Sự ra đời của Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân được coi là dấu mốc quan trọng, mở ra bước ngoặt mới cho hệ thống y tế Việt Nam. Không chỉ tạo nền tảng cho y tế công lập phát triển, nghị quyết còn được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những rào cản lớn, mở đường cho khu vực y tế tư nhân bứt phá.
Nhân dịp này, Người Đưa Tin (NĐT) đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Đệ - Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, để lắng nghe những chia sẻ từ góc nhìn của người trong cuộc.
"Luồng sinh khí" mới của ngành y tế
NĐT: Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị vừa ban hành đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ dư luận xã hội, nhất là giới chuyên môn y tế. Là người trong cuộc, ông nhìn nhận thế nào về sự ra đời của Nghị quyết này?
Ông Nguyễn Văn Đệ: Là một người hoạt động hơn 20 năm trong lĩnh vực y tế, tôi thực sự xúc động và phấn khởi khi đón nhận văn kiện quan trọng này. Nghị quyết 72 được ban hành trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang đoàn kết một lòng dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển, hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc.
Nghị quyết đã phản ánh quyết tâm tạo bước chuyển biến căn bản trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân của Đảng ta dưới sự chỉ đạo trực tiếp, sát sao của Tổng Bí thư Tô Lâm. Nghị quyết cũng thể hiện sự quan tâm đặc biệt, quyết liệt của Chính phủ, đứng đầu là Thủ tướng Phạm Minh Chính và sự trăn trở của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan – những người đã tận tâm, tận lực để văn kiện này trở thành hiện thực, tạo động lực mạnh mẽ cho lĩnh vực y tế phát triển.
Ông Nguyễn Văn Đệ - Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, Thành viên Hội đồng Tư vấn CCTTHC của Thủ tướng Chính phủ.
Nghị quyết 72 ra đời trong một thời điểm mang ý nghĩa lịch sử khi Đảng ta đang triển khai đồng bộ "Bộ tứ nghị quyết trụ cột" nhằm tạo đà cho Việt Nam cất cánh, vươn mình ra thế giới, từ khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế, phát triển khu vực kinh tế tư nhân đến đổi mới công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật. Gần đây, Bộ Chính trị còn ban hành thêm Nghị quyết 71 về đột phá giáo dục và đào tạo, đã tạo nên sự cộng hưởng rất lớn. Trong bối cảnh đó, Nghị quyết 72 nổi lên như một trụ cột quan trọng, không chỉ dành cho lĩnh vực y tế mà còn gắn bó hài hòa với các lĩnh vực khác, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Với cộng đồng y tế tư nhân Việt Nam, chúng tôi rất vui mừng, phấn khởi khi đón nhận nghị quyết này, coi đây như một luồng sinh khí mới, củng cố niềm tin, khơi dậy khí thế, động lực, lòng quyết tâm và sự hưng phấn để yên tâm đầu tư, dấn thân vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân, đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp y tế quốc gia.
NĐT: Theo ông, Nghị quyết 72 đã giải quyết được những vướng mắc nào của lĩnh vực y tế hiện nay và đâu là những thay đổi căn bản có thể kỳ vọng trong thời gian tới?
Ông Nguyễn Văn Đệ: Nghị quyết 72 đã phân tích một cách thẳng thắn, khoa học về thực trạng hệ thống y tế Việt Nam, chỉ rõ những thành tựu đã đạt được, đồng thời cũng nhìn nhận nghiêm túc những hạn chế, bất cập vẫn tồn tại, trong đó có những rào cản lớn đối với sự phát triển của y tế tư nhân. Bên cạnh mục tiêu nâng cao năng lực y tế dự phòng, kiểm soát dịch bệnh và củng cố hệ thống y tế cơ sở, nghị quyết đã vạch ra một lộ trình rất rõ ràng đến năm 2030, tầm nhìn 2045, với các chính sách mang tính đột phá, giải quyết những điểm nghẽn tồn tại nhiều năm nay.
Đặc biệt, nghị quyết tập trung vào vai trò của y tế tư nhân như một động lực then chốt, tạo điều kiện thuận lợi để khu vực này đầu tư, mở rộng, góp phần giảm tải cho y tế công lập và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Với cộng đồng y tế tư nhân, tôi cho rằng đây là cơ hội vàng để vượt qua những trở ngại lớn, từ hạn chế về đất đai, tài chính đến các rào cản pháp lý, để vươn mình phát triển mạnh mẽ.
Điểm nhấn quan trọng nhất của Nghị quyết 72 là việc đưa ra các cơ chế, chính sách cụ thể nhằm tháo gỡ những khó khăn lớn nhất mà y tế tư nhân đang đối mặt, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ để khu vực này phát triển bền vững. Những chính sách này không chỉ mang tính đột phá mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với vai trò của y tế tư nhân trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Một trong những chính sách nổi bật là ưu tiên bố trí quỹ đất sạch, kể cả đất thu hồi từ các dự án, và cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng sang đất y tế. Đây là bước tiến lớn bởi nhiều năm qua, thiếu đất chính là "nút thắt" lớn nhất kìm hãm các dự án y tế tư nhân. Với cơ chế mới, các bệnh viện tư nhân sẽ dễ dàng tiếp cận nguồn lực đất đai, từ đó xây dựng được các cơ sở y tế hiện đại, quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, đồng thời giảm áp lực cho y tế công.
Thứ hai, nghị quyết cho phép áp dụng cơ chế giải phóng mặt bằng nhanh cho các dự án y tế. Đây là giải pháp mang tính đột phá, giúp rút ngắn thời gian và giảm chi phí triển khai. Nếu trước đây, thủ tục giải phóng mặt bằng kéo dài nhiều năm thì nay, các nhà đầu tư y tế tư nhân có thể nhanh chóng đưa dự án vào hoạt động, góp phần sớm cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho cộng đồng.
Thứ ba, đối với các cơ sở y tế tư nhân phi lợi nhuận, nghị quyết quy định miễn hoặc giảm tiền thuê đất, không thu tiền sử dụng đất. Đây là một chính sách nhân văn, giúp giảm đáng kể chi phí vận hành, để các cơ sở này có thể cung cấp dịch vụ y tế với giá hợp lý, tiếp cận được nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.
Thứ tư, nghị quyết còn quy định không áp thuế thu nhập doanh nghiệp đối với cơ sở y tế phi lợi nhuận. Chính sách này giúp họ tái đầu tư toàn bộ nguồn lực vào nâng cao chất lượng dịch vụ, mua sắm trang thiết bị hiện đại, đào tạo nhân lực, qua đó nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Thứ năm, nghị quyết cho phép các cơ sở tư nhân thuê lại công trình thuộc sở hữu nhà nước để sử dụng cho mục đích y tế. Đây là sáng kiến linh hoạt, giúp tận dụng tối đa cơ sở hạ tầng có sẵn, giảm chi phí đầu tư ban đầu, đồng thời tạo điều kiện để y tế tư nhân nhanh chóng mở rộng dịch vụ, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa, nơi người dân còn nhiều khó khăn trong tiếp cận y tế.
Thứ sáu, nghị quyết mở ra cơ chế huy động nguồn lực xã hội trong đầu tư, nghiên cứu, sản xuất thuốc, vắc-xin, thiết bị y tế, cũng như các hoạt động kiểm định, kiểm nghiệm. Đây là lĩnh vực có tiềm năng rất lớn, giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu, đồng thời tạo ra nhiều việc làm chất lượng cao.
Tổng Bí thư Tô Lâm thăm, chủ trì buổi làm việc với Bộ Y tế và chúc mừng Ngành Y tế nhân dịp kỉ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, tháng 2/2025.
Cuối cùng, nghị quyết khuyến khích xây dựng những bệnh viện tư nhân quy mô lớn, kỹ thuật chuyên sâu, ngang tầm quốc gia và quốc tế. Đây là định hướng có ý nghĩa chiến lược. Nhìn sang các nước trong khu vực như Singapore, Thái Lan hay Hàn Quốc, những bệnh viện tư nhân hiện đại không chỉ phục vụ người dân trong nước mà còn thu hút bệnh nhân quốc tế, mang lại nguồn thu ngoại tệ đáng kể. Việt Nam hoàn toàn có thể đi theo con đường này. Nếu thành công, chúng ta sẽ không chỉ nâng cao chất lượng y tế trong nước mà còn góp phần quảng bá hình ảnh, vị thế y tế Việt Nam ra thế giới.
Tôi cho rằng, với những cơ chế cụ thể như vậy, Nghị quyết 72 thực sự là "chìa khóa" tháo gỡ khó khăn, tạo động lực để y tế tư nhân phát triển bền vững, đồng hành cùng y tế công trong việc chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Kỳ vọng vào sự tham gia của khu vực tư nhân
NĐT: Như ông vừa phân tích, Nghị quyết 72 có lẽ đã thể hiện sự kỳ vọng rất lớn của Đảng, Nhà nước đối với sự đóng góp của y tế tư nhân, bên cạnh việc phát triển y tế công lập. Ông đánh giá thế nào về định hướng này, nhất là nhìn từ sự phát triển lớn mạnh của khu vực tư nhân trong lĩnh vực y tế?
Ông Nguyễn Văn Đệ: Tôi cho rằng, việc Nghị quyết 72 nhấn mạnh vai trò của y tế tư nhân bên cạnh y tế công lập là một định hướng rất đúng đắn và kịp thời. Trên thực tế, y tế công lập là trụ cột nền tảng của hệ thống an sinh xã hội, nhưng nếu chỉ dựa vào khu vực công thì khó có thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngày càng đa dạng, chất lượng ngày càng cao của người dân. Sự tham gia mạnh mẽ của y tế tư nhân không chỉ bổ sung nguồn lực, giảm tải cho bệnh viện công mà còn tạo thêm sự lựa chọn, nâng cao chất lượng dịch vụ, khuyến khích sự cạnh tranh lành mạnh vì lợi ích chung của người bệnh.
Những năm qua, khu vực y tế tư nhân đã có bước phát triển rất nhanh, với hàng trăm bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh hiện đại, không thua kém nhiều nước trong khu vực. Một số bệnh viện tư nhân đã đầu tư công nghệ cao, xây dựng mô hình quản trị tiên tiến, thu hút đội ngũ chuyên gia giỏi, trở thành điểm đến tin cậy cho người dân. Điều này cho thấy tiềm năng và khả năng đóng góp của khu vực tư nhân là rất lớn.
Nghị quyết 72, với việc khẳng định vai trò của y tế tư nhân chính là sự ghi nhận xứng đáng đối với những đóng góp ấy, đồng thời thể hiện tư duy đổi mới, sáng tạo của Đảng trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Đối với cộng đồng y tế tư nhân, đây là dấu mốc lịch sử, khơi dậy niềm tin và sự hưng phấn để đầu tư dài hạn. Trước đây, các nhà đầu tư y tế tư nhân thường e ngại do những rào cản về đất đai, tài chính và pháp lý. Nay, với những cơ chế đột phá này, chúng tôi cảm thấy được đồng hành, được hỗ trợ, và được trao cơ hội để đóng góp nhiều hơn cho xã hội. Sự phấn khởi này đã lan tỏa mạnh mẽ, tạo nên khí thế mới, động lực mới để dấn thân vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Theo các nghiên cứu quốc tế, các nước phát triển như Mỹ, Đức, Nhật Bản đều dựa vào y tế tư nhân để nâng cao hiệu quả hệ thống, với tỉ lệ đầu tư tư nhân chiếm tới 50-60% tổng chi phí y tế. Ở Việt Nam, tôi cho rằng, với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, dân số trẻ, cần học hỏi kinh nghiệm này để đạt được mục tiêu đến năm 2030: 100% dân số được bao phủ bảo hiểm y tế, giảm tỉ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm, nâng cao tuổi thọ trung bình; người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình. ... Đối với cộng đồng y tế tư nhân, những định hướng này là nguồn động lực mạnh mẽ, khơi dậy tinh thần hăng hái, quyết tâm đầu tư để cùng đất nước đạt được những thành tựu rực rỡ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đến thăm cán bộ, bác sĩ, y sĩ và bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hợp Lực, tháng 11/2023.
NĐT: Nhiều ý kiến cho rằng nếu y tế tư nhân phát triển quá nhanh có thể dẫn đến sự chênh lệch trong tiếp cận dịch vụ y tế. Ông nhìn nhận thế nào về vấn đề này và giải pháp là gì?
Ông Nguyễn Văn Đệ: Đây là một băn khoăn có cơ sở, vì thực tế nếu y tế tư nhân phát triển ồ ạt mà không được quản lý, điều tiết hợp lý thì có thể dẫn đến sự phân tầng dịch vụ, khi một bộ phận người dân có thu nhập cao tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao, trong khi người thu nhập thấp gặp khó khăn.
Tuy nhiên, tôi cho rằng, Nghị quyết 72 đã tính toán rất kỹ lưỡng để giải quyết vấn đề này, khi khuyến khích mô hình bệnh viện phi lợi nhuận, ưu đãi về đất đai, thuế, tạo điều kiện để các cơ sở này cung cấp dịch vụ với giá hợp lý, phục vụ đông đảo người dân chứ không chỉ một bộ phận có điều kiện kinh tế. Đây chính là điểm cân bằng giữa hiệu quả kinh tế và trách nhiệm xã hội. Mặt khác, khi khu vực tư nhân phát triển, người dân sẽ có thêm nhiều lựa chọn, bệnh viện công bớt quá tải và toàn hệ thống có điều kiện nâng chất lượng lên. Người thu nhập thấp cuối cùng cũng được hưởng lợi từ sự chia sẻ này.
Nói ngắn gọn, vấn đề không phải là y tế tư nhân phát triển nhanh hay chậm, mà là chúng ta định hướng thế nào để sự phát triển đó phục vụ lợi ích chung. Và tôi tin Nghị quyết 72 đã đưa ra những giải pháp đúng để đảm bảo sự hài hòa này.
NĐT: Theo ông, khu vực y tế tư nhân cần chuẩn bị gì để tận dụng tốt nhất những cơ hội từ Nghị quyết 72?
Ông Nguyễn Văn Đệ: Tôi cho rằng Nghị quyết 72 mở ra cánh cửa rất rộng, nhưng nắm bắt được hay không lại phụ thuộc vào sự chuẩn bị chủ động của chính cộng đồng y tế tư nhân. Trước hết, các nhà đầu tư, các bệnh viện tư cần thay đổi tư duy: không chỉ nhìn vào lợi ích kinh tế trước mắt, mà phải đặt chất lượng dịch vụ và lợi ích của người bệnh làm trung tâm. Chỉ khi làm tốt điều đó thì y tế tư nhân mới phát triển bền vững, được xã hội và Nhà nước ủng hộ.
Bên cạnh đó, cần chú trọng đầu tư bài bản vào hạ tầng và công nghệ. Nghị quyết đã tạo điều kiện về đất đai, thuế, cơ chế giải phóng mặt bằng… thì các bệnh viện tư nhân phải tận dụng để xây dựng những cơ sở hiện đại, quy mô lớn, có chuyên khoa sâu, không thua kém gì bệnh viện công lập tuyến cuối hay các nước trong khu vực. Việc đầu tư cho nguồn nhân lực cũng là một yếu tố then chốt. Các bệnh viện tư nhân phải có chính sách đãi ngộ, môi trường làm việc tốt để thu hút và giữ chân bác sĩ giỏi, đồng thời coi trọng đào tạo liên tục để nâng cao trình độ. Nhân lực chất lượng cao chính là chìa khóa để cạnh tranh bằng chất lượng chứ không chỉ bằng cơ sở vật chất.
Có thể nói, cộng đồng y tế tư nhân Việt Nam rất vui mừng, phấn khởi khi đón nhận nghị quyết này, như một ngọn lửa khơi dậy khí thế, động lực, lòng quyết tâm và sự hưng phấn để yên tâm đầu tư, dấn thân vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Chúng tôi sẽ đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất, công nghệ, đào tạo nhân lực, đảm bảo dịch vụ y tế chất lượng, giá cả phải chăng, hướng tới lợi ích của nhân dân. Đồng thời, chúng tôi kêu gọi các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các nghị quyết trụ cột, tạo môi trường thuận lợi để y tế tư nhân phát triển, góp phần thực hiện khát vọng Việt Nam hùng cường.
NĐT: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi
Mạnh Quốc - Hoàng Bích