Nghịch lý chuyển đổi năng lượng xanh ở Đức

8 giờ trướcBài gốc

Các lãnh đạo ngành sản xuất và năng lượng hàng đầu của Đức cảnh báo, hydro “xanh” – được sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo – hiện vẫn quá đắt so với các loại nhiên liệu khác. Điều này đang làm dấy lên nghi ngờ về một mục tiêu quan trọng trong nỗ lực cắt giảm khí thải của nền kinh tế châu Âu.

Miguel Ángel López Borrego, Giám đốc điều hành tập đoàn thép Thyssenkrupp, cho biết nếu chi phí sản xuất hydro tái tạo không giảm, công ty buộc phải sử dụng nhiên liệu hóa thạch để vận hành nhà máy thép tại Duisburg – vốn được kỳ vọng trở thành biểu tượng cho quá trình chuyển đổi xanh của Thyssenkrupp.

Quy định khắt khe của EU khiến hydro xanh trở nên quá đắt đỏ. Ảnh chụp màn hình DW

Đức – quốc gia công nghiệp hàng đầu và cũng là nước phát thải khí nhà kính lớn nhất Liên minh châu Âu (EU) – đã đưa ra hàng loạt mục tiêu đầy tham vọng nhằm sản xuất và nhập khẩu hydro xanh, với hàng chục tỷ euro hỗ trợ dưới dạng cho vay và trợ cấp. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế trì trệ và cạnh tranh thương mại gay gắt từ Trung Quốc đã khiến nền kinh tế lớn nhất châu Âu rơi vào xu hướng giảm tốc chung trên toàn cầu trong việc chuyển đổi năng lượng xanh

Hàng loạt tập đoàn chùn bước trước chi phí chuyển đổi xanh

Các lò cao luyện thép sử dụng than hiện chiếm khoảng 7% lượng khí thải của Đức. Berlin đặt mục tiêu đi đầu trong chiến lược phát triển hydro xanh của EU nhằm đạt mục tiêu cắt giảm tới 90% khí thải vào năm 2040.

Tuy nhiên, giá hydro xanh hiện vào khoảng 6 euro/kg, gần gấp đôi hydro “xám” sản xuất từ khí tự nhiên. Lãnh đạo ngành năng lượng dự báo, đến năm 2030 giá hydro xanh có thể tăng lên 10 euro/kg do chi phí quản lý và chi phí đầu tư tăng cao, gấp khoảng 4 lần so với giá khí đốt tự nhiên hiện nay.

“Tôi thà bắt đầu giảm khí thải CO₂ vào năm 2028 bằng khí methane, còn hơn là chờ đến khi hydro xanh khả thi”, ông López chia sẻ với Financial Times. Dù sử dụng methane thải ra ít khí CO₂ hơn so với than, nhưng bản thân khí methane lại có mức gây nóng lên toàn cầu gấp 80 lần so với CO₂ trong vòng 20 năm.

Cảnh báo của Thyssenkrupp được đưa ra sau khi tập đoàn ArcelorMittal – nhà sản xuất thép lớn nhất châu Âu – hồi tháng 6 năm nay đã hủy kế hoạch chuyển đổi 2 nhà máy ở Đức sang công nghệ xanh, dù được hứa hỗ trợ 1,3 tỷ euro. Tập đoàn Daimler cũng hoãn kế hoạch sản xuất xe tải chạy bằng hydro do tiến độ xây dựng trạm tiếp nhiên liệu quá chậm.

“Tôi có thể có sản phẩm tốt nhất thế giới, nhưng nếu không có nhu cầu về sản phẩm đó thì cũng vô nghĩa”, Ông Jan Taschenberger, Giám đốc điều hành mảng năng lượng và khí đốt xanh tại tập đoàn Uniper nói. Ông cảnh báo ngành hydro có nguy cơ rơi vào giai đoạn “vỡ mộng” trong chu kỳ phát triển công nghệ.

Bà Sopna Sury, Giám đốc điều hành phụ trách hydro tại tập đoàn năng lượng RWE, nhận định hệ thống quy định khắt khe của EU khiến hydro xanh trở nên quá đắt đỏ. Theo quy định, để được công nhận là hydro xanh, nguồn điện sản xuất phải đến từ các trang trại điện gió hoặc điện mặt trời xây dựng trong vòng 3 năm qua, nằm cùng quốc gia với nhà máy điện phân sản xuất hydro. Ngoài ra còn có giới hạn thời gian sử dụng nguồn điện đó được đưa vào sử dụng sau khi nó được tạo ra. “Nếu bỏ bớt các ràng buộc này, chi phí hydro xanh có thể giảm ít nhất 2 euro/kg”, bà nói.

Tâm lý bi quan của ngành còn gia tăng khi chính phủ mới của Đức phát đi những tín hiệu mâu thuẫn. Dù cam kết thúc đẩy triển khai hydro, Berlin lại cắt giảm trợ cấp dành cho doanh nghiệp chuyển đổi. Trái với chính phủ tiền nhiệm vốn coi hydro xanh là trọng tâm của chiến lược phi carbon hóa, chính quyền hiện tại của Thủ tướng Friedrich Merz lại ưu tiên khôi phục tăng trưởng kinh tế.

Nghịch lý năng lượng sạch đắt đỏ, doanh nghiệp quay lại hóa thạch

Năm nay, Đức đã khởi công xây dựng “mạng lưới lõi hydro” trị giá gần 20 tỷ euro, dài 9.000 km, chủ yếu cải tạo từ đường ống khí đốt cũ, dự kiến hoàn thành vào năm 2032. Berlin cũng đặt mục tiêu đạt 10GW công suất điện phân hydro vào năm 2030, nhưng hiện mới chỉ có 0,1GW – theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Một số dự án khác với tổng công suất 1,3GW đang trong quá trình xây dựng.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp và tập đoàn năng lượng hoan nghênh việc chính phủ Đức hỗ trợ sử dụng hydro “xám” hoặc “xanh dương” sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch. Ông Nils Aldag, Giám đốc điều hành công ty Sunfire chuyên sản xuất thiết bị điện phân hydro, cho rằng: “Bề nổi vẫn nhiều đám mây u ám, nhưng nếu nhìn sâu hơn, vẫn có những tín hiệu tích cực”.

Tuy nhiên, sự thất vọng vẫn hiện hữu sau khi Berlin cắt giảm kinh phí hỗ trợ chuyển đổi công nghiệp trong dự thảo ngân sách tháng 6/2025. Bà Barbara Fischer, Giám đốc hiệp hội FNB Gas – đại diện các công ty quản lý mạng lưới truyền tải khí đốt đang xây dựng lưới điện hydro, cho biết: “Chúng tôi thấy những tín hiệu rằng hydro có thể không còn là ưu tiên hàng đầu của chính phủ đương nhiệm”.

Người phát ngôn Bộ Kinh tế Đức cho biết việc cắt giảm là cần thiết nhằm đảm bảo chi tiêu phù hợp với khả năng được Quốc hội thông qua trong năm, đồng thời khẳng định chính phủ “nghiêm túc lắng nghe lo ngại của cộng đồng doanh nghiệp” và muốn phát triển nền kinh tế hydro theo cách “thực tế và nhanh hơn”.

Ông Mathias Koch, chuyên gia tại viện nghiên cứu khí hậu Agora Industry, cho rằng chính phủ nên bắt đầu bằng các hợp đồng mua sắm công để thúc đẩy nhu cầu. Ví dụ, yêu cầu sử dụng thép hoặc xi măng xanh trong các dự án cơ sở hạ tầng 500 tỷ euro trong 10 năm tới sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư.

Tuy nhiên, ông Michael Liebreich – chuyên gia tư vấn năng lượng sạch – cho rằng bản chất vấn đề không nằm ở nhu cầu mà ở giá cả. “Lý do căn bản là hydro xanh quá đắt… không chỉ hiện tại mà cả trong tương lai”, ông nhấn mạnh.

Hoàng Phạm/VOV.VN Financial Times, DW

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/nghich-ly-chuyen-doi-nang-luong-xanh-o-duc-post1228771.vov