Ngộ độc botulinum nặng sau khi tiêm chế phẩm không rõ nguồn gốc

12 giờ trướcBài gốc

TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, botulinum là một trong những độc tố mạnh nhất được biết đến, chỉ cần 0,09 microgram tiêm tĩnh mạch cũng có thể gây tử vong cho người nặng 70kg.

Từ năm 2009, Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cảnh báo nghiêm ngặt về các tai biến liệt nặng do botulinum.

Trong y học, chất này chỉ được sử dụng với liều cực nhỏ, đúng chỉ định và do bác sỹ được đào tạo chuyên môn thực hiện để điều trị co cứng cơ, đau đầu mạn tính hoặc trong thẩm mỹ xóa nhăn.

Một bệnh nhân nữ 34 tuổi được tiêm botulinum theo quảng cáo trên mạng xã hội với mục đích làm thon cằm và xóa nhăn trán. Hai ngày sau, bệnh nhân bắt đầu thấy khó nuốt, yếu tay chân, rồi nhanh chóng liệt mềm tứ chi, không thể tự ngồi dậy.

Kết quả điện cơ cho thấy tổn thương thần kinh, cơ, đặc trưng của ngộ độc botulinum. Bệnh nhân phải thở máy suốt hơn hai tháng, được điều trị tích cực mới hồi phục khả năng vận động.

Trường hợp khác là một phụ nữ 38 tuổi ở Hưng Yên, tự tiêm nhiều loại botulinum mua qua mạng. Sau tiêm, chị xuất hiện khó nói, nhìn đôi, yếu cơ, sụp mi, nuốt khó. Khi nhập viện, bệnh nhân đã liệt tứ chi và có nguy cơ suy hô hấp. Rất may, được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân phục hồi sau gần 10 ngày.

Theo TS.Nguyễn Trung Nguyên, việc tiêm botulinum không rõ nguồn gốc hoặc thực hiện tại các cơ sở không phép tiềm ẩn nguy cơ rất lớn.

Chất độc có thể khuếch tán sang các cơ lân cận hoặc di chuyển ngược dòng thần kinh, gây liệt cơ lan tỏa, suy hô hấp, thậm chí ngừng tim nếu không được xử trí kịp thời.

Lãnh đạo Trung tâm Chống độc cũng cho biết, từ năm 2009, Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cảnh báo nghiêm ngặt về các tai biến liệt nặng do botulinum, yêu cầu cơ sở thẩm mỹ phải tư vấn rõ ràng về nguy cơ và lợi ích trước khi tiêm, đồng thời tuyệt đối không sử dụng sản phẩm chưa được cấp phép.

Từ thực tế điều trị, các đại diện Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người dân không nên tiêm botulinum tại nhà hoặc cơ sở thẩm mỹ không được cấp phép; chỉ sử dụng sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được Bộ Y tế cho phép lưu hành; và việc tiêm phải do bác sĩ có chứng chỉ chuyên môn thực hiện trong điều kiện đảm bảo an toàn.

Khi có các dấu hiệu như yếu cơ, sụp mi, nuốt khó, thở mệt sau tiêm, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế lớn như Bệnh viện Bạch Mai để được chẩn đoán và cấp cứu kịp thời, tránh nguy cơ tử vong đáng tiếc.

Được biết, thời gian qua đã có nhiều vụ việc ngộ độc botulinum. Theo đó, vào ngày 12/7/2025, một nam thanh niên 23 tuổi dân tộc Xơ Đăng tại xã Kon Plông, tỉnh Kon Tum (nay là tỉnh Quảng Ngãi) nhập viện trong tình trạng hôn mê, môi tím tái, thở ngáp sau khi ăn một món cá muối chua.

Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi 2, các bác sỹ xác định đây là trường hợp ngộ độc botulinum và điều trị thành công. Theo bệnh viện, từ năm 2020 tới nay đơn vị này đã tiếp nhận gần 30 trường hợp ngộ độc botulinum, trong đó có 2 ca tử vong; riêng năm 2025 ghi nhận khoa hồi sức tích cực đã điều trị thành công 4 ca.

Trước đó, ngày 24/3/2025, tại TP.HCM, một bệnh nhân 25 tuổi được xác định bị ngộ độc botulinum nghiêm trọng sau khi ăn pate đóng hộp đã mở nắp và để ở nhiệt độ phòng rồi ăn tiếp ngày thứ hai. Bệnh nhân có các biểu hiện liệt hoàn toàn chi, mí mắt rủ, đồng tử giãn và phải thở máy.

Vào khoảng đầu tháng 4/2025, trên địa bàn thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) đã ghi nhận hai chùm ca nghi ngộ độc botulinum do món mắm chua tự làm tại một hộ gia đình.

Còn trong tháng 5/2023, tại TP.Thủ Đức (TP.HCM) xảy ra ít nhất hai chùm ca ngộ độc botulinum, trong đó có 4 người trong một gia đình bị ngộ độc sau khi ăn bánh mì kèm chả lụa mua từ bán hàng rong; trong số này có 3 trẻ em và một người lớn.

Vụ việc khiến một người lớn sau đó tử vong, 3 người phải thở máy. Tình trạng trở nên nghiêm trọng vì thời điểm đó, Việt Nam đang không còn thuốc giải độc đặc hiệu (antitoxin) đầy đủ.

D.Ngân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/ngo-doc-botulinum-nang-sau-khi-tiem-che-pham-khong-ro-nguon-goc-d428911.html