Nghỉ hưu trước tuổi: Toàn bộ thông tin người lao động cần nắm rõ

5 giờ trướcBài gốc

Người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn từ 5 đến 10 năm nếu làm nghề nặng nhọc, độc hại hoặc bị suy giảm khả năng lao động

Bao nhiêu tuổi được hưởng lương hưu?

Theo Điều 169, khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 và Nghị định 135/2020/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường được xác định là 60 tuổi 3 tháng đối với nam và 55 tuổi 4 tháng đối với nữ.

Sau đó, mỗi năm tuổi nghỉ hưu sẽ tăng thêm 3 tháng đối với nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028, và tăng thêm 4 tháng đối với nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Như vậy, vào năm 2025, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường là 61 tuổi 3 tháng đối với nam và 56 tuổi 8 tháng đối với nữ.

Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định một số trường hợp được nghỉ hưu sớm từ ngày 1/7/2025.

Điều kiện nghỉ hưu trước tuổi

Người lao động có thể nghỉ hưu trước tuổi trong hai khung thời gian: sớm hơn 5 năm hoặc sớm hơn 10 năm so với quy định.

Đối với trường hợp nghỉ hưu sớm 5 năm (nam từ 56 tuổi 3 tháng, nữ từ 51 tuổi 8 tháng), căn cứ Điều 64 và 65 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, những đối tượng đủ điều kiện bao gồm:

Người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc từ 15 năm trở lên khi làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.
Người có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, sĩ quan và hạ sĩ quan công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân, cùng một số đối tượng đang phục vụ trong quân đội, công an.

Trong trường hợp nghỉ hưu sớm 10 năm (nam từ 51 tuổi 3 tháng, nữ từ 46 tuổi 8 tháng), tại Điều 64 và 65 Luật BHXH 2024 quy định đối tượng bao gồm:

Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò.
Người trong quân đội, công an có đủ 15 năm làm nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc tại địa bàn đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.
Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

Hồ sơ đề nghị nghỉ hưu trước tuổi

Người lao động khi nghỉ hưu sớm cần chuẩn bị hồ sơ giám định sức khỏe để chứng minh mức suy giảm khả năng lao động. Khoản 3 Điều 16 Thông tư 25/2025/TT-BYT quy định hồ sơ giám định bao gồm giấy tờ tùy thân, các giấy tờ chẩn đoán và điều trị (nếu có), cùng biên bản giám định y khoa hoặc giấy chứng nhận khuyết tật.

Sau khi có kết quả giám định, người lao động lập hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu theo Phụ lục I Quyết định 2222/QĐ-BHXH. Cụ thể:

Đối với người đang tham gia BHXH bắt buộc, hồ sơ bao gồm sổ BHXH, văn bản chấm dứt hợp đồng lao động và biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động nếu nghỉ theo diện suy giảm sức khỏe.

Với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện hoặc bảo lưu thời gian, hồ sơ gồm sổ BHXH, văn bản đề nghị theo mẫu và các giấy tờ liên quan khác.

Ngoài ra, một số trường hợp đặc thù như nhiễm HIV/AIDS do rủi ro nghề nghiệp, có thời gian công tác trong quân đội, từng chấp hành án phạt tù hoặc xuất cảnh trái phép trở về cũng cần bổ sung giấy tờ chứng minh theo quy định.

Quyền lợi khi nghỉ hưu trước tuổi

Mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính theo công thức:

Lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng x Bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Theo Nghị định 158/2025/NĐ-CP, tỷ lệ hưởng lương hưu được xác định như sau:

Lao động nam đóng đủ 20 năm BHXH được hưởng 45%, mỗi năm đóng thêm tính thêm 2%, tối đa 75%.
Lao động nữ đóng đủ 15 năm được hưởng 45%, mỗi năm đóng thêm tính thêm 2%, cũng tối đa 75%.

Nếu nghỉ hưu sớm, cứ mỗi năm trước tuổi quy định bị giảm 2%, trường hợp nghỉ dưới 6 tháng không giảm, từ 6 đến dưới 12 tháng giảm 1%.

Ngoài ra, Luật BHXH 2024 quy định người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng để đạt tỷ lệ hưởng tối đa 75% sẽ được nhận thêm trợ cấp một lần. Mỗi năm vượt quá được tính bằng 0,5 tháng bình quân tiền lương đóng BHXH.

Thời điểm hưởng lương hưu

Theo Điều 15 Thông tư 12/2015/TT-BNV, thời điểm hưởng lương hưu được xác định tùy từng trường hợp. Người đủ tuổi và đủ thời gian đóng BHXH sẽ được hưởng từ tháng liền kề sau khi đủ điều kiện hoặc sau khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Trường hợp nghỉ theo diện suy giảm khả năng lao động, nếu kết luận suy giảm trước khi đủ tuổi thì hưởng từ tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu, còn nếu kết luận sau khi đủ tuổi thì hưởng từ tháng liền kề sau tháng có kết luận.

Với những trường hợp đặc biệt như không xác định được ngày tháng sinh, tự đóng BHXH một lần cho thời gian còn thiếu hoặc không còn hồ sơ gốc trước năm 1995, thời điểm hưởng lương hưu sẽ được xác định theo quy định riêng hoặc theo quyết định của cơ quan BHXH.

Cẩm Vân

Nguồn Thị Trường Tài Chính : https://thitruongtaichinh.kinhtedothi.vn/bao-hiem/nghi-huu-truoc-tuoi-toan-bo-thong-tin-nguoi-lao-dong-can-nam-ro-149278.html