Nghịch lý của AI coding: Khi thành công lại là gánh nặng

21 giờ trướcBài gốc

Windsurf - startup AI coding từng được định giá 2.85 tỉ USD - từng được các nhà đầu tư hàng đầu như Kleiner Perkins săn đón, nhưng cuối cùng lại chọn con đường bán mình thay vì tiếp tục phát triển độc lập. Tại sao một công ty đang trong thời kỳ tăng trưởng mạnh mẽ lại quyết định "đầu hàng"? Câu trả lời tiết lộ một thực tế đầy trớ trêu trong ngành AI coding: càng phổ biến, càng thua lỗ.

Cái bẫy của thành công

Vào tháng 2, Windsurf đang đàm phán vòng gọi vốn mới với định giá 2.85 tỉ USD - gấp đôi con số chỉ 6 tháng trước đó. Tuy nhiên, thỏa thuận này không thành hiện thực. Thay vào đó, tháng 4 xuất hiện tin đồn về việc startup này sẽ bán mình cho OpenAI với giá 3 tỉ USD. Mặc dù thương vụ cuối cùng đổ vỡ, một câu hỏi lớn vẫn còn treo lơ lửng: Tại sao một công ty đang thành công lại muốn bán mình?

Các công ty khởi nghiệp AI coding đang gặp khó khăn

Câu trả lời nằm ở một thực tế khắc nghiệt mà ít ai ngờ tới: các công cụ AI coding, dù được ưa chuộng và tạo ra nhiều tiếng vang, thực chất có thể là những "cỗ máy đốt tiền" khổng lồ. Theo nguồn tin thân cận với Windsurf tiết lộ với TechCrunch, tỷ suất lợi nhuận gộp của công ty là "rất âm", có nghĩa là chi phí vận hành sản phẩm cao hơn những gì họ có thể thu được từ khách hàng.

Nguyên nhân chính của bài toán kinh tế khó khăn này nằm ở chi phí "khủng khiếp" của việc sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Các trợ lý coding AI luôn phải chịu áp lực sử dụng những mô hình mới nhất, tiên tiến nhất và đắt đỏ nhất, bởi các nhà sản xuất mô hình đang đặc biệt tối ưu hóa những phiên bản mới cho việc lập trình và debugging.

Một người trong giới nhận định: "Đây là một ngành kinh doanh rất tốn kém nếu bạn không tham gia vào trò chơi tạo mô hình". Thách thức này được khuếch đại bởi sự cạnh tranh khốc liệt trong thị trường code-assist, nơi có những đối thủ sở hữu lượng khách hàng khổng lồ như Cursor của Anysphere và GitHub Copilot.

Con đường thoát khó và những rủi ro

Giải pháp rõ ràng nhất để cải thiện tỷ suất lợi nhuận là các startup tự xây dựng mô hình riêng, từ đó loại bỏ chi phí trả cho các nhà cung cấp như Anthropic và OpenAI. Tuy nhiên, CEO Windsurf Varun Mohan cuối cùng đã từ bỏ ý tưởng này vì đây là một "công việc cực kỳ tốn kém".

Hơn nữa, chính các nhà sản xuất mô hình cũng đang cạnh tranh trực tiếp trong lĩnh vực này. Anthropic có Claude Code, OpenAI có Codex - tất cả đều nhắm vào cùng một thị trường mà Windsurf đang hoạt động.

Trong bối cảnh đó, việc bán công ty trở thành một nước cờ chiến lược nhằm "chốt lời" trước khi bị chính những nhà cung cấp AI - gồm OpenAI và Anthropic - làm suy yếu.

Áp lực về tỷ suất lợi nhuận mà Windsurf đối mặt không phải là trường hợp đặc biệt. Nicholas Charriere, người sáng lập Mocha - một startup vibe-coding khác, thẳng thắn chia sẻ: "Tỷ suất lợi nhuận của tất cả các sản phẩm 'code gen' đều ở mức trung tính hoặc âm. Chúng hoàn toàn thảm họa".

Ông tin rằng chi phí biến đổi của các startup trong lĩnh vực này rất gần nhau, có lẽ chỉ chênh lệch 10 - 15%. Điều này có nghĩa là không ai có lợi thế cạnh tranh đáng kể về mặt chi phí.

Anysphere: Ngoại lệ hay chỉ là chậm chân?

Khác với Windsurf, Anysphere - công ty đứng sau Cursor - vẫn quyết tâm duy trì độc lập nhờ tốc độ tăng trưởng "chóng mặt". Họ đã từ chối nhiều lời mời mua lại, gồm cả từ OpenAI.

Vào tháng 1, Anysphere công bố kế hoạch xây dựng mô hình riêng để kiểm soát chi phí tốt hơn. Tuy nhiên, cuộc chiến nhân tài diễn ra khá kịch tính khi hai lãnh đạo từ đội Claude Code của Anthropic gia nhập rồi lại quay về với công ty cũ chỉ sau hai tuần.

Mặc dù Cursor đã đạt 500 triệu USD doanh thu hằng năm vào tháng 6, công ty gần đây buộc phải điều chỉnh cơ cấu giá để chuyển chi phí tăng cao của mô hình Claude mới nhất cho người dùng. Động thái này khiến nhiều khách hàng bất ngờ vì họ không mong đợi phải trả thêm phí ngoài gói Pro 20 USD/tháng.

Tuy nhiên, thực tế lại không như vậy. Thay vì giảm như dự kiến, chi phí của một số mô hình AI mới nhất lại tăng lên do chúng đòi hỏi nhiều thời gian và tài nguyên tính toán hơn cho các tác vụ phức tạp.

Hệ quả cho toàn ngành công nghệ

Câu chuyện của Windsurf và những thách thức mà Cursor đang đối mặt không chỉ là bài học về kinh doanh, mà còn là lời cảnh báo về tương lai của hệ sinh thái AI. Trong một thế giới mà việc truy cập vào trí tuệ nhân tạo ngày càng trở nên đắt đỏ, liệu còn chỗ cho những công ty không sở hữu "động cơ" AI riêng?

Có lẽ thành công thực sự trong kỷ nguyên AI không chỉ đo bằng số lượng người dùng hay doanh thu, mà còn bằng khả năng kiểm soát được chi phí của chính công nghệ mà mình đang khai thác. Và đó, có thể là bài học đắt giá nhất mà Windsurf đã để lại cho toàn ngành.

Sự ra mắt GPT-5 của OpenAI vào hôm nay với mức phí thấp hơn đáng kể so với Claude Opus 4.1 của Anthropic có thể là một tia hy vọng, nhưng liệu điều này có đủ để cứu vãn mô hình kinh doanh của các startup AI coding?

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/nghich-ly-cua-ai-coding-khi-thanh-cong-lai-la-ganh-nang-235944.html