Theo kế hoạch, ngày mai (6-1), TAND Cấp cao tại TP.HCM mở phiên tòa xét xử phúc thẩm bị đối với 139 bị cáo trong vụ án xảy ra Cục Đăng kiểm Việt Nam, 11 trung tâm đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM và 3 trung tâm đăng kiểm tại Long An, Bến Tre, Sóc Trăng.
Phiên tòa được xét xử trực tiếp tại trụ sở TAND Cấp cao tại TP.HCM, kết hợp với điểm cầu tại Trại tạm giam T30 Công an TP.HCM (huyện Củ Chi).
139 bị cáo xin giảm nhẹ hình phạt
Phiên tòa phúc thẩm được mở do có kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của 139 bị cáo và kháng nghị của VKSND TP.HCM đề nghị tăng mức hình phạt đối với 18 bị cáo.
18 bị cáo bị kháng nghị tăng mức hình phạt, gồm: Huỳnh Thái Bảo, Trần Văn Cảnh, Sơn Minh Khương, Đặng Phong Em về tội giả mạo trong công tác; Đặng Trần Khanh, Mai Đức Truyền, Trần Anh Tú, Nguyễn Đức Nam về tội nhận hối lộ; Võ Tấn Đạt, Phạm Ngọc Hoan, Đậu Đức Vũ, Huỳnh Văn Thoa, Dương Nghĩa, Nguyễn Thái Hòa, Nguyễn Văn Thái về tội làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức; Trịnh Bình Dương, Vũ Hồng Quang về tội đưa hối lộ và Nguyễn Minh Trị về tội giả mạo trong công tác và nhận hối lộ.
Hai cựu Cục trưởng Đặng Việt Hà (ngồi giữa, hàng đầu) và Trần Kỳ Hình (bìa phải, hàng đầu) tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: HOÀNG GIANG
Theo kháng nghị của VKSND TP.HCM, mức án sơ thẩm mà HĐXX tuyên xử đối với 18 bị cáo quá nhẹ, không phù hợp với tính chất, mức độ hành vi phạm tội và không công bằng đối với các bị cáo có hành vi tương tự.
Cụ thể, đối với nhóm bị cáo thuộc Phòng Đăng kiểm xe cơ giới (Phòng VAR, trực thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam), bị cáo Đặng Trần Khanh (phó phòng VAR) phải chịu trách nhiệm số tiền trên 60 tỉ đồng mà phòng VAR nhận hối lộ, hưởng lợi số tiền lớn. VKS đề nghị bị cáo Khanh mức án 14-15 năm tù về tội nhận hối lộ nhưng tòa tuyên mức án 11 năm tù.
Tương tự, bị cáo Mai Đức Truyền (đăng kiểm viên Phòng VAR) phải chịu trách nhiệm hình sự với số tiền hơn 5 tỉ đồng, hưởng lợi hơn 2,5 tỉ nhưng chỉ nộp lại 650 triệu, không có tình tiết giảm nhẹ tại tòa. VKS đề nghị mức án 12 - 13 năm tù về tội nhận hối lộ, tòa tuyên 9 năm tù...
2 cựu Cục trưởng đề ra chủ trương nhận hối lộ
Bản án sơ thẩm xác định hai cựu Cục trưởng Cục đăng kiểm Đặng Việt Hà và Trần Kỳ Hình đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các phòng trực thuộc Cục đăng kiểm Việt Nam, Chi cục đăng kiểm, Trung tâm đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống, trong thời gian dài. Vì vụ lợi cá nhân, các bị cáo sau khi được bổ nhiệm làm Cục trưởng, bị cáo đưa ra các chủ trương nhận hối lộ và chỉ đạo nâng mức hưởng lợi của mình đối với số tiền nhận hối lộ.
Do đó, bị cáo Hà phải chịu trách nhiệm chung về tổng số tiền nhận hối lộ hơn 40 tỉ đồng. Bị cáo Hình phải chịu trách nhiệm với số tiền nhận hối lộ là 7,1 tỉ đồng.
Từ đó, TAND TP.HCM đã tuyên phạt bị cáo Trần Kỳ Hình (cục trưởng từ tháng 1-2014 đến tháng 7-2021) 19 năm tù về tội nhận hối lộ và 6 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tổng hợp hình phạt là 25 năm tù.
Bị cáo Đặng Việt Hà (cục trưởng từ tháng 8-2021 đến tháng 12-2022) nhận mức án 19 năm tù về tội nhận hối lộ. Bị cáo Nguyễn Vũ Hải (cựu phó Cục trưởng) 4 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Bị cáo Trần Anh Quân (cựu quyền trưởng phòng kiểm định xe cơ giới - Phòng VAR) 14 năm tù về tội nhận hối lộ.
Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 1 năm tù nhưng cho hưởng án treo đến 30 năm tù. Có 73/254 bị cáo được tòa sơ thẩm hưởng án treo.
Ngoài ra, HĐXX cấp sơ thẩm còn tuyên tịch thu, sung quỹ nhà nước hơn 86 tỉ đồng và 111.000 USD do các bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nộp khắc phục hậu quả.
Bỏ qua lỗi của xe đăng kiểm để nhận hối lộ
Tòa án cấp sơ thẩm xác định, sai phạm của các đăng kiểm viên xuất phát từ chủ trương của lãnh đạo Cục đăng kiểm, đã được truyền đạt (không bằng văn bản) đến lãnh đạo các phòng ban, lãnh đạo các trung tâm đăng kiểm, đăng kiểm viên, nhân viên.
Từ đó các bị cáo đã lợi dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao hoặc buông lỏng quản lý, giám sát, cố ý làm trái các quy định của pháp luật về đăng kiểm.
Các bị cáo đã chỉ đạo cấp dưới trực tiếp hoặc gián tiếp thông trung gian nhận tiền hối lộ của các tổ chức, cá nhân, chủ phương tiện, các đối tượng liên quan, để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ và phương tiện thủy nội địa (tàu sông) trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động trung tâm đăng kiểm; trong hoạt động đăng kiểm đối với: các phương tiện cơ giới đường bộ; các phương tiện thủy nội địa để bỏ qua lỗi vi phạm tiến hành cấp chứng nhận trái pháp luật.
HỮU ĐĂNG