Tham gia góp ý đối với quy định tại khoản 1, Điều 1 dự thảo Luật, đại biểu Trần Văn Tuấn, Phó trưởng Đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh nhất trí với sự cần thiết bổ sung quy định về công ty dịch vụ năng lượng và hợp đồng hiệu quả năng lượng. Đây là mô hình kinh doanh mới, hiệu quả tại nhiều nước phát triển song ở Việt Nam, mô hình công ty này chưa phổ biến, hoạt động mang tính tự phát, đang gặp nhiều khó khăn. Đại biểu cho rằng, dự thảo Luật quy định về mô hình kinh doanh của công ty dịch vụ năng lượng và hợp đồng hiệu quả năng lượng như dự thảo Luật còn chưa rõ, chưa phù hợp.
Đại biểu Trần Văn Tuấn thảo luận tại hội trường.
Về mô hình kinh doanh của công ty, dự thảo Luật quy định: “Công ty dịch vụ năng lượng… với mô hình kinh doanh là sử dụng các hợp đồng hiệu quả năng lượng”. Theo đại biểu, khi nói đến mô hình hoạt động của một công ty nào đó là nói đến cách thức tổ chức, vận hành và quản lý các nguồn lực của công ty (nhân lực, tài chính, bằng sáng chế, giải pháp kỹ thuật…) để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh. Mỗi công ty có thể lựa chọn mô hình hoạt động khác nhau tùy theo lĩnh vực kinh doanh, quy mô và chiến lược phát triển. Còn hợp đồng hiệu quả năng lượng chỉ là công cụ pháp lý trong hoạt động kinh doanh và không nên coi đó là mô hình kinh doanh của công ty. Vì vậy, đại biểu Trần Văn Tuấn đề nghị cần nghiên cứu quy định rõ hơn trong dự thảo Luật về mô hình kinh doanh của công ty dịch vụ năng lượng hoặc giao cho Chính phủ quy định cụ thể.
Về hợp đồng hiệu quả năng lượng, đại biểu cho rằng tên hợp đồng (là hợp đồng năng lượng hiệu quả) và nội hàm của hợp đồng như trong dự thảo Luật cũng chưa rõ. Vì, hợp đồng năng lượng hiệu quả cũng là một trong những hình thức hợp đồng về dân sự, kinh tế, thương mại; tên, hình thức và nội hàm của hợp đồng cũng phải phù hợp với các quy định pháp luật liên quan (theo Điều 385 Bộ luật dân sự 2015 thì Hợp đồng dân sự là sự thỏa thuận giữa các bên (có thể là cá nhân hoặc pháp nhân) về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự).
Vì vậy, để bảo đảm phù hợp với quy định của Bộ luật dân sự và các văn bản pháp luật liên quan, đề nghị sửa tên hợp đồng hiệu quả năng lượng thành “Hợp đồng dịch vụ năng lượng hiệu quả”, đồng thời quy định rõ “Hợp đồng dịch vụ năng lượng hiệu quả là hợp đồng được hình thành giữa khách hàng và một công ty dịch vụ năng lượng, là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ trong cung cấp các dịch vụ và giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả”.
Bên cạnh đó, đại biểu tán thành với việc phân cấp, phân quyền cho UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc xây dựng, ban hành danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (quy định tại khoản 11, Điều 1 của dự thảo Luật) thay vì trình Thủ tướng Chính phủ ban hành như Luật hiện hành.
Đại biểu Trần Văn Tuấn nêu, trong Báo cáo của Bộ Công thương về đánh giá tác động của chính sách và đề nghị xây dựng Luật đã chỉ rõ số lượng các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm hiện nay chịu sự điều tiết của Luật còn ít so với tổng số doanh nghiệp đang hoạt động (năm 2021 là 3.068 cơ sở, năm 2023 là 3.491 cơ sở trên tổng số 921.372 doanh nghiệp đang hoạt động); từ đó Bộ Công Thương đã đề xuất cần nghiên cứu, điều chỉnh theo hướng tăng số lượng cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về sử dụng năng lượng với những cơ sở này. Song, dự thảo Luật lại điều chỉnh thời gian ban hành danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm từ 1 năm một lần (theo quy định hiện hành) lên 2 năm một lần là dựa trên cơ sở nào?
Đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung cơ chế cập nhật thay đổi danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm theo hướng cập nhật danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm theo thời gian thực (không nên quy định mốc thời gian cụ thể 1 hay 2 năm) nhằm góp phần nâng cao hơn hiệu quả quản lý nhà nước đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. Cơ chế này là khả thi, nhất là hiện nay việc theo dõi, quản lý ngày càng thuận tiện hơn do áp dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.
Thu Hằng