Nghị quyết 59: 'La bàn hội nhập' trong kỷ nguyên mới

8 giờ trướcBài gốc

Tính đến tháng 5-2025, Việt Nam có 13 đối tác chiến lược toàn diện và tham gia trên 70 tổ chức cấp khu vực và quốc tế. Trong đó, chỉ riêng trong năm 2025, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với bốn quốc gia New Zealand, Indonesia, Singapore và Thái Lan lên mức độ cao nhất trong quan hệ đối ngoại.

Việt Nam và Indonesia nhất trí nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược toàn diện, tháng 3-2025. Ảnh: VOV

Từ buổi đầu phá thế cô lập

Thực tế, câu chuyện hội nhập quốc tế đã được Đảng và Nhà nước ta xác định từ khi bước vào thời kỳ đổi mới. Trong đó, Đại hội VI tiếp cận “hội nhập” một cách thận trọng, ưu tiên quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa.

Đến Đại hội VIII, phương châm đối ngoại chuyển sang “đa phương hóa, đa dạng hóa” để phá thế cô lập, bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ và gia nhập ASEAN. Khái niệm “hội nhập” từ đó được định hình gắn liền với kinh tế quốc tế, dẫn đến sự ra đời của Nghị quyết 07-NQ/TW (2001) và Nghị quyết 22-NQ/TW (2013).

Đến Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24-01-2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới đã đánh dấu một bước phát triển cao hơn, khi xác định rõ hội nhập không chỉ để tiếp cận viện trợ mà là hợp tác bình đẳng, tạo giá trị quốc gia cho cộng đồng quốc tế. Nội lực trở thành nền tảng cho mọi định hướng hội nhập, đòi hỏi Việt Nam không chỉ tuân thủ chuẩn mực quốc tế mà còn phải chủ động đóng góp.

Nội lực quốc gia trong Nghị quyết 59 không giới hạn ở kinh tế mà mở rộng sang các lĩnh vực khác. Hội nhập phải đi cùng với “chuẩn hóa”, trở thành đối tác đáng tin cậy nhưng không chạy theo các giá trị quốc tế bằng mọi giá. Việc xây dựng công nghiệp nội địa, áp dụng các giá trị vào đời sống nhân dân được đặt lên hàng đầu, thay vì chỉ phụ thuộc vào sự công nhận từ bên ngoài.

Trong bối cảnh quốc tế phức tạp, Việt Nam cần có tầm nhìn dài hạn trong thông điệp gửi ra thế giới, nhất là về an ninh, chủ quyền, lãnh thổ. Ngoại giao cây tre đã giúp Việt Nam vượt qua thời kỳ bị cô lập nhưng để giữ vững niềm tin, sự kiên định với nền tảng pháp luật quốc tế sẽ là yếu tố thiết yếu.

Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân có chuyến thăm chính thức Nga và dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh Vệ quốc vĩ đại hồi tháng 5-2025. Ảnh: VOV

Đến thay đổi tư duy tiếp cận

Gần 40 năm hội nhập đã cho Việt Nam nhiều bài học và kinh nghiệm. Có thể kể đến như việc xử lý quan hệ giữa hội nhập và giữ vững độc lập, bản sắc văn hóa còn thiếu nhất quán, các chương trình hành động đôi khi xa rời thực tiễn.

Sức cạnh tranh của nền kinh tế, doanh nghiệp và sản phẩm trong nước còn yếu, chủ yếu gia công cho FDI, trong khi doanh nghiệp mũi nhọn đủ sức vươn ra khu vực và thế giới còn ít. Hay khu vực FDI tuy đóng góp nhiều nhưng còn bộc lộ bất cập như chuyển giá, nhập công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm và chuyển giao công nghệ chưa tương xứng.

Nghị quyết 59 đã đưa ra bảy phương hướng giải quyết các thách thức ở tầm chiến lược. Để Nghị quyết trở nên sống động, chắc chắn cần có sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận các vấn đề của các cơ quan chức năng.

Trong đó, cần đề cao vai trò của Ban Chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế như một tổng công trình sư. Sau khi kiện toàn nhân sự vào năm 2023, hoạt động của Ban còn hạn chế. Với vị trí Trưởng ban do Thủ tướng Phạm Minh Chính đảm trách, quá trình nội luật hóa và đồng bộ thể chế dưới sự điều phối của Ban chỉ đạo sẽ mạnh mẽ và nhất quán hơn.

Chúng ta cũng phải tăng cường hỗ trợ năng lực tuân thủ chuẩn quốc tế cho khu vực tư nhân. Nguồn lực của nhà nước cần được sử dụng để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội chuẩn bị các điều kiện đáp ứng những thị trường có yêu cầu đặc thù và đang dần kết nối mạnh mẽ hơn với cộng đồng quốc tế như thị trường Halal. Thị trường này hiện có giá trị tới 2.000 tỉ USD.

Để đảm bảo cộng đồng này sẵn sàng đầu tư, thử nghiệm và khám phá các thị trường mới, cơ quan nhà nước cần ủng hộ đa dạng hóa và nâng cao tiêu chuẩn hàng hóa ngay từ thị trường nội địa.

Ngoài ra, việc mở rộng mạng lưới nguồn lực từ xã hội để rà soát, cập nhật quy định về phòng vệ thương mại, tăng năng lực cảnh báo sớm tiêu chuẩn quốc tế cũng sẽ giúp khơi thông nguồn vốn xã hội. Nguồn vốn này sẽ nhanh chóng lấp đầy những khoảng trống về con người mà trước mắt nguồn nhân lực nhà nước chưa thể đáp ứng.

Việt Nam cũng sớm thúc đẩy hình thành các quỹ hỗ trợ pháp lý giúp các doanh nghiệp đầu tư trong các lĩnh vực mà Nghị quyết 59 ưu tiên, đặc biệt là với thị trường của các quốc gia là đối tác chiến lược toàn diện. Đây là cơ sở để tăng sự tự tin cho doanh nghiệp, giảm thiểu rủi ro pháp lý và làm sâu sắc hơn các mối quan hệ mà Việt Nam đã định hướng là có tác động lớn tới sự phát triển của các bên.

Cuối cùng, giá trị của dân tộc cần được lan tỏa thông qua nhiều kênh vì hội nhập không chỉ là đưa Việt Nam ra biển lớn mà còn kết nối lại với những người con xa xứ. Những giá trị được xác định là văn hóa của dân tộc phải được bảo vệ và phát triển bằng quy định chặt chẽ và nguồn lực tương xứng. Có như vậy, sợi dây nguồn cội mới thêm bền chặt để đưa người Việt Nam từ bốn phương quay về góp sức xây dựng quê hương.

LÊ THOA ghi

Ths NGUYỄN ĐÌNH ĐỨC, Trường Đại học Kinh tế - Luật, ĐH Quốc gia TP.HCM

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/nghi-quyet-59-la-ban-hoi-nhap-trong-ky-nguyen-moi-post869548.html