Nghệ sĩ Vyacheslav Gordeev: 'Chúng tôi muốn mang những tác phẩm hay nhất tới Việt Nam'

5 giờ trướcBài gốc

Hy vọng có những lần sau

+ Thưa nghệ sĩ gạo cội Vyacheslav Gordeev, lần đầu ông cùng những nghệ sĩ của Nhà hát ballet Quốc gia Moscow (Russian State Ballet) sang Việt Nam diễn. Cảm xúc của đoàn như thế nào?

- Mối quan hệ giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay dựa trên một lịch sử lâu đời và gắn bó. Năm nay là một năm rất đặc biệt với cả hai đất nước. Đánh dấu kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Liên bang Nga, đồng thời với kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của Nga. Sang Việt Nam tổng cộng 45 nghệ sĩ, đoàn chúng tôi rất tự hào khi được đứng ở đây, tại Hà Nội để biểu diễn ballet.

Nghệ sĩ Vyacheslav Gordeev.

+ Trên mạng xã hội, nhiều khán giả bày tỏ cảm giác xúc động và lâng lâng khi lần đầu tiên được thưởng thức trọn vẹn bốn màn của tác phẩm “Hồ thiên nga” tại Việt Nam tại Nhà hát Hồ Gươm giữa lòng Thủ đô Hà Nội.

- Nhà hát Hồ Gươm là một nơi hiện đại, âm thanh và ánh sáng phù hợp để vở diễn có thể diễn ra một cách thuận lợi. Những ngày ở Việt Nam, chúng tôi được Ban tổ chức chăm sóc rất chu đáo, từ ăn uống tới di chuyển. Cảm ơn những tràng pháo tay của khán giả Việt Nam dành cho vở diễn, cho nghệ sĩ chúng tôi.

Ballet là một bộ môn nghệ thuật rất lâu đời, rất nổi tiếng ở Nga. Trong đó “Hồ thiên nga” là vở ballet kinh điển, “là viên gạch quý”, được biết tới nhiều nơi trên thế giới, trở thành biểu tượng của nghệ thuật ballet Nga. Sự nổi tiếng của vở diễn này là không thể phủ nhận, bằng chứng là vé luôn bán rất nhanh mỗi khi đoàn thông báo lịch diễn, ngay cả ở những quốc gia mà chúng tôi chưa từng biểu diễn.

Lần này tới Việt Nam, chúng tôi mong muốn khán giả Việt Nam có thể thưởng thức tinh hoa của nghệ thuật ballet Nga. Bản thân chúng tôi cũng mong muốn phát triển, gìn giữ và quảng bá loại hình nghệ thuật đã có tuổi đời hơn 300 năm này.

+ Được biết vở “Hồ thiên nga” lần này là một phiên bản rút gọn. Là biên đạo của vở diễn, ông đã làm thế nào để vừa giản lược đi mà vẫn giữ trọn vẹn tinh thần, giá trị của tác phẩm kinh điển này?

- Trước đây, “Hồ thiên nga” được biểu diễn với nhiều màn, kéo dài gần như cả buổi tối, thậm chí hai buổi tối. Trong phiên bản hiện tại, những giá trị, tinh thần cốt lõi của tác phẩm vẫn được giữ nguyên. Tôi chỉ điều chỉnh về mặt dàn dựng và thời lượng để phù hợp với nhịp sống hiện đại, giúp khán giả có thể thưởng thức trọn vẹn vở diễn trong khoảng thời gian hợp lý hơn. Cũng gây khó cho các nghệ sĩ của chúng tôi đấy. Đặc biệt trong vấn đề thay trang phục và hóa trang phải thật nhanh. Nhưng tôi cho rằng với tốc độ sống hiện tại, điều đó cũng hợp lí. Khán giả sẽ thích thế hơn.

+ Vở diễn rất thành công, nhận được nhiều tình cảm của khán giả Việt Nam. Ông có mong có lần hai, lần ba sang đây và không chỉ mang theo vở “Hồ thiên nga” mà nhiều tác phẩm khác nữa?

- Tất nhiên rồi. Vạn sự khởi đầu nan, buổi diễn lần này chỉ là bước khởi đầu. Nếu thành công, tôi hy vọng sẽ còn lần hai, lần ba và chúng tôi hoàn toàn sẵn sàng và hạnh phúc cho những buổi biểu diễn tiếp theo đó.

Được thành lập từ năm 1981, Russian State Ballet là một trong những đoàn ba lê danh giá bậc nhất nước Nga. Với dàn nghệ sĩ tài năng, chúng tôi đã mang các vở diễn ballet kinh điển chu du nhiều nơi trên thế giới như “Kẹp hạt dẻ” (The Nutcracker), "Người đẹp ngủ trong rừng" (Sleeping beauty), "Romeo and Juliet (Romeo và Juliet)… Chúng tôi muốn mang tất cả những tác phẩm hay nhất tới đất nước các bạn.

Ballet Việt Nam muốn phát triển, phải có hệ thống đào tạo chuyên nghiệp

+ Như ông nói, ballet là nghệ thuật tinh hoa của Nga. Việc rút gọn tác phẩm hoặc đại chúng hóa ballet để tiếp cận hơn với khán giả, liệu có “phá” ballet? Ông quan điểm như thế nào về truyền thống và cách tân truyền thống?

- Như việc làm mới vở "Hồ thiên nga" lần này là cách chúng tôi tôn trọng cả truyền thống của vở diễn và nhịp sống hiện đại, mang lại sự hài lòng tối đa cho khán giả đấy chứ. Ban đầu, tương tự như opera, ballet có thể được coi là một môn nghệ thuật mang tính “tinh hoa” dành cho giới quý tộc. Tuy nhiên cùng với thời gian, điều đó đã có nhiều thay đổi. Ở đất nước chúng tôi, ngay cả trong thời kỳ Xôviết, ballet đã trở thành một bộ môn nghệ thuật dành cho nhân dân. Giá vé vào nhà hát hợp lý, bất cứ ai, từ quý tộc tới những người dân thường cũng đều có thể tiếp cận và thưởng thức.

Hiện nay, ballet ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới, thậm chí ở các quốc gia Hồi giáo. Nó cũng không ngừng phát triển với hai bộ phận cùng tồn tại song song và tương hỗ, gồm cả ballet cổ điển và ballet đương đại, nhằm phục vụ nhiều đối tượng khán giả hơn. Đặc biệt ballet đương đại cho phép các nghệ sĩ tập trung vào các chủ đề và các biểu đạt đương đại. Tôi cho rằng xu hướng này giúp ballet trở nên gần gũi hơn với công chúng ngày nay và có thể vượt qua những rào cản về văn hóa và tôn giáo để đến được với nhiều quốc gia, lãnh thổ trên toàn thế giới.

Với vở “Hồ thiên nga”, các nghệ sĩ Nga muốn giới thiệu tinh hoa của ballet Nga tới khán giả Việt Nam.

+ Ở Việt Nam, ballet là một bộ môn nghệ thuật đầy sức hấp dẫn và ngày càng phát triển trong những năm qua. Tuy nhiên, để loại hình này phát triển hơn nữa, theo ông, chúng tôi cần những gì?

- Phải bắt nguồn từ đào tạo. Muốn mở trường, trước hết phải có đội ngũ giảng viên/ giáo viên cùng một hệ thống giảng dạy. Ở Nga, chúng tôi có hệ thống Vaganova, một trong những phương pháp đào tạo ballet cổ điển tốt nhất trên thế giới, được phát triển bởi Agrippina Vaganova - một nghệ sĩ múa và giáo viên ballet người Nga. Phương pháp này kết hợp sự uyển chuyển, mềm mại của trường phái Pháp, sức mạnh và sự chính xác của trường phái Ý, cùng với cảm xúc và biểu cảm đặc trưng của ballet Nga.

Hệ thống này được sử dụng rộng rãi tại Học viện Ballet Vaganova ở St. Petersburg cũng như là nền tảng cho nhiều đoàn ballet nổi tiếng thế giới, như Nhà hát Bolshoi và Mariinsky. Đây là hệ thống đã định hình phong cách ballet Nga hiện đại, nổi bật với sự thanh lịch và kỹ thuật điêu luyện. Chúng tôi cũng có Trường Nghệ thuật Trung ương Quốc gia GITIS (Russian Institute of Theatre Arts) là một trong những học viện đào tạo nghệ thuật sân khấu lâu đời và uy tín nhất thế giới.

Trước mắt ở Việt Nam, việc bồi dưỡng những học viên ban đầu trở thành giáo viên, giảng viên để họ truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm cho các thế hệ sau có vai trò quan trọng. Điều đó sẽ tạo ra sự kế thừa và phát triển bền vững cho ngành ballet ở đất nước các bạn.

+ Nếu nhận được lời đề nghị hợp tác giảng dạy từ phía Việt Nam, ông có sẵn sàng không?

- Ballet Nga là một trong những trường phái ballet có thể coi là hay và đẹp nhất trên thế giới. Ballet Nga hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu để các bạn học hỏi. Tôi sẵn sàng và hạnh phúc nếu có một lời mời hợp tác như thế.

+ Xin cảm ơn ông.

Sinh năm 1948, nghệ sĩ Vyacheslav Gordeev là một trong những nhân vật quan trọng nhất, được xem là “huyền thoại sống” của lịch sử ballet Nga. Ông không chỉ để lại dấu ấn sâu sắc trên sân khấu mà còn góp phần định hình ballet hiện đại tại Nga sau thời kỳ Xôviết. Người ta ví Vyacheslav Gordeev như “người giữ lửa” của ballet cổ điển Nga, đồng thời là cầu nối văn hóa, đưa ballet Nga đến với quốc tế. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã biểu diễn hơn 60 vai chính trong các vở ballet kinh điển như “Hồ thiên nga”, “Giselle”, “Don Quixote”, Spartacus”…

Ông được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân Liên Xô, danh hiệu cao quý nhất dành cho nghệ sĩ biểu diễn và Giải thưởng Nhà nước Nga, Huân chương Hữu nghị, cùng nhiều huân chương khác vì đóng góp cho nghệ thuật và ngoại giao văn hóa.

Cốc Vũ (thực hiện)

Nguồn VNCA : https://vnca.cand.com.vn/doi-song-van-hoa/nghe-si-vyacheslav-gordeev-chung-toi-muon-mang-nhung-tac-pham-hay-nhat-toi-viet-nam-i767100/