Nộp tiền mua đất nhưng không có bìa, không được giao đất
Bà Trần Thị Thiện (SN 1963), trú tại phường Vinh Phú, tỉnh Nghệ An và 6 cá nhân khác có đơn khởi kiện ra TAND khu vực 1 tỉnh Nghệ An, yêu cầu Công ty CP Đầu tư xây dựng và Thương mại Đại Huệ (Công ty Đại Huệ), địa chỉ tại phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An hoàn trả lại cho bà số tiền 13,6 tỷ đồng.
Đây là số tiền bà Thiện đã cho vay và góp vốn để thực hiện dự án Khu đô thị Đồng Dâu kết hợp nhà ở cho người thu nhập thấp (KĐT Đồng Dâu) tại tại phường Hưng Dũng, TP Vinh (nay là phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An). Tuy nhiên, đã gần 15 năm qua kể từ ngày được phê duyệt chủ trương đầu tư, đến nay dự án vẫn đang ngổn ngang, nhiều lần bị ngành chức năng thanh tra, kiểm tra, yêu cầu khắc phục sai phạm, tồn tại nhưng vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt”.
Nhiều hạng mục trong Khu đô thị xây dựng tự phát, không tuân thủ theo trật tự xây dựng và quy hoạch đã được phê duyệt.
Theo trình bày, do quen biết với bà Nguyễn Thị Thái (SN 1972), trú tại phường Trường Vinh nên từ năm 2011 khi bà Thái cho biết đang góp vốn để thực hiện dự án KĐT Đồng Dâu, bà Thiện đã 6 lần đưa cho người này số tiền 12 tỷ đồng. Cũng thời gian trên bà Hồ Thị Bích Ngọc đã 2 lần nhận từ bà Thiện số tiền 1,6 tỷ đồng, toàn bộ số tiền này đều đưa cho Nguyễn Thị Thái để góp vốn đầu tư vào dự án Khu đô thị Đồng Dâu.
Tại Cơ quan điều tra, bà Nguyễn Thị Thái khai nhận đã nộp tổng cộng 11 tỷ đồng, có hóa đơn kèm theo vào Công ty Đại Huệ để góp vốn mua các lô đất của Dự án. Bằng chứng là Công ty Đại Huệ đã giao 22 bìa đất trong dự án Khu đô thị Đồng Dâu cho bà Thái, người này sau đó đã chuyển nhượng cho người khác nhiều thửa đất. Với số tiền đã bỏ ra, bà Trần Thị Thiện được bà Thái và Công ty Đại Huệ bàn giao 3 bìa đỏ, được định giá khoảng 5,1 tỷ đồng.
Cũng thời điểm này, nhiều người đã xuống tiền để mua đất dự án tại Khu đô thị Đồng Dâu để mong an cư, lạc nghiệp. Đơn cử, bà Trần Thị Hương, trú tại phường Vinh Hưng; bà Nguyễn Thị Khẩn; bà Phạm Thị Hoài Thanh; ông Phạn Văn Tính, cùng trú tại phường Vinh Phú; ông Hoàng Tuấn Hùng, trú tại phường Thành Vinh từ năm 2011 thông qua bà Nguyễn Thị Thái đã bỏ ra số tiền hàng tỷ đồng để mua mảnh đất. Sau khi chuyển tiền, các cá nhan được giao 1 bìa đỏ đứng tên Công ty Đại Huệ và một hợp đồng đầu tư, trong đó có điều khoản có thể chuyển nhượng cho bên thứ 3.
Tuy nhiên, khi đến công ty để làm thủ tục sang tên thì doanh nghiệp này từ chối với lý do bà Thái chưa nộp tiền sử dụng đất và thực chất bà Thái mượn bìa để vay vốn chứ không phải được công ty ủy quyền bán đất. Từ đó đến nay, đã 14 năm không được nhận đất, tiền cũng không đòi được. Tương tự, vào thời điểm nói trên bà Hồ Bích Ngọc (SN 1968), trú tại phường Thành Vinh cũng đã bỏ ra hơn 3 tỷ đồng và được giao 5 bìa đỏ song đến nay, bà Ngọc không nhận được đất, tiền cũng không được trả lại. Theo thống kê, có hơn 10 bìa đất trong tổng số 22 bìa mà Công ty Đại Huệ giao, bà Thái đã bán cho mọi người để nhận về hàng chục tỷ đồng nhưng không một ai trong số này được sang tên, giao đất trên thực địa.
Lý giải về việc giao bìa đất cho bà Nguyễn Thị Thái nhưng không sang tên cho bên thứ 3 mặc dù trong Điều 6 của hợp đồng có ghi được phép chuyển nhượng, đại diện Công ty Đại Huệ cho biết, công ty chỉ thỏa thuận cho bà Thái mượn 22 bìa đất để thế chấp vay vốn làm ăn chứ không được bán. Do bà Thái vi phạm thỏa thuận, tất toán không đúng kỳ hạn dẫn đến ngân hàng khởi kiện nên Công ty Đại Huệ đã kiện đòi lại toàn bộ 22 bìa đất cho bà Thái mượn.
Đã 15 năm trôi qua, dự án khu đô thị kết hợp nhà ở cho người thu nhập thấp vẫn đang là một khu đất xây dựng manh mún, hạ tầng thiếu thốn.
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Thái cho rằng, việc người dân chưa được Công ty Đại Huệ giao đất là do bản thân bà còn nợ tiền công ty. Tuy nhiên, gia đình bà đã gán nhà ở Hà Nội cho lãnh đạo Công ty Đại Huệ, giá trị nhà tương đương số tiền nợ công ty, không hiểu sao phía công ty không giao đất, giao bìa cho người dân.
350 căn nhà ở xã hội 15 năm vẫn nằm trên... giấy!
Liên quan đến dự án Khu đô thị Đồng Dâu, dự án này được UBND tỉnh Nghệ An chấp thuận chủ trương đầu tư ngày 5/10/2010, tiến độ khởi công xây dựng dự án trong quý IV/2010 và hoàn thành trước tháng 12/2015. Dự án do Công ty Đại Huệ làm chủ đầu tư với tổng mức 245 tỷ đồng, tổng diện tích gần 9 ha. Trong đó, diện tích xây dựng siêu thị 900m2; diện tích đất tái định cư 3.300m2; diện tích đất chia lô khu biệt thự gần 4,9 ha với 383 lô... Đặc biệt, dự án có hạng mục khu nhà ở xã hội với diện tích hơn 7.000m2, gồm 2 tòa nhà cao 12 tầng với 350 căn hộ phục vụ nhu cầu về nhà ở cho những người có thu nhập thấp.
Sau gần 10 năm triển khai, dự án vẫn còn đang dang dở và tháng 4/2020, Công ty Đại Huệ đã xin gia hạn thêm tiến độ hoàn thành dự án trong thời gian 20 tháng. Tuy nhiên đến nay dự án vẫn không thể hoàn thành, hiện chỉ có vài chục ngôi nhà thiết kế không theo bất cứ quy chuẩn nào đã được xây dựng và đưa vào sử dụng trong sự thiếu thốn về hạ tầng cơ bản. Các công trình an sinh xã hội như nhà trẻ, nhà văn hóa, khu thể dục thể thao, khu cây xanh đều chưa xây dựng, đặc biệt khu chung cư nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp đến nay vẫn đang nằm trên giấy.
Trước đó, sau quá trình thanh tra, ngày 11/10/2018 Sở TN&MT Nghệ An (cũ) ban hành kết luận về Khu đô thị Đồng Dâu, trong đó nêu rõ tại thời điểm kiểm tra, dự án mới thực hiện san lấp mặt bằng; đắp đất nền đường nội bộ; hệ thống nước sinh hoạt đã đấu nối nguồn và lắp đặt đồng hồ tổng. Các hạng mục chưa thực hiện gồm: mương thoát nước, đường giao thông chưa rải thảm và chưa bó vỉa; hệ thống điện chưa có cáp ngầm điện sinh hoạt, điện chiếu sáng đường nội bộ.
Dự án có hạng mục 2 tòa nhà cao 12 tầng dành cho người thu nhập thấp nhưng sau 15 năm vẫn còn nằm trên giấy.
Các công trình an sinh xã hội: nhà trẻ, nhà văn hóa khu dân cư, khu thể dục thể thao, khu cây xanh cũng chưa được xây dựng. Hệ thống thoát nước thải sinh hoạt và vệ sinh môi trường, hệ thống thông tin viễn thông chưa xây lắp. Nhà chung cư xã hội và siêu thị cũng chưa xây dựng.
Mặc dù trước đó, vào ngày 28/5/2015, Bộ Xây dựng đã có công văn “tuýt còi”, yêu cầu Công ty Đại Huệ chỉ được chuyển quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng nhà ở khi đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật thiết yếu và đấu và kết nối với hạ tầng chung của khu vực nhưng đến thời điểm có kết luận kiểm tra nói trên, Công ty Đại Huệ đã thực hiện chuyển nhượng và bán 90 lô đất cho các hộ gia đình, cá nhân khi chưa hoàn thiện việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng.
Ngành chức năng còn chỉ rõ, quá trình xây dựng nhà đầu tư không thực hiện hoặc thực hiện không đúng và không đầy đủ các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường. Thậm chí, vào năm 2023 tỉnh Nghệ An còn buộc Công ty Đại Huệ nộp số tiền sai phạm gần 7,4 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý.
Đây là số tiền mà doanh nghiệp này đã ứng trước kinh phí chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ phần diện tích đất phục vụ các mục đích khác từ UBND TP Vinh (cũ) để thực hiện GPMB các hạng mục của dự án gồm đất làm đường giao thông, đất tái định cư và đất xây dựng khu chung cư cho người có thu nhập thấp.
Năm 2014, qua kiểm tra các hạng mục này vẫn chưa được đầu tư thực hiện nhưng liên ngành Thanh tra - Tài chính - Cục Thuế vẫn thống nhất đề nghị tỉnh Nghệ An cho phép công ty được gia hạn chậm nộp vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của tỉnh. Tuy nhiên, hơn 8 năm sau đó, đến năm 2022 khi Dự án Khu đô thị Đồng Dâu đã hết thời gian thực hiện đầu tư, các hạng mục này vẫn chưa triển khai xây dựng nên đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty phải nộp số tiền nói trên vào tài khoản tạm giữ của tỉnh để chờ xử lý.
Thiên Thảo