Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 70 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến 2030, tầm nhìn 2045. Nghị quyết đặt ra định hướng lớn: phát triển năng lượng tái tạo không chỉ để bảo đảm an ninh năng lượng, mà còn chấm dứt thế độc quyền, mở ra thị trường điện minh bạch – cạnh tranh, nơi doanh nghiệp nhà nước và tư nhân cùng cơ hội, cùng làm chủ công nghệ, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nhiều năm qua, Việt Nam kiên trì thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, từ điện gió, điện mặt trời, điện khí đến các giải pháp lưu trữ hiện đại. Mục tiêu là giảm phụ thuộc nhập khẩu và chủ động bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Thực tế, Việt Nam đã từng bước làm chủ công nghệ, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, hình thành năng lực sản xuất trong nước. Tuy nhiên, sự phát triển nóng cũng bộc lộ hạn chế: nguồn điện tăng nhanh, trong khi hạ tầng truyền tải và cơ chế thị trường chưa theo kịp, khiến nhiều dự án hoàn thành nhưng chưa được huy động hết công suất.
Nghị quyết 70 chỉ rõ hướng đi: xây dựng trung tâm công nghiệp – dịch vụ năng lượng tái tạo, phát triển hạ tầng đồng bộ, đầu tư hệ thống lưu trữ, đồng thời cải tổ cơ chế giá và vận hành thị trường điện cạnh tranh.
Ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh, cho biết: “Với tốc độ tăng nhu cầu điện năng, cần thúc đẩy đầu tư nguồn điện, hạ tầng năng lượng tái tạo, dịch vụ sản xuất – cung ứng. Nghị quyết 70 nêu rõ mục tiêu phát triển ngành năng lượng Việt Nam gắn với làm chủ công nghệ, xây dựng tập đoàn đủ năng lực tham gia chuỗi cung ứng thế giới.”
Ngay sau khi ban hành, Nghị quyết 70 được đánh giá là bước đột phá trong chiến lược bảo đảm an ninh năng lượng, phát triển bền vững và hiện thực hóa cam kết Net Zero 2050. Điểm nhấn lớn là mở rộng cánh cửa cho khu vực tư nhân tham gia, tiến tới xóa bỏ thế độc quyền trong truyền tải và phân phối điện.
Ông Hà Đăng Sơn nhận định: “Cần lộ trình cụ thể, minh bạch trong cải tổ thị trường điện, điều chỉnh cơ chế giá bán lẻ sao cho vừa không gây tác động xã hội, vừa tạo dư địa để EVN có cơ chế đàm phán, thu hút nhà đầu tư. Nghị quyết cũng yêu cầu rà soát cơ chế định giá, chi trả dịch vụ truyền tải – phân phối điện để huy động vốn phát triển hạ tầng và thị trường bán lẻ cạnh tranh.”
TS. Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách, Đại học Kinh tế – Đại học Quốc gia Hà Nội, chia sẻ: “Nghị quyết 70 thay thế nghị quyết ban hành cách đây 5 năm là bước đột phá. Lần này, nghị quyết chú trọng ba điểm: cải cách thể chế; tạo thuận lợi thu hút nguồn lực xã hội, nhất là tư nhân, vào đầu tư năng lượng tái tạo, truyền tải, phân phối điện; và đặc biệt cho phép tư nhân tham gia cả khâu truyền tải, bán lẻ, mở cơ chế để khách hàng lựa chọn nhà cung cấp. Đây là bước tiến lớn cả về thể chế lẫn chủ trương phát triển năng lượng Việt Nam.”
Theo các chuyên gia, chuyển từ tư duy độc quyền sang cơ chế thị trường minh bạch là bước ngoặt quan trọng của ngành điện. Người dân và doanh nghiệp nay có thể lựa chọn nhà cung cấp thay vì chỉ phụ thuộc vào Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Sự thay đổi này vừa thúc đẩy cải cách, vừa mở không gian cho khu vực tư nhân khẳng định vị trí trong lĩnh vực chiến lược.
Phương Thanh
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/nghi-quyet-70-buoc-ngoat-trong-chien-luoc-an-ninh-nang-luong-357627.htm