 3,0 tỷ USD, so với cùng kỳ 2024 tăng 2,9% về số lượng. Tuy nhiên, thị trường lúa gạo trong năm không ổn định, còn chịu tác động của thị trường thế giới, nhất là những tháng gần đây lúa gạo liên tục giảm giá, ảnh hưởng đến thu nhập của người nông dân.

Về sản xuất cây trồng hàng năm, năm 2025, khu vực phía Nam ổn định; trong đó diện tích chuyển đổi từ đất trồng lúa sang cây trồng khác, trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản tại các tỉnh, thành phía Nam là 38,7 nghìn ha, trong đó vùng ĐBSCL là 38,2 nghìn ha, Đông Nam Bộ là 0,5 nghìn ha. Các loại cây trồng chủ yếu là cây hàng năm 30,5 nghìn ha, cây lâu năm 2,4 nghìn ha, trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản 5,8 nghìn ha, cỏ chăn nuôi 10,9 ha và cây trồng khác 74,8 ha.

Đối với cây công nghiệp, toàn khu vực đã duy trì diện tích sản xuất cây Điều 182 nghìn ha; năng suất bình quân 10,7 tạ/ha; Cà phê 21,5 nghìn ha; Cao su 439 nghìn ha; hồ tiêu 34 nghìn ha và cây Dừa có diện tích 179 nghìn ha. Đặc biệt, diện tích cây ăn quả khu vực phía Nam trong năm đạt sản lượng trên 7.290 nghìn tấn; trong đó, ước sản lượng 9 tháng đầu năm 2025 là 5.922 nghìn tấn; sản xuất rải vụ trong năm với 5 loại trái cây (thanh long, xoài, chôm chôm, sầu riêng và nhãn) tại các tỉnh ĐBSCL với tổng diện tích 114 nghìn ha, trong đó rải vụ 43 nghìn ha, chiếm 50,7% tổng diện tích thu hoạch; tổng sản lượng rải vụ 884 nghìn tấn, chiếm 50% tổng sản lượng.

Việc liên kết sản xuất cây ăn quả mặc dù đã có tiến triển trong thời gian qua, tuy nhiên diện tích sản xuất được liên kết vẫn rất khiêm tốn, sản xuất nhỏ lẻ vẫn còn phổ biến, dẫn đến quản lý sản xuất và chất lượng gặp nhiều khó khăn. Trái sầu riêng và một số trái cây xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc gặp khó khăn trong những tháng qua, đặc biệt khi Trung Quốc siết chặt quản lý chất lượng, kiểm soát kim loại nặng, dẫn đến làm chậm thông quan, một số thời điểm không xuất khẩu được, ảnh hưởng đến giá thu mua trong nước; có thời điểm giá sầu riêng tại vườn chỉ bằng 40-50% so với cùng kỳ, giảm lợi nhuận đối với nhà vườn.

Sản xuất lúa vùng ĐBSCL trong bối cảnh ảnh hưởng của hạn mặn, lũ lụt đe dọa

Phát biểu tại hội nghị, các đại biểu đã nêu ra thực trạng, khó khăn và kiến nghị giải pháp để ngành trồng trọt khu vực phía Nam tiếp tục phát triển trong năm mới; trong đó vấn đề chất lượng, liên kết sản xuất, đầu ra sản phẩm của ngành trồng trọt cần được quan tâm từ nhiều phía.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, kế hoạch sản xuất lúa năm 2026 khu vực phía Nam có tổng diện tích 4,119 triệu ha, tương đương so với cùng kỳ; trong đó vùng Đồng bằng sông Cửu Long có diện tích hơn 4 triệu ha và Đông Nam Bộ 106,6 nghìn ha, sản lượng lúa năm tới tăng 20,7 nghìn tấn.

Theo kế hoạch, sản xuất các loại cây ăn quả chính tại phía Nam năm tới có tổng diện tích 503 nghìn ha, ước sản lượng 7,6 triệu tấn; so với năm 2025, diện tích tăng 23,1 nghìn ha, sản lượng tăng 308 nghìn tấn. Riêng cây công nghiệp lâu năm tại vùng Đông Nam Bộ duy trì trên 850 nghìn ha.

Chu Trinh/VOV-ĐBSCL

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/nganh-trong-trot-khu-vuc-phia-nam-dung-truoc-nhieu-thoi-co-lan-thach-thuc-post1228651.vov