Nghị quyết 42 hết hiệu lực hơn 1 năm, ngân hàng 'gánh lo' vì khách vay chây ỳ trả nợ

5 giờ trướcBài gốc

Hiệp hội Ngân hàng cho rằng, hiện còn nhiều vướng mắc liên quan đến việc triển khai các quy định pháp luật về xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm, mua bán nợ.

Nhiều vướng mắc về đất đai, gây khó xử lý nợ xấu

Nghị quyết 42 hết hiệu lực kể từ ngày 01/01/2024 sau một thời gian kéo dài hiệu lực (từ ngày 15/8/2022 đến hết ngày 31/12/2023) và quy định về thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng không được luật hóa đưa vào Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024.

Theo Hiệp hội Ngân hàng, các tổ chức tín dụng chỉ có thể áp dụng cơ chế khởi kiện ra tòa án, gây khó khăn, chậm trễ, tăng chi phí cho các tổ chức tín dụng trong hoạt động xử lý tài sản bảo đảm.

Nghị quyết 42 hết hiệu lực hơn 1 năm, ngân hàng "gánh lo" vì khách vay chây ỳ trả nợ. Ảnh minh họa.

Mất quyền thu giữ tài sản bảo đảm, khách vay chây ỳ trả nợ

Trên thực tế, nhiều khách hàng biết tổ chức tín dụng không có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng đã hết hiệu lực, cố tình chây ỳ và bất hợp tác với ngân hàng trong việc xử lý tài sản bảo đảm, vì vậy, việc xử lý tài sản bảo đảm của các tổ chức tín dụng càng khó khăn hơn.

Về việc nhận chính tài sản bảo đảm để thay thế nghĩa vụ trả nợ, Hiệp hội Ngân hàng cho biết, theo quy định, tổ chức tín dụng được phép nhận tài sản bảo đảm để thay thế nghĩa vụ trả nợ và được sở hữu tài sản nhận thay thế nghĩa vụ trả nợ.

Tuy nhiên, trong thời gian qua, việc nhận tài sản bảo đảm thay thế nghĩa vụ trả nợ của các tổ chức tín dụng gặp nhiều vướng mắc, do các cơ quan đăng ký đất đai địa phương có cách hiểu không thống nhất về việc nhận tài sản bảo đảm thay thế nghĩa vụ trả nợ.

Tổ chức tín dụng chỉ được chiếm hữu mà không được chuyển quyền sở hữu tài sản bảo đảm nhận thay thế nghĩa vụ trả nợ hoặc tổ chức tín dụng không thể nhận chuyển nhượng đối với các loại đất không phải là đất thương mại dịch vụ, chẳng hạn như: đất ở, đất nông nghiệp… và yêu cầu phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì mới đồng ý thực hiện thủ tục chuyển nhượng tài sản cho tổ chức tín dụng.

“Điều này dẫn đến rủi ro tranh chấp, tổ chức tín dụng khó có thể chủ động trong việc xử lý tài sản” - Hiệp hội Ngân hàng nêu rõ bất cập.

Việc xử lý tài sản bảo đảm là tài sản thuộc dự án đầu tư (tài sản gắn liền với đất và/hoặc quyền sử dụng đất của dự án đầu tư) cũng vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục. Nhiều trường hợp cơ quan đăng ký đất đai từ chối hoặc gặp vướng mắc khi thực hiện đăng ký biến động quyền sử dụng đất/xác lập quyền sở hữu tài sản cho bên mua, bên nhận chuyển nhượng…

Cũng theo Hiệp hội Ngân hàng, ngoài những vướng mắc liên quan đến việc triển khai các quy định pháp luật về xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm, mua bán nợ, còn có những vướng mắc trong thực tiễn triển khai tại cơ quan quản lý nhà nước như phía tòa án, cơ quan thi hành án.

Tăng quyền thu giữ tài sản bảo đảm cho ngân hàng

Từ những khó khăn, vướng mắc nêu trên của các tổ chức tín dụng hội viên, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét luật hóa các quy định chưa được kế thừa đầy đủ từ Nghị quyết 42, để đảm bảo quyền lợi của bên cho vay là tổ chức tín dụng trong quá trình xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Quy định về thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng không được luật hóa đưa vào Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024. Ảnh minh họa.

Bổ sung quyền thu giữ tài sản bảo đảm

“Bổ sung quyền thu giữ của tổ chức tín dụng trong trường hợp quyền thu giữ tài sản bảo đảm của tổ chức tín dụng đã được thỏa thuận tại hợp đồng bảo đảm và/hoặc trong biên bản thỏa thuận và/hoặc trong biên bản làm việc. Việc luật hóa quy định này là hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự” - Hiệp hội Ngân hàng nhận định.

Đồng thời bổ sung quy định về trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương các cấp và cơ quan công an trong việc phối hợp, tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng thu giữ tài sản bảo đảm.

Việc bán khoản nợ xấu phát sinh từ tất cả các nghiệp vụ cấp tín dụng mà không chỉ giới hạn ở nghiệp vụ cho vay và bảo lãnh như hiện nay.

Đồng thời, Hiệp hội Ngân hàng kiến nghị ban hành quy định cho phép tòa án áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm tại tòa án với các điều kiện được nêu tại Điều 8 Nghị quyết số 42 được hướng dẫn thực hiện bởi Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐTP mà không cần phải đáp ứng các điều kiện tại Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Mở rộng phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm và tranh chấp tín dụng thay vì chỉ áp dụng đối với “tranh chấp về nghĩa vụ giao tài sản bảo đảm hoặc tranh chấp về quyền xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu” như Nghị quyết 42 trước đây quy định.

Để đẩy nhanh tiến độ giải quyết, xử lý vụ việc của tòa án, cơ quan thi hành án, Hiệp hội Ngân hàng đề nghị bổ sung quy định các cơ quan này có trách nhiệm thực hiện đúng các quy định pháp luật về thời hạn tố tụng, thời hạn thi hành án./.

Ánh Tuyết

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/nghi-quyet-42-het-hieu-luc-hon-1-nam-ngan-hang-ganh-lo-vi-khach-vay-chay-y-tra-no-171539.html