Hơn 2.100 trường trên khắp nước Mỹ hiện vận hành theo mô hình "tuần học bốn ngày".
Tại Eldon, một thị trấn nhỏ thuộc bang Iowa, trường học vốn đã yên tĩnh nay càng vắng lặng hơn vào các ngày thứ Hai. “Chúng tôi ở trên đỉnh một ngọn đồi, giữa nơi hầu như không có gì, xung quanh là những cánh đồng ngô”, ông James Craig, Giám đốc học khu với khoảng 1.000 học sinh, mô tả. Kể từ năm 2022, học khu Eldon chính thức áp dụng tuần học bốn ngày, cho học sinh nghỉ vào thứ Hai. Trong ngày này, chỉ giáo viên đến trường để tham gia các khóa đào tạo chuyên môn, chẳng hạn như làm quen với chương trình toán mới.
Theo ông Craig, mô hình mới mang lại nhiều chuyển biến tích cực. “Tôi không thể hài lòng hơn”, ông nói, khẳng định tỷ lệ chuyên cần, hành vi của học sinh và sức khỏe tinh thần đều được cải thiện rõ rệt. “Các em đều đang phát triển tốt”.
Xu hướng lan rộng trên toàn nước Mỹ
Eldon không phải là trường hợp cá biệt. Trên phạm vi toàn nước Mỹ, hơn 2.100 trường học hiện đang vận hành theo mô hình tuần học bốn ngày. Tất cả các bang nằm phía tây sông Mississippi đều đã cho phép áp dụng hình thức này. Ban đầu, tuần học bốn ngày chủ yếu xuất hiện ở các khu vực nông thôn, với mục tiêu tiết kiệm chi phí hoặc thu hút giáo viên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, mô hình này đã lan sang nhiều thị trấn và khu vực đô thị.
Hầu hết các trường áp dụng tuần học bốn ngày đều kéo dài thời lượng của bốn ngày học còn lại thêm chưa đến một giờ mỗi ngày.
Tháng 11 vừa qua, cử tri tại Independence, một vùng ngoại ô của Kansas City (bang Missouri), đã bỏ phiếu duy trì tuần học bốn ngày cho khoảng 14.000 học sinh. Không khó hiểu khi giáo viên và học sinh đều tỏ ra hào hứng. Phụ huynh cũng đánh giá cao việc có thêm thời gian dành cho gia đình. Dù vậy, xét trên phương diện kết quả giáo dục, chính sách này vẫn nhận được những đánh giá dè dặt.
Ít thời gian học hơn, kết quả ra sao?
Theo một nghiên cứu của RAND, tổ chức nghiên cứu chính sách có trụ sở tại Mỹ, hầu hết các trường áp dụng tuần học bốn ngày đều kéo dài thời lượng của bốn ngày học còn lại thêm chưa đến một giờ mỗi ngày. Tuy nhiên, cách sử dụng ngày nghỉ bổ sung lại rất khác nhau giữa các học khu. Một số nơi tổ chức dạy kèm, hỗ trợ học tập hoặc trông trẻ, trong khi nhiều trường - bao gồm các trường do ông Craig quản lý - gần như không cung cấp thêm hoạt động nào cho học sinh.
Tác động đến kết quả học tập là vấn đề được quan tâm nhiều nhất. Theo bà Emily Morton, chuyên gia của NWEA, một tổ chức nghiên cứu giáo dục, ảnh hưởng của tuần học bốn ngày đối với điểm kiểm tra “không quá lớn, nhưng cũng không thể xem nhẹ”. Các nghiên cứu cho thấy học sinh có thể chậm hơn từ hai đến bảy tuần so với mức tiến bộ kỳ vọng.
Theo chuyên gia, ảnh hưởng của tuần học bốn ngày đối với điểm kiểm tra “không quá lớn, nhưng cũng không thể xem nhẹ”.
Đáng chú ý, tác động này không đồng đều. Học sinh ở các trường nông thôn và những nơi vẫn duy trì tổng thời lượng giảng dạy tương đương với tuần học năm ngày thường có kết quả tốt hơn. Dù vậy, giới nghiên cứu lo ngại rằng những tác động tiêu cực nhỏ có thể tích tụ theo thời gian, nhất là khi học sinh trải qua toàn bộ quá trình học tập mà không có một tuần học đầy đủ.
Cải thiện bầu không khí lớp học
Bên cạnh những băn khoăn về học tập, nhiều nhà giáo dục lại đánh giá cao tác động tích cực của tuần học ngắn đối với môi trường học đường. Một số giáo viên tham gia nghiên cứu cho biết học sinh ít bị “kiệt sức” hơn. Ông Karl Janson, cựu Giám đốc học khu từng triển khai tuần học bốn ngày tại hai học khu ở bang Missouri, cho rằng hành vi học sinh được cải thiện rõ rệt, các vụ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng giảm tới một nửa.
Một nghiên cứu tại bang Oklahoma cũng ghi nhận sự sụt giảm của tình trạng đánh nhau và bắt nạt trong các trường áp dụng tuần học bốn ngày. Tuy nhiên, kết quả không hoàn toàn nhất quán. Khảo sát của RAND cho thấy dù phụ huynh và giáo viên cảm nhận tinh thần làm việc và học tập được cải thiện, các dữ liệu khảo sát lại không chỉ ra sự khác biệt đáng kể so với các trường học đủ tuần. Đáng chú ý, trái với kỳ vọng ban đầu, tuần học bốn ngày cũng không giúp cải thiện rõ rệt tỷ lệ chuyên cần của học sinh.
Nhiều nhà giáo dục đánh giá cao tác động tích cực của tuần học ngắn đối với môi trường học đường.
Tiết kiệm chi phí và bài toán nhân sự
Về tài chính, tuần học bốn ngày không mang lại mức tiết kiệm lớn. Theo các nghiên cứu, các học khu thường chỉ giảm được tối đa khoảng 2,5% ngân sách. Động lực chính để chuyển đổi, theo ông Gregg Klinginsmith, Giám đốc học khu Warren County (bang Missouri), là nhằm giải quyết tình trạng thiếu giáo viên.
Ông Klinginsmith so sánh khu vực của mình với các vùng ngoại ô St. Louis lân cận, nơi mức lương giáo viên cao hơn nhiều. “Họ trả lương rất, rất tốt, trong khi cộng đồng của chúng tôi coi trọng việc giữ thuế ở mức thấp”, ông nói. Theo ông, việc áp dụng tuần học bốn ngày đã giúp tăng tỷ lệ giáo viên gắn bó lâu dài với học khu. Tuy nhiên, các nghiên cứu quy mô lớn lại cho thấy mô hình này không cải thiện đáng kể khả năng giữ chân giáo viên, đặc biệt tại các khu vực nông thôn.
Sự ủng hộ mạnh mẽ
Việc mất đi một ngày trông trẻ mỗi tuần có thể không phải là vấn đề lớn ở nông thôn, nhưng lại là thách thức đối với các khu vực đô thị và những gia đình có thu nhập thấp. Dẫu vậy, cho đến nay, phụ huynh vẫn là một trong những nhóm ủng hộ mạnh mẽ nhất đối với mô hình này. Theo RAND, 9/10 phụ huynh có con học tiểu học cho biết họ hài lòng với tuần học bốn ngày, cũng như khẳng định sẽ lựa chọn tiếp tục duy trì. Khoảng 95% học sinh trung học cũng có chung quan điểm.
“Cuộc sống của chúng tôi bớt căng thẳng hơn”, một phụ huynh chia sẻ. “Tôi cảm thấy các con mình đơn giản là hạnh phúc hơn với tuần học bốn ngày”.
Hồng Nhung