Khói bốc lên tại Herzliya (Israel) sau một cuộc tấn công bằng tên lửa từ Iran ngày 17-6. Ảnh: Reuters
Bất chấp những lời kêu gọi quốc tế về lệnh ngừng bắn, cả Israel và Iran đều không có dấu hiệu nhượng bộ kể từ khi Israel phát động đợt không kích lớn vào các cơ sở hạt nhân và quân sự Iran hôm 13-6. Theo tuyên bố từ Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), hàng chục cơ sở lưu trữ và phóng tên lửa đất đối đất, cùng các bệ phóng tên lửa đất đối không và địa điểm lưu trữ thiết bị bay không người lái (UAV) của Iran đã bị không kích trong đêm 16-6. IDF cũng công bố các đoạn ghi hình cho thấy thời điểm các bệ phóng bị phá hủy, trong đó có đoạn clip ghi lại cảnh một bệ phóng đất đối không mang 3 tên lửa bị trúng đạn.
Truyền thông Iran cho biết nhiều vụ nổ và hỏa lực phòng không dày đặc đã xảy ra tại các khu vực phía Đông và Đông Nam Tehran. Kênh truyền thông Iran International dẫn lời nhân chứng cho biết các vụ nổ cũng được nghe thấy tại thành phố Ahvaz thuộc tỉnh Khuzestan, phía Tây Nam Iran. Theo báo Asriran của Iran, hệ thống phòng không đã được kích hoạt tại cơ sở hạt nhân Natanz, một trong những trung tâm trọng yếu trong chương trình hạt nhân của nước này.
Các hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy có cột khói bốc lên từ kho dầu Shahran tại Tehran, nơi được cho là đã trúng hỏa lực của Không quân Israel đêm 16-6. Theo các nguồn tin, Israel vẫn tiếp tục không kích các mục tiêu tại Iran, trong đó có trụ sở Đài truyền hình quốc gia IRIB ở thủ đô Tehran. Các bản tin trực tiếp của kênh truyền hình này đã bị gián đoạn khi người dẫn chương trình phải bỏ chạy khỏi trường quay.
Trong khi đó, Israel kích hoạt hệ thống phòng không để đánh chặn loạt tên lửa đạn đạo của Iran hướng thẳng đến Tel Aviv và các khu vực lân cận. Một số tên lửa đã rơi xuống các khu vực mở nhưng chỉ gây thương vong không đáng kể. Một sĩ quan quân đội Israel cho biết nước này đã vô hiệu hóa toàn bộ các ứng dụng định vị như GPS, Waze và Google Maps để làm nhiễu hệ thống dẫn đường tên lửa và thiết bị bay không người lái của Iran.
Ngày 16-6, Iran không kích bằng tên lửa nhằm vào các cơ sở lọc dầu tại cảng Haifa của Israel khiến nhà máy lọc dầu lớn nhất nước này phải đóng cửa, 3 nhân viên của công ty này đã thiệt mạng. Báo Ha'aretz của Israel cũng đã đăng tải đoạn video cho thấy lửa bùng phát dữ dội và các đội cứu hỏa đang nỗ lực dập tắt đám cháy.
Nhiều nước nhanh chóng sơ tán công dân khỏi Israel
Ngày 16-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump có bài đăng trên mạng xã hội Truth Social kêu gọi người dân sơ tán khỏi thủ đô Tehran của Iran giữa lúc căng thẳng leo thang giữa Nhà nước Hồi giáo với Israel. Tuyên bố của ông Trump viết: “Mọi người nên sơ tán ngay lập tức khỏi Tehran!”. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh mối đe dọa đang ngày càng gia tăng tại khu vực này. Lời kêu gọi của nhà lãnh đạo Mỹ được đưa ra không lâu sau khi các quan chức Israel cũng khuyến cáo công dân Iran rời khỏi các khu vực ở Đông Bắc Tehran với lý do sắp có các cuộc không kích mới nhằm vào "cơ sở hạ tầng quân sự" của Iran.
Trong động thái tương tự, một quan chức Australia ngày 17-6 xác nhận chính phủ nước này đang chuẩn bị phương án sơ tán công dân khỏi Iran do xung đột leo thang giữa Iran và Israel. Trước đó một ngày, Ngoại trưởng Australia Penny Wong cho biết đã có 350 công dân nước này mong muốn rời khỏi Iran và khoảng 300 người có nguyện vọng rời khỏi Israel. Trong khi đó, Chính phủ Ghana thông báo đóng cửa Đại sứ quán tại Tehran và sơ tán toàn bộ công dân khỏi Iran. Cũng trong ngày 17-6, Đại sứ quán Trung Quốc tại Israel phát thông báo khuyến cáo công dân nước này rời khỏi Israel "càng sớm càng tốt". Đại sứ quán yêu cầu các công dân rời khỏi Israel qua các cửa khẩu biên giới trên bộ, ưu tiên hướng về Jordan và Ai Cập, đồng thời chú ý đảm bảo an toàn cá nhân.
Về phần mình, Bộ Giao thông Israel cho biết sẽ triển khai chiến dịch "Hồi hương an toàn" để đưa khoảng 150.000 công dân đang mắc kẹt ở nước ngoài về nước. Bộ trưởng Giao thông Miri Regev thông báo các hãng hàng không tư nhân cùng công ty vận tải biển Mano Maritime của Israel sẽ được huy động để đưa những công dân trên trở về. Cũng theo bà Regev, chiến dịch hồi hương sẽ được phối hợp thực hiện với Bộ Quốc phòng. Trước đó, Bộ Giao thông Israel đề xuất sử dụng trực thăng và máy bay của Không quân Israel nhưng đã bị bác bỏ.
Chiến sự leo thang giữa Israel và Iran cũng đã buộc Ethiopian Airlines, hãng hàng không lớn nhất châu Phi, quyết định tạm dừng tất cả các chuyến bay giữa Addis Ababa và Tel Aviv cho đến cuối tuần này. Trước đó, nhiều hãng hàng không quốc tế cũng đã đưa ra quyết định tương tự do lo ngại về vấn đề an toàn và việc Israel đóng cửa không phận đối với các chuyến bay thương mại.
Iran nhờ các quốc gia vùng Vịnh làm trung gian ngừng bắn với Israel
Tehran đã yêu cầu Qatar, Saudi Arabia và Oman gây sức ép với Tổng thống Mỹ Donald Trump để dùng sự ảnh hưởng của nước này lên Israel nhằm đi đến một lệnh ngừng bắn ngay lập tức. Đổi lại, Iran sẽ linh hoạt trong các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ.
Dẫn lời hai quan chức Iran và ba nguồn tin khu vực, Reuters ngày 16-6 cho biết vào cuối tuần trước, các nhà lãnh đạo và các nhà ngoại giao hàng đầu của các nước vùng Vịnh đã bận rộn điện đàm với Tehran, Washington và nhiều nơi khác trong nỗ lực tránh làm gia tăng xung đột trong bối cảnh Israel và Iran tăng cường các cuộc tấn công và có nguy cơ trở thành cuộc đối đầu lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước. Một trong những nguồn tin của Iran cho biết Iran sẵn sàng linh hoạt trong các cuộc đàm phán hạt nhân nếu lệnh ngừng bắn được đạt được.Các quan chức cho biết các quốc gia vùng Vịnh rất lo ngại rằng cuộc xung đột sẽ vượt khỏi tầm kiểm soát.
Theo các nguồn tin trên, ba nước Qatar, Oman và Saudi Arabia đều đã kêu gọi Washington gây sức ép buộc Israel phải đồng ý ngừng bắn và nối lại các cuộc đàm phán với Tehran hướng tới một thỏa thuận hạt nhân. Hiện Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ không đưa ra bất kỳ bình luận nào về thông tin trên. Trong một diễn biễn liên quan, tại hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo nhóm các nước G7, các nhà lãnh đạo đã có một dự thảo tuyên bố chung kêu gọi hạ nhiệt xung đột Israel - Iran. Dự thảo cam kết bảo vệ sự ổn định của thị trường, bao gồm cả thị trường năng lượng, và nêu rõ Israel có quyền tự vệ. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã không ký vào dự thảo đó. Do tình hình căng thẳng leo thang, Tổng thống Trump đã vội vã rời khỏi cuộc họp G7 và trở về nước.
AN BÌNH