Việt Nam có tên trên thị trường tài sản số
Ngày 9/9 năm nay có một ý nghĩa đặc biệt với giới công nghệ, khi không chỉ là ngày đầu tiên chính thức thí điểm thị trường tài sản số kéo dài 5 năm theo Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP của Chính phủ, mà còn là thời khắc một biểu tượng của thế giới số chính thức "cập bến" Hà Nội.
Cùng ngày, tại trụ sở công ty công nghệ 1Matrix, hơn 300 gương mặt tiên phong trong cộng đồng blockchain và tài sản số đã được chiêm ngưỡng bức tượng Satoshi Nakamoto, "cha đẻ" của Bitcoin.
Hai sự kiện tưởng chừng như ngẫu nhiên lại diễn ra cùng một ngày. Với những người trong cuộc, sự trùng hợp này giống như một lời ngầm khẳng định, Việt Nam đã sẵn sàng cắm lá cờ của mình lên bản đồ tài sản số toàn cầu.
"Đây là bức tượng Satoshi thứ 5 trên thế giới, biểu tượng của văn hóa phi tập trung, tinh thần công nghệ và khát vọng đổi mới sáng tạo", bà Nguyễn Vân Hiền, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam chia sẻ.
Bức tượng Satoshi Nakamoto, "cha đẻ" của Bitcoin đặt tại Việt Nam. Ảnh: VH
Trước Việt Nam, chỉ có 4 quốc gia là Hungary, Thụy Sĩ, El Salvador và Nhật Bản đặt tượng Satoshi. Việc Việt Nam trở thành điểm đến thứ năm không chỉ là một sự ghi nhận, mà còn phản ánh đúng vị thế của quốc gia.
Trong nhiều năm liền, Việt Nam liên tục đứng trong nhóm dẫn đầu thế giới về chỉ số chấp nhận tài sản số. Bà Hiền gọi đây là kết quả của một cộng đồng năng động, dám nghĩ, dám làm và nhanh chóng nắm bắt các xu hướng công nghệ toàn cầu.
Đặt trong bối cảnh Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP chính thức có hiệu lực, sự hiện diện của bức tượng mang đến một thông điệp sâu sắc, Việt Nam đang bước vào cuộc chơi tài sản số một cách nghiêm túc, với sự công nhận từ cộng đồng quốc tế.
Hành trình của một biểu tượng
Tất nhiên, hành trình đưa bức tượng Satoshi về Việt Nam không hề đơn giản. Đó là câu chuyện của niềm tin và cả những khoảnh khắc đầy cảm xúc.
Ý tưởng được nhen nhóm khi bà Nguyễn Vân Hiền có dịp chiêm ngưỡng một bức tượng Satoshi tại Thụy Sỹ vào năm 2024. "Đó là một nguồn cảm hứng lớn", bà nhớ lại. "Qua thời gian, Satoshi đã trở thành một biểu tượng của một nền công nghệ mới, một nền kinh tế số mới. Chúng tôi mong muốn Việt Nam cũng có một biểu tượng như vậy".
Bà Nguyễn Vân Hiền, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam. Ảnh: VH
Ban đầu, dự án tượng Satoshi toàn cầu được khởi xướng bởi một nghệ sĩ người Ý, Valentina Picozzi. Dự án đặt ra một kế hoạch đầy tham vọng, đó là đưa 21 bức tượng, tượng trưng cho 21 triệu Bitcoin, đến 21 quốc gia có cộng đồng blockchain phát triển.
"Khi chúng tôi đề xuất Việt Nam là một điểm đến, họ đã ủng hộ nhiệt tình. Họ nói rằng, đây là một ý tưởng tuyệt vời, nhất là khi Việt Nam có chỉ số chấp nhận tài sản số luôn trong nhóm hàng đầu thế giới", bà Hiền kể.
Tuy nhiên, một thách thức lớn đã nảy sinh. Điều kiện đặt ra là bức tượng phải được trưng bày ở một không gian công cộng để lan tỏa tinh thần phi tập trung.
"Chúng tôi có nói rằng, tại Việt Nam, đặt ở khu vực công cộng thì có phần rủi ro. Và quả thực, ngay sau khi tượng Satoshi của Việt Nam vừa đến nơi an toàn, thì bức tượng ở Lugano, Thụy Sỹ đã bị mất cắp. Sau đó người ta tìm thấy nó ở dưới gầm một chiếc ô tô", ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam nhớ lại.
Cuối cùng, một thỏa thuận đã được thống nhất, bức tượng sẽ được đặt tại một không gian trang trọng, an toàn, nhưng vẫn mở cửa cho cộng đồng vào mỗi cuối tuần.
Đối với những người như ông Trung và bà Hiền, khoảnh khắc bức tượng "cha đẻ" của Bitcoin được trưng bày tại Việt Nam vừa mang tới cảm giác tự hào, vừa thể hiện niềm tin vào tương lai của công nghệ blockchain và tài sản số tại Việt Nam.
Ông Phan Đức Trung Chủ tịch Hiệp hội blockchain và tài sản số Việt Nam giới thiệu về bức tượng Satoshi phiên bản "tan biến". Ảnh: VH
Nơi công nghệ giao thoa với nghệ thuật
Bức tượng Satoshi chỉ là một phần của kế hoạch lớn hơn. Tại trụ sở công ty công nghệ 1Matrix, khách tham quan còn có thể chiêm ngưỡng triển lãm Blockchain Gallery, nơi biến những khái niệm công nghệ trừu tượng thành trải nghiệm nghệ thuật gần gũi.
"Thực sự khi mới tìm hiểu, tôi thấy blockchain khó quá", bà Hiền thừa nhận. "Vì vậy, tôi luôn trăn trở làm sao có thể dùng ngôn ngữ của nghệ thuật để truyền cảm hứng, để giúp mọi người hiểu về công nghệ này một cách đơn giản nhất".
Blockchain Gallery ra đời từ chính trăn trở đó. Đây là không gian triển lãm đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho cộng đồng công nghệ blockchain và tài sản số.
Bước vào đây, người xem sẽ không còn thấy những dòng mã khô khan hay các biểu đồ phức tạp. Thay vào đó là những bức tranh sơn dầu đầy màu sắc, tái hiện lại lịch sử phát triển của blockchain từ thuở sơ khai đến giai đoạn bùng nổ.
Điều đặc biệt là những tác phẩm này là được tạo ra từ sự kết hợp độc đáo giữa con người và máy móc. Ban đầu các tác phẩm sẽ được phác họa bởi công nghệ AI, sau đó được các nghệ sĩ trẻ của Hiệp hội "thổi hồn" bằng chất liệu sơn dầu truyền thống.
"Ở đây, nghệ thuật được kiến tạo bởi công nghệ, và công nghệ lại được thăng hoa bởi nghệ thuật", bà Hiền nói.
Bản thân bức tượng Satoshi cũng là một minh chứng cho sự giao thoa này. Đây là phiên bản tượng "tan biến", có nghĩa khi nhìn trực diện, bức tượng gần như biến mất vào không gian, nhưng khi nhìn nghiêng, hình dáng lại hiện ra rõ nét.
Không gian đặt tượng cũng được lựa chọn kỹ lưỡng. Ông Phan Đức Trung giải thích: "Chúng tôi đã chọn vị trí hướng ra không gian rộng lớn, tựa lưng vào sông Hồng với mong muốn sự phát triển của tài sản mã hóa tại Việt Nam sẽ luôn là một dòng chảy không ngừng, như mạch nguồn nuôi dưỡng sự phát triển của nền kinh tế số".
Với ông Trung, Blockchain Gallery và tượng Satoshi chỉ là điểm khởi đầu. Đại diện Hiệp hội dự kiến sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình này ra khắp Việt Nam, kiến tạo thêm nhiều không gian văn hóa, công nghệ cho cộng đồng.
Việt Hưng