Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2025
Ngày 31/5 hằng năm được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chọn là Ngày Thế giới không thuốc lá nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá và kêu gọi các quốc gia, tổ chức và cá nhân cùng hành động vì một thế giới không khói thuốc.
Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi các nước cùng chung tay thực hiện Chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2025 vì một tương lai khỏe mạnh hơn.
Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu, cướp đi sinh mạng của hơn 8 triệu người mỗi năm, khoảng 15 triệu người đang hút thuốc, trong đó phần lớn là nam giới.
Điều này dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe, kinh tế và môi trường. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 40.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá, như: ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ, các bệnh hô hấp mãn tính… Không những vậy, chi phí khám chữa bệnh và tổn thất năng suất lao động do thuốc lá gây ra ước tính lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm.
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, thuốc lá còn gây hại nghiêm trọng đến môi trường. Tàn thuốc, đầu lọc – vốn chứa hàng trăm chất độc hại – là một trong những loại rác thải phổ biến nhất hiện nay. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ cháy nổ, đặc biệt là tại các khu rừng, khu dân cư đông đúc. Hơn nữa, việc trồng và sản xuất thuốc lá tiêu tốn một lượng lớn tài nguyên đất, nước và gây ô nhiễm môi trường thông qua các hóa chất và chất thải độc hại.
Nạn nhân của thuốc lá là phụ nữ, trẻ em, học sinh, sinh viên
Đáng chú ý, trong số những người tử vong vì thuốc lá có khoảng 1,2 triệu ca tử vong là do hút thuốc thụ động – tức là những người không hút nhưng vẫn phải hít phải khói thuốc từ người khác.
Phần lớn các nạn nhân trong số ca hút thuốc lá thụ động là phụ nữ và trẻ em – những người hoàn toàn không lựa chọn hút thuốc nhưng lại trở thành nạn nhân của thói quen có hại từ người thân, đồng nghiệp, hoặc xã hội xung quanh.
Một điều đáng buồn hiện nay là sự gia tăng nhanh chóng của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá điện tử, shisha – vốn được quảng bá là "ít hại hơn" nhưng thực tế vẫn gây nghiện và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhất là với giới trẻ, các bạn học sinh, sinh viên còn đang ngồi trên ghế nhà trường.
Thuốc lá điện tử đang trở thành mối đe dọa mới đối với sức khỏe giới trẻ, đặc biệt là các bạn học sinh, sinh viên. Với thiết kế nhỏ gọn, mùi thơm đa dạng, cùng lối quảng bá “ít hại” hơn thuốc lá truyền thống, nhiều bạn trẻ đã tò mò sử dụng và nhanh chóng lệ thuộc mà không lường hết hậu quả.
Thuốc lá điện tử chứa nicotine – một chất gây nghiện mạnh – ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ đang phát triển của thanh thiếu niên, làm suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và điều tiết cảm xúc. Ngoài ra, các hóa chất độc hại trong tinh dầu có thể gây tổn thương phổi, viêm đường hô hấp và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Việc sử dụng thuốc lá điện tử còn tạo thói quen xấu, dẫn đến sử dụng các chất gây nghiện khác.
Để bảo vệ thế hệ trẻ, nhà trường và gia đình cần phối hợp chặt chẽ trong việc giáo dục, cảnh báo về tác hại của thuốc lá điện tử, không coi đó là trào lưu vô hại. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý, kiểm soát việc buôn bán, quảng cáo và tiếp cận sản phẩm thuốc lá điện tử, nhất là trên mạng xã hội.
Việc xây dựng môi trường học đường không khói thuốc, tổ chức các buổi truyền thông chuyên đề, hỗ trợ học sinh cai nghiện sớm sẽ là những bước đi thiết thực để bảo vệ sức khỏe và tương lai của các em.
Quang Minh