Nghệ An: Nguy cơ mất trắng 2.500 ha lúa

16 giờ trướcBài gốc

Trắng tay vì lúa không kết hạt

Những ngày giữa tháng 5, đồng ruộng ở xã Đồng Thành (huyện Yên Thành) bắt đầu vào kỳ chín rộ, chuẩn bị thu hoạch. Tuy nhiên, không khí tại cánh đồng lại trĩu nặng lo âu. Ông Nguyễn Đình Chữ (62 tuổi) trầm ngâm nhìn ruộng lúa trổ bông nhưng bông không kết hạt: “Gia đình tôi gieo giống An Nông 1424 trên 1 mẫu ruộng, xuống giống đúng lịch thời vụ, chăm sóc đúng quy trình. Vậy mà lúa trổ xong lại không kết hạt, coi như mất trắng cả vụ”.

Hàng ngàn héc ta lúa tại Nghệ An có nguy cơ mất trắng. Ảnh: Đ.B

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại nhiều cánh đồng ở xã Viên Thành, cách đó không xa. Bà Đặng Thị Liệu (65 tuổi) cho biết: Gia đình bà canh tác 3 sào lúa, thì hiện có đến một nửa diện tích bị lép hạt hoàn toàn. “Không hiểu là do giống, do thời tiết hay lý do gì khác, nhưng chưa bao giờ tôi thấy lúa lại trổ bông mà không có hạt như thế này. Vụ xuân là vụ chính, mà thế này thì coi như năm nay đói.”- bà Liệu nói.

Bà Ngô Thị Tứ (50 tuổi) trú xã Viên Thành, huyện Yên Thành cho biết: Từ giai đoạn gieo cấy đến thời điểm chuẩn bị trổ bông lúa đều phát triển tốt, rất ít sâu bệnh. Tuy nhiên, khi lúa làm đòng thì bắt đầu phát triển chậm lại. Thậm chí cây lúa không chịu cúi đầu mà vẫn đứng như trời trồng. Trên từng bông lúa chỉ lác đác ít hạt chắc, năng suất rất thấp.

Theo thống kê sơ bộ của ngành Nông nghiệp Nghệ An, toàn tỉnh hiện có hơn 2.500ha lúa đông xuân bị lép hạt, không kết hạt hoặc trổ bông không đều, tập trung tại các huyện Diễn Châu (1.858ha), thị xã Thái Hòa (305ha), Anh Sơn (193ha), Yên Thành (150ha)... Tình trạng này xuất hiện chủ yếu trên trà lúa trổ trước ngày 15/4, với các giống có tỷ lệ bị lép cao như: Dương Ưu 725, An Nông 1424, HYT 100, AYT 77, VT 404…, có nơi tỷ lệ lép lên tới 70 - 80%.

Tại huyện Yên Thành – một trong những vùng trọng điểm sản xuất lúa của tỉnh, vụ xuân 2025 toàn huyện gieo cấy hơn 12.850ha. Đến thời điểm hiện tại, có khoảng 150ha bị ảnh hưởng rõ rệt, trong đó nhiều diện tích không còn khả năng thu hoạch.

Đi tìm nguyên nhân

Ông Nguyễn Trọng Hương - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Yên Thành cho biết: Hầu hết các trà lúa, các giống lúa vụ xuân 2025 trổ không thoát, thời gian trổ kéo dài, không đều, thoái hóa đầu bông, tỷ lệ lép xanh cao. Nguyên nhân là do giai đoạn lúa phân hóa đòng và trổ bông thời tiết lạnh kéo dài, độ ẩm không khí cao, ít ánh sáng, nhiệt độ ngày đêm chênh lệch lớn làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa. Một số vùng xuống giống sớm hơn lịch thời vụ từ 15 - 20 ngày, cùng với việc sử dụng các giống không đảm bảo, giống mẫn cảm với nhiệt độ thấp cũng góp phần làm tăng mức độ thiệt hại.

Ruộng lúa của gia đình ông Nguyễn Đình Chữ (62 tuổi) trú tại xã Đồng Thành, huyện Yên Thành không kết hạt.

Trong khi đó, qua kiểm tra thực tế, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nghệ An nhận định: Có nhiều nguyên nhân khiến nhiều diện tích lúa xuân năm nay trổ không thoát, không kết hạt và tỷ lệ lép cao. Về yếu tố khách quan, đầu tiên phải kể đến do điều kiện thời tiết trong cả vụ nhiệt độ thấp, chênh lệnh nhiệt độ ngày - đêm quá lớn, nhiệt độ cao - thấp thay đổi nhanh, thời gian, cường độ chiếu sáng thấp..., nhất là trong khoảng tháng 3 đến đầu tháng 4/2025. Chưa hết, thời điểm lúa làm đòng, trổ bông (trà trước 15/4, đặc biệt trước 10/4) nhiệt độ trung bình thấp hơn 7 - 10 độ C so với yêu cầu tối ưu. Số giờ nắng trung bình trong ngày thấp hơn cùng kỳ nhiều năm (trung bình 2,83 - 4,7 giờ nắng/ngày)… đã làm kìm hãm đà phát triển, sinh trưởng của cây lúa. Về yếu tố chủ quan, nhiều vùng nông dân vẫn duy trì tập quán gieo cấy sớm, hoặc rất sớm, không tuân thủ lịch thời vụ, điển hình như huyện Anh Sơn, Tân Kỳ, Diễn Châu..., một số vùng nông dân không tuân thủ cơ cấu giống của địa phương.

Ông Nguyễn Tiến Đức - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nghệ An cho biết: Sau khi tiếp nhận thông tin, đơn vị đã tiến hành kiểm tra tổng quan trên địa bàn, bao gồm vùng lúa trọng điểm “Diễn - Yên - Quỳnh”. Trước mắt khó thống kê chính xác diện tích bị ảnh hưởng nhưng hiện tượng lúa trổ không đạt là có thật. Đến nay, mất mùa là do nhiều yếu tố, trước mắt chưa thể kết luận do giống.

Điền Bắc

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/nghe-an-nguy-co-mat-trang-2-500-ha-lua-10306010.html