Tỉnh Nghệ An đang khẩn trương quy hoạch, xây dựng các khu tái định cư cho hơn 1.000 hộ dân bị ảnh hưởng thiên tai năm 2025; đồng thời rà soát, quy hoạch 21 khu tái định cư với hạ tầng thiết yếu, trong đó các vướng mắc về thủ tục đất đai cần sớm được tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ xây dựng.
Hàng trăm nhà dân vùng cao Nghệ An bị cuốn trôi, đổ sập trong đợt mưa lũ năm 2025.
Để người dân sớm ổn định cuộc sống trước Tết Nguyên đán, việc đẩy nhanh xây dựng nhà ở tại các khu tái định cư là nhiệm vụ cấp bách. Tuy nhiên, thiếu vốn, thủ tục hành chính kéo dài và khó khăn về mặt bằng vẫn là những rào cản lớn cần sớm tháo gỡ.
Ông Lô Khăm Kha, Chủ tịch UBND xã Nga My (Nghệ An) cho biết, sau mùa mưa năm 2025, bản Văng Môn - nơi đồng bào dân tộc Ơ Đu sinh sống - có ba ngôi nhà bị lũ cuốn trôi hoàn toàn. Hiện, địa phương đang tập trung tìm quỹ đất để kịp thời hỗ trợ người dân sớm ổn định chỗ ở.
Chính quyền xã Nhôn Mai phối hợp các tổ chức, đoàn thể hỗ trợ người dân dựng lại nhà bị lũ cuốn trôi.
Ông Lê Hồng Thái, Chủ tịch UBND xã Nhôn Mai (Nghệ An) cho biết, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đang dồn lực hỗ trợ người dân xây dựng nhà ở, song việc bố trí cho các hộ bị sập, trôi nhà gặp nhiều khó khăn do thiếu mặt bằng; dù diện tích xã rộng nhưng phần lớn là đất lâm nghiệp, rừng phòng hộ, quỹ đất ở rất hạn chế.
Theo thống kê, mưa lũ năm 2025 tại xã Mỹ Lý đã làm hàng trăm ngôi nhà bị cuốn trôi, hư hỏng nặng. UBND xã Mỹ Lý đề xuất xây dựng bốn điểm tái định cư, di dời 240 hộ dân khỏi vùng thiên tai, gồm 105 hộ tại bản Xiềng Tắm, 82 hộ bản Xằng Trên, 17 hộ bản Yên Hòa và 36 hộ bản Cha Nga.
Hàng trăm ngôi nhà tại xã Mỹ Lý (Nghệ An) bị cuốn trôi trong đợt mưa lũ 2025.
Bên cạnh các dự án tái định cư tập trung, UBND xã Mỹ Lý đã xây dựng phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép cho 110 hộ dân theo Nghị quyết số 09/2024/NQ-HĐND ngày 7/6/2024 của HĐND tỉnh Nghệ An về chính sách hỗ trợ Chương trình bố trí ổn định dân cư giai đoạn 2024-2030.
Ông Kha Văn Duẩn, trú bản Xiềng Tắm, xã Mỹ Lý cho biết, sau khi ngôi nhà cũ bị lũ cuốn trôi, gia đình ông được bố trí đất ở xen ghép sát Quốc lộ 16. Tuy nhiên, do chưa được hỗ trợ kinh phí theo diện tái định cư xen ghép, trong khi gia đình có 10 nhân khẩu, ông buộc phải vay mượn để dựng nhà, mong sớm ổn định chỗ ở trước tết Nguyên đán.
Do chưa được hỗ trợ kinh phí theo diện tái định cư xen ghép, ông Kha Văn Duẩn, bản Xiềng Tắm, xã Mỹ Lý phải vay mượn để dựng nhà, mong kịp ổn định chỗ ở trước tết Nguyên đán năm nay.
Ông Đào Công Thịnh, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Lý (Nghệ An) cho biết, thiếu mặt bằng là trở ngại lớn nhất trong hỗ trợ nhà ở cho người dân sau thiên tai tại các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa và biên giới.
Nhiều khu vực đủ điều kiện xây dựng tái định cư lại nằm trên đất rừng, rừng phòng hộ, phải thực hiện chuyển đổi theo thẩm quyền; trong khi các khu tái định cư mới chủ yếu là đất nông nghiệp, cần đo đạc, chuyển đổi mục đích sử dụng và cấp giấy tờ ổn định cho người dân.
Riêng tại bản Xiềng Tắm, dù đã bố trí được một số khu đất xen ghép cho người dân làm nhà, nhưng vẫn thiếu kinh phí hỗ trợ.
Nhà bị lũ cuốn trôi, người dân xã Mỹ Lý đang phải sinh sống trong lều tạm bợ chờ đợi nhà tái định cư.
Trao đổi về những vướng mắc trên, bà Võ Thị Nhung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An cho biết, Sở đã có văn bản kiến nghị HĐND tỉnh điều chỉnh cơ chế hỗ trợ, cho phép người dân nhận kinh phí trước để xây nhà sau, giúp các hộ bị mất nhà sớm ổn định chỗ ở trước tết Nguyên đán.
Theo bà Nhung, quy định “xây nhà trước, nhận hỗ trợ sau” đối với các hộ tái định cư xen ghép theo Nghị quyết 09/2024 đang gây nhiều khó khăn về nguồn vốn cho người dân.
Bà Nhung cho biết thêm, Tỉnh ủy Nghệ An đã yêu cầu các ngành chức năng rà soát, xem xét điều chỉnh Nghị quyết 09 theo hướng cho người dân được ứng trước một phần kinh phí hỗ trợ, sau đó tiếp tục giải ngân khi nhà tái định cư hoàn thành, nhằm tháo gỡ nút thắt về tài chính cho bà con.
Quang Hợp