Nghị viện châu Âu chuẩn bị đàm phán lại về chính sách nông nghiệp chung

7 giờ trướcBài gốc

Nguồn: commodity-board.com

Vừa qua, các nghị sĩ châu Âu đã thông qua lập trường đàm phán với Hội đồng EU nhằm đơn giản hóa CAP và giảm gánh nặng hành chính cho gần 9 triệu nông dân trên khắp châu Âu. Với 492 phiếu thuận, 111 phiếu chống và 39 phiếu trắng, kết quả bỏ phiếu thể hiện sự đồng thuận mạnh mẽ trong Nghị viện về việc cần thiết phải tạo ra một bộ quy tắc linh hoạt, công bằng và dễ tiếp cận hơn cho nông dân.

Các cuộc đàm phán giữa Nghị viện và các quốc gia thành viên bắt đầu vào ngày 9/10, với mục tiêu thông qua gói quy định mới trong phiên họp toàn thể tháng 11/2025.

“Chúng tôi đang gửi đi một tín hiệu rõ ràng đến gần 9 triệu nông dân ở châu Âu rằng: EU đã lắng nghe họ”, nghị sĩ André Rodrigues thuộc nhóm Liên minh tiến bộ xã hội và dân chủ, đại diện cho Bồ Đào Nha tại EP, phát biểu. “Đã đến lúc nói lời tạm biệt với mê cung thủ tục hành chính và nông dân sẽ có những quy định đơn giản hơn, ít giấy tờ hơn và dễ dự đoán hơn”, ông nói

Cải cách quy tắc môi trường và hỗ trợ tài chính

Trọng tâm của đề xuất mà EP vừa thông qua là tăng tính linh hoạt trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường, đồng thời mở rộng các hình thức hỗ trợ tài chính dành cho nông dân. Theo quy định hiện hành, chỉ những nông trại được chứng nhận hữu cơ hoàn toàn mới được công nhận là đáp ứng một phần các tiêu chí về Điều kiện nông nghiệp và môi trường tốt (GAEC). Tuy nhiên, trong bản đề xuất mới, Nghị viện mong muốn mở rộng phạm vi này để bao gồm cả những trang trại chỉ có một phần diện tích được chứng nhận hữu cơ, các trang trại nằm trong khu bảo tồn đặc biệt, cũng như những trang trại có quy mô dưới 50 hecta.

Đây được xem là một bước tiến quan trọng, giúp ghi nhận và khuyến khích những nỗ lực bảo vệ môi trường của các nông hộ nhỏ, đồng thời phản ánh thực tế đa dạng trong mô hình canh tác của các nước thành viên EU. Sự thay đổi này hướng tới việc tạo ra một hệ thống linh hoạt hơn, giảm bớt áp lực tuân thủ đối với nông dân mà vẫn duy trì các mục tiêu phát triển bền vững.

Về phương diện tài chính, Nghị viện phản đối đề xuất của Ủy ban châu Âu (EC) trong việc tạo ra một loại thanh toán trực tiếp mới cho nông dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Thay vì vậy, các nghị sĩ ủng hộ việc sử dụng Quỹ Phát triển nông thôn của EU để triển khai các khoản hỗ trợ khẩn cấp bắt buộc cho tất cả các quốc gia thành viên. Đáng chú ý, phạm vi các tình huống được xem là đủ điều kiện để nhận hỗ trợ cũng được mở rộng thêm trường hợp dịch bệnh trên vật nuôi, nhằm bảo vệ ngành chăn nuôi trước những rủi ro ngày càng gia tăng.

Bên cạnh đó, Nghị viện còn đề xuất giảm ngưỡng thiệt hại để nông dân có thể tiếp cận các gói hỗ trợ bảo hiểm quốc gia, từ mức 20% thiệt hại về sản lượng hoặc thu nhập bình quân năm theo đề xuất của EC, xuống còn 15%. Việc hạ ngưỡng này giúp nhiều nông dân dễ dàng nhận được hỗ trợ hơn khi gặp rủi ro ngoài tầm kiểm soát, chẳng hạn như hạn hán, lũ lụt hoặc biến động giá nông sản, qua đó tăng khả năng chống chịu của ngành nông nghiệp châu Âu trước các biến động khí hậu và kinh tế.

Bên cạnh việc cải thiện quy định và tài chính, EP cũng đặt trọng tâm vào việc tăng cường hỗ trợ cho nông dân quy mô nhỏ, vốn là nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự phức tạp và gánh nặng hành chính của hệ thống CAP hiện nay. Theo đề xuất, khoản hỗ trợ hàng năm tối đa cho nông dân nhỏ sẽ được tăng gấp đôi, từ 2.500 euro (đề xuất của Ủy ban) lên 5.000 euro, trong khi mức hỗ trợ phát triển kinh doanh một lần cũng được nâng từ 50.000 euro lên 75.000 euro. Những biện pháp này nhằm khuyến khích khởi nghiệp nông nghiệp, thu hút người trẻ quay trở lại nông thôn và duy trì mô hình trang trại gia đình truyền thống, nền tảng của nhiều vùng nông thôn châu Âu.

Để bảo đảm các cải cách này được triển khai nhanh chóng và hiệu quả, Nghị viện đề xuất cơ chế cho phép các thay đổi trong kế hoạch chiến lược quốc gia của các nước thành viên có hiệu lực pháp lý ngay trong năm 2026, ngay cả trước khi được EC phê duyệt chính thức. Cách tiếp cận này được xem là biện pháp cấp thiết giúp các quốc gia linh hoạt hơn trong việc áp dụng quy định mới, đồng thời tránh tình trạng trì hoãn do quy trình hành chính kéo dài.

Nghị sĩ André Rodrigues nhấn mạnh: “Các cuộc đàm phán với Hội đồng cần được bắt đầu ngay lập tức để giảm gánh nặng hành chính, tăng nguồn tài trợ cho nông dân nhỏ và trả lại thời gian cho những người thực sự làm việc trên cánh đồng mà vẫn bảo đảm các mục tiêu môi trường”. Theo nhiều chuyên gia, nếu được thông qua, bộ quy tắc mới sẽ giúp đơn giản hóa đáng kể hệ thống hỗ trợ nông nghiệp, giảm thiểu các thủ tục rườm rà, đồng thời vẫn duy trì cam kết phát triển bền vững và bảo vệ môi trường của EU.

Nỗ lực cải cách rộng lớn hơn trong toàn khối EU

Việc đơn giản hóa CAP nằm trong chiến lược rộng lớn hơn của EU nhằm giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp và tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.

Từ đầu năm 2025, EC đã giới thiệu các gói đề xuất tổng hợp, bao gồm nhiều sáng kiến khác nhau nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy đầu tư và giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà cho doanh nghiệp và người dân. Trong số đó, lĩnh vực nông nghiệp được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu, bởi đây là ngành chịu ảnh hưởng nhất từ hệ thống quy định phức tạp của Liên minh châu Âu.

Gói đơn giản hóa CAP được EC công bố ngày 14/5 dựa trên các khuyến nghị từ cuộc Đối thoại chiến lược về tương lai nông nghiệp, vốn chỉ ra rằng nông dân đang chịu “gánh nặng báo cáo và quản lý quá mức” do chồng chéo giữa quy định EU và quy định quốc gia.

Để đẩy nhanh việc thông qua các quy tắc mới, EP đã sử dụng một thủ tục đơn giản hóa, trong đó các nghị sĩ châu Âu trình trực tiếp các sửa đổi cho đề xuất của Ủy ban. Điều này thể hiện rõ quyết tâm chính trị của EU trong việc nhanh chóng mang lại kết quả cụ thể cho người nông dân.

Không chỉ trong nông nghiệp, Nghị viện cũng đã nhiều lần kêu gọi “sửa lại bộ quy tắc của EU” để giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp nhỏ và các ngành sản xuất khác. Việc cải cách CAP lần này được xem là biểu tượng cho phương châm “quản trị thông minh” của EU, tức là các quy định phải hiệu quả, dễ hiểu và mang lại lợi ích thực tế.

Hướng tới một chính sách nông nghiệp bền vững và khả thi

Các cuộc đàm phán sắp tới với các quốc gia thành viên sẽ quyết định liệu tầm nhìn về một CAP đơn giản, linh hoạt và công bằng có trở thành hiện thực hay không. Dự kiến, phiên họp toàn thể tháng 11/2025 sẽ là thời điểm quan trọng để thông qua sửa đổi cuối cùng.

Nếu đạt được thỏa thuận, đây sẽ là một trong những cải cách lớn nhất của CAP trong thập kỷ qua, với tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực, từ an ninh lương thực, bảo vệ môi trường cho tới phát triển nông thôn.

Với việc CAP chiếm gần một phần ba ngân sách EU, việc cải cách chính sách này không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là phép thử cho khả năng thích ứng của EU trong thời kỳ mới, khi châu Âu đang phải đối mặt đồng thời với biến đổi khí hậu, suy thoái đa dạng sinh học, biến động địa chính trị và bất ổn kinh tế toàn cầu.

Nếu các bên đạt được đồng thuận, bộ quy tắc CAP mới sẽ không chỉ đơn giản hóa thủ tục mà còn có thể trở thành hình mẫu cải cách hành chính hiệu quả: Giảm giấy tờ, tăng hỗ trợ thực chất, và quan trọng nhất là trả lại thời gian cho người nông dân để họ tập trung vào việc sản xuất lương thực cho châu Âu.

Linh Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/nghi-vien-chau-au-chuan-bi-dam-phan-lai-ve-chinh-sach-nong-nghiep-chung-10389880.html