Nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe ban đầu của y tế cơ sở
Hiện nay, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân luôn được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Nhiều chủ trương, đường lối, chính sách được ban hành, tập trung chỉ đạo và đạt được những thành tựu quan trọng. Mới đây, ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW “về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, hướng tới mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh.
GS.TS Nguyễn Anh Trí, đại biểu Quốc hội Khóa XV nhấn mạnh “Nghị Quyết số 72 là một trong những nghị quyết mang tính nhân văn. Nhân văn ở đây là Đảng quan tâm đến mọi mặt sức khỏe của nhân dân, chuyển mạnh từ tư duy khám chữa bệnh sang tư duy phòng bệnh từ sớm, coi việc bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội. Nghị quyết đề cập toàn diện đến các yếu tố tổng hợp để bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Nhân văn hơn nữa là bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân do ngân sách Nhà nước bảo đảm, là chủ đạo, từ đó đưa ra các nhiệm vụ cụ thể, tiến đến khám chữa bệnh cơ bản, người dân không phải trả tiền, mà ngân sách Nhà nước và Quỹ BHYT chi trả. Đây là bước ngoặt lịch sử trong việc chăm sóc sức khỏe toàn dân”.
Đẩy mạnh công tác phòng bệnh cho người dân. Ảnh: ITN
Thực tế, việc quan tâm đối với y tế cơ sở, y học dự phòng đã được nhắc đến nhiều, nhưng trước đây chưa đủ mạnh. Lần này, Nghị quyết số 72 đã khẳng định rất rõ việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, nhân lực cho y tế cơ sở, y tế dự phòng cũng như bảo vệ quyền lợi, chính sách ưu đãi cho bác sĩ, nhân viên y tế cơ sở. Đặc biệt, Bộ Y tế đang xây dựng chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội, nâng mức phụ cấp ưu đãi nghề lên mức 70-100% cho đội ngũ nhân viên y tế trực tiếp làm chuyên môn tại y tế cấp xã, y tế dự phòng. Đây được xem là sự khích lệ rất cần thiết.
Cần nhiều giải pháp đồng bộ
Từ thực tế cho thấy, để giữ chân nhân lực y tế, không chỉ có đãi ngộ vật chất, mà cần có điều kiện và môi trường làm việc tốt, được cọ sát với chuyên môn cao hơn. Đáng nói, hiện nay có nhiều bác sĩ trẻ học xong chọn ở lại thành phố. Ngay cả ở các tỉnh miền núi bác sĩ được gửi về các trường đại học đào tạo, nhưng rất ít người học xong quay về địa phương, dẫn đến thiếu bác sĩ ở tuyến xã.
Để giải quyết được vấn đề này, GS.TS Nguyễn Anh Trí cho rằng cần phải có giải pháp đồng bộ. Phải tổ chức lại hệ thống y tế một cách hợp lý nhất khi bỏ chính quyền cấp huyện. Phải xây dựng hệ thống y tế theo nguyên tắc “gần dân nhất”, bảo đảm làm sao để trong đêm đứa con sốt bà mẹ bế con đi bộ 15 phút đến được trạm xá thăm khám kịp thời. Phải đẩy mạnh bác sĩ gia đình để bác sĩ phải thường xuyên, luôn luôn có mặt với người bệnh mà không cần phải đến bệnh viện.
Mỗi tỉnh phải bảo đảm tối thiểu có một bệnh viện đa khoa để đáp ứng khám chữa bệnh cơ bản. Cần triển khai các trung tâm y tế chuyên sâu, trong trung tâm có nhiều bệnh viện chuyên sâu. Việt Nam cần 1-2 trung tâm như vậy để điều trị bệnh rất khó, cực hiếm và bệnh mới nổi. Làm được như vậy, nền y học Việt Nam mới sánh được với các nước có nền y học tiên tiến trên thế giới.
Đối với mục tiêu mỗi trạm y tế xã ít nhất có 4-5 bác sĩ vào năm 2027, thực tế hiện nay, sau sáp nhập, có những xã, phường lớn đã có 5-6 bác sĩ. Nhưng để người dân được chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt, chủ động trong công tác phòng bệnh, Nghị quyết số 72 đã nhấn mạnh về vấn đề đào tạo cán bộ, đào tạo bác sĩ. Vì vậy, cần tập trung ưu tiên đào tạo bác sĩ đa khoa có trình độ cứng làm việc ở y tế cơ sở.
Thái Yến