Vào cuộc nghiên cứu, phát triển sản phẩm của nhà nghiên cứu, doanh nghiệp
Nông nghiệp không chỉ là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam mà có vai trò quan trọng trong an ninh lương thực quốc gia. Để đưa ngành này phát triển đột phá, đem lại giá trị gia tăng cao việc đầu tư cho R&D, chuyển đổi số để chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm mới, sản phẩm có hiệu quả vượt trội sử dụng trong nước và xuất khẩu là chìa khóa giải bài toán này.
Nghiên cứu, phát triển sản phẩm và chuyển đổi số được đánh giá sẽ góp phần tạo bước nhảy vọt cho nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: PVCFC
Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ: phát triển đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là điều kiện tiên quyết, là thời cơ vàng để đất nước ta vươn lên mạnh mẽ, hiện thực hóa khát vọng hùng cường trong kỷ nguyên mới.
Đây cũng là những câu chuyện được thảo luận tại tọa đàm “R&D & Chuyển đổi số trong nông nghiệp: Tạo giá trị gia tăng cao”, thuộc chuỗi chương trình “Đổi mới sáng tạo - Đòn bẩy cho kỷ nguyên mới”, do Báo Tài chính - Đầu tư thực hiện.
Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS. Đặng Văn Đông - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau Quả (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Bộ Nông nghiệp & Môi trường), đánh giá: Cuộc cách mạng trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là bài toán được Nghị quyết 57 đặt ra, toàn ngành nông nghiệp đã đón nhận và vào cuộc.
Tại các Viện nghiên cứu, trường học thời gian qua đã tập trung thực hiện nhiều vấn đề mũi nhọn tạo ra chuyển biến tích cực và có hiệu quả rõ rệt. Như tập trung đầu tư nghiên cứu phát triển, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ sinh học tạo ra giống cây trồng mới, nghiên cứu kỹ thuật canh tác thông minh, tiên tiến. Kết nối dữ liệu trong phát triển nguồn gen cây trồng, dữ liệu trong quản lý sản xuất hiệu quả, ứng dụng xây dựng hạ tầng chuyển đổi số trong các viện, trường. Đồng thời xây dựng dữ liệu, phần mềm số trong chuyển đổi số vào nghiên cứu tiện lợi hơn. Viện nghiên cứu cũng phối hợp với các doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại xây dựng chương trình phần mềm chuyển đổi số gắn kết thuận lợi.
Ở góc nhìn của doanh nghiệp, TS Lê Hoàng Kiệt, Giám đốc Sản phẩm mới và Giải pháp Dịch vụ Nông nghiệp, Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) cho hay Công ty Phân bón Cà Mau là doanh nghiệp có quy mô lớn hoạt động trải dài trên cả nước. Công ty đã tập trung ứng dụng chuyển đổi số trên ba trụ cột chính. Trong đó, chuyển đổi số trong công tác quản trị doanh nghiệp, áp dụng số hóa toàn diện từ các quy trình thao tác chuẩn (SOP) được chuẩn hóa đến các dữ liệu sản xuất, kinh doanh, kỹ thuật, đào tạo đều được quản lý trên hệ thống kết hợp công nghệ số hóa với trợ lý thông minh AI. Chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh, PVCFC vận hành nhà máy thông minh, hướng tới dây chuyền tự động hóa hoàn toàn từ khâu vật liệu đến sản xuất thành phẩm, đồng bộ sản xuất.
“Chúng tôi hướng vào các thiết bị công nghệ cao, đo các cảm biến để đánh giá độ biến động khâu sản xuất từng dây chuyền để biết sự thay đổi, từ đó có bảo dưỡng chuyên nghiệp. Vận hành nhà máy áp dụng công nghệ số hóa đưa vào thăm quan nhà máy từ thực tế ảo cho nông dân”, ông Kiệt cho hay.
PVCFC cũng là đơn vị thực hiện số hóa trong R&D, lưu trữ dữ liệu thực trên bản đồ số hóa đất đai thổ nhưỡng, số hóa quy trình kỹ thuật dạng hình ảnh, áp chẩn đoán sâu bệnh, trợ lý ảo Anh Hai Cà Mau,… giúp bà con nông dân tiếp cận tri thức số, nâng hiệu quả canh tác.
Theo ông Lê Hoàng Kiệt, đến nay PVCFC đạt được kết quả đáng ghi nhận, tối ưu hóa vận hành nhà máy đạt 115% công suất thiết kế, giảm hơn 10% tiêu hao năng lượng thuộc “Top 10% Nhà máy có mức tiêu hao năng lượng thấp nhất thế giới”.
Nông nghiệp Việt Nam sẽ có bước nhảy vọt
Theo Phó Giáo sư Đặng Văn Đông, theo tinh thần Nghị quyết 57 đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số tạo đột phá, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của các cơ quan khoa học, các doanh nghiệp, chắc chắn trong thời gian tới nông nghiệp Việt Nam sẽ có bước nhảy vọt.
Từ phía doanh nghiệp cũng đánh giá chuyển đổi số góp phần đưa nông sản việt lên tầm cao mới trên thị trường quốc tế, đóng góp vào kỷ nguyên vươn mình của đất nước. Ảnh: PVCFC
“Tôi tin chỉ trong 10 năm tới toàn bộ nông dân Việt Nam sẽ sản xuất nông nghiệp ứng dụng chuyển đổi số trong công việc, có đến 80 - 90% sản phẩm được sản xuất từ ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Với riêng lĩnh vực hoa quả, hiện nay đang xuất khẩu 6 - 7 tỷ USD nhưng chỉ trong thời gian ngắn tới kim ngạch xuất khẩu đạt 10 tỷ USD trong tầm tay. Việt Nam sẽ là một trong những cường quốc xuất khẩu rau quả trong khu vực và trên thế giới”, PGS. Đặng Văn Đông nhận định.
Trong đó, R&D, chuyển đổi số được đánh giá là trụ cột tăng trưởng mới. Theo Phó Giáo sư Đặng Văn Đông, hiện nay, đầu tư cho R&D nông nghiệp tại Việt Nam còn ở mức thấp so với khu vực, mới chi khoảng 0,5 - 0,6% GDP, thấp hơn so với Thái Lan (1% GDP), Trung Quốc (dành hơn 2% GDP), Hàn Quốc (4%GDP)…
“Chúng tôi rất mừng khi theo Nghị quyết 57 đầu tư cho R&D nông nghiệp được điều chỉnh tăng lên từ 2 - 3% GDP. Với mức đầu tư ấy, nông nghiệp Việt Nam sẽ cất cánh, đổi mới sáng tạo sẽ mang lại bước phát triển mạnh mẽ”, Phó Giáo sư Đặng Văn Đông chia sẻ.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Kiệt cho rằng ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp sẽ tạo ra nhiều bước nhảy vọt. Bước nhảy vọt thứ nhất là sự thích ứng nhanh và hiệu quả cao. Chỉ có chuyển đổi số mới giúp đáp ứng nhanh sự thay đổi của thị trường, đưa đến người nông dân nhanh nhất, hiệu quả nhất nhờ cánh tay nối dài của chuyển đổi số. Bước nhảy vọt thứ hai là chuyển đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp đơn thuần sang kinh tế nông nghiệp. Ông Lê Hoàng Kiệt nhấn mạnh chính chuyển đổi số làm nên điều này, góp phần đưa nông sản việt lên tầm cao mới trên thị trường quốc tế, đóng góp vào kỷ nguyên vươn mình của đất nước.
Minh Tuệ/Báo Tin tức và Dân tộc