Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio (giữa), Cố vấn An ninh quốc gia Mike Waltz (trái) và Ngoại trưởng Saudi Arabia Faisal bin Farhan Al Saud trong cuộc đàm phán với phái đoàn Ukraine tại Jeddah, ngày 11/3/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ New York Times, ngay sau khi cuộc đàm phán Mỹ - Ukraine kết thúc với việc Kiev đồng ý ngừng bắn 30 ngày, Ngoại trưởng Marco Rubio, trưởng đoàn đàm phán Mỹ tại Jeddah (Saudi Arabia), nhấn mạnh rằng, trách nhiệm lúc này thuộc về phía Nga trong thực hiện các bước để chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm qua.
“Chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ nói đồng ý, rằng họ sẽ nói đồng ý với hòa bình. Bây giờ quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, Kiev đã chấp nhận lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày do Mỹ đề xuất, sau các cuộc đàm phán hòa bình quan trọng giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia.
Theo ông Zelensky, đề xuất ngừng bắn mà Ukraine chấp nhận bao gồm toàn bộ tiền tuyến giao tranh với Nga, chứ không chỉ trên không và trên biển.
“Ukraine chấp nhận đề xuất này, chúng tôi coi đây là đề xuất tích cực, chúng tôi sẵn sàng thực hiện bước đi như vậy và Mỹ phải thuyết phục Nga làm như vậy”, ông Zelensky nói sau cuộc họp kéo dài 8 giờ ở Jeddah, đồng thời nói thêm rằng lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay khi Moskva đồng ý.
Trong khi đó, phái đoàn Mỹ cho biết trong một tuyên bố chung với Ukraine sau cuộc họp tại Jeddah rằng họ sẽ “ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và nối lại hỗ trợ an ninh cho Ukraine”. Một quan chức Ukraine đã xác nhận vào cùng ngày 11/3 rằng hỗ trợ an ninh của Mỹ cho Ukraine đã được nối lại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hoan nghênh các kết quả đạt được tại Jeddah và tuyên bố sẽ trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin về kế hoạch ngừng bắn, có khả năng là trong tuần này. Ông Trump bày tỏ hy vọng một lệnh ngừng bắn bền vững sẽ được đàm phán trong những ngày tới.
Tuyên bố chung sau cuộc họp tại Jeddah cũng cho biết Mỹ và Ukraine đã nhất trí ký kết "sớm nhất có thể" một thỏa thuận phát triển dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và khoáng sản của Ukraine — một thỏa thuận đã bị hoãn lại sau cuộc gặp gay gắt tại Phòng Bầu dục hôm 28/2. Thỏa thuận này nhằm mục đích "mở rộng nền kinh tế Ukraine, đảm bảo sự thịnh vượng và an ninh lâu dài của Ukraine".
Các cuộc đàm phán tại Jeddah ngày 11/3 diễn ra vào một thời điểm quan trọng trong cuộc xung đột, khi lực lượng của Moskva tiếp tục tiến vào khu vực tỉnh Kursk - nơi Ukraine đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 8 năm ngoái, đe dọa buộc lực lượng Kiev phải thoái lui trở về bên kia biên giới và tước mất “quân bài” mặc cả lãnh thổ duy nhất của Ukraine.
Tuyên bố chung giữa Mỹ và Ukraine nhấn mạnh rằng Kiev đã "bày tỏ sự sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc ban hành lệnh ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày ngay lập tức, có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên và tùy thuộc vào sự chấp thuận và thực hiện đồng thời của Liên bang Nga". "Mỹ sẽ thông báo với Nga rằng sự có đi có lại của Nga là chìa khóa để đạt được hòa bình", tuyên bố nêu.
Tại Jeddah, hai phái đoàn Mỹ - Ukraine cũng nhất trí ký kết một thỏa thuận khoáng sản quý hiếm trong thời gian "sớm nhất có thể" để mở rộng nền kinh tế của Ukraine và đảm bảo an ninh lâu dài cho đất nước.
Phái đoàn Ukraine gồm trợ lý cấp cao của Tổng thống Andriy Yermak (giữa), Ngoại trưởng Andrii Sybiha (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov (phải) trong cuộc đàm phán với Mỹ tại Jeddah, Saudi Arabia ngày 11/3/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Tổng thống Trump và các đồng minh châu Âu hoan nghênh kế hoạch ngừng bắn
Cũng theo tờ New York Times, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kết quả đạt được trong đàm phán với Ukraine, nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng: "Hy vọng Tổng thống Putin cũng sẽ đồng ý với điều đó và chúng ta có thể đưa chương trình này lên đường".
"Tôi nghĩ rằng có một sự khác biệt rất lớn, một sự khác biệt lớn với chuyến thăm gần đây nhất mà bạn thấy tại Phòng Bầu dục, và đó là lệnh ngừng bắn hoàn toàn", ông Trump nói, ám chỉ đến cuộc khẩu chiến giữa ông và người đồng cấp Ukraine tại Phòng Bầu dục vào cuối tháng 2.
“Ukraine đã đồng ý, và hy vọng Nga cũng sẽ đồng ý – chúng tôi sẽ gặp họ sau trong ngày hôm nay và ngày mai, và hy vọng chúng tôi có thể đạt được một thỏa thuận” – Tổng thống Mỹ cho biết và nói thêm: “Nhưng tôi nghĩ lệnh ngừng bắn là rất quan trọng, nếu chúng ta có thể khiến Nga chấp nhận, thì đó sẽ là điều tuyệt vời. Nếu không thể, thì chúng ta cứ tiếp tục, và rồi lại có thêm người bị giết”.
Khi được hỏi về việc liệu ông có mời người đồng cấp Zelensky trở lại Nhà Trắng hay không, ông Trump nói với các phóng viên: "Chắc chắn rồi, chắc chắn rồi".
Nhà lãnh đạo Mỹ nói thêm rằng ông sẽ điện đàm với Tổng thống Putin vào cuối tuần này và ông hy vọng lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine sẽ có hiệu lực "trong vài ngày tới". "Cần có hai người để nhảy Tango", ông Trump nói, “Vì vậy, hy vọng ông ấy cũng sẽ đồng ý.”
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga cũng nói với kênh CNN vào ngày 11/3 rằng họ không loại trừ khả năng liên lạc với các đại diện của Mỹ trong “vài ngày tới”.
Giới chức châu Âu từ các quốc gia bao gồm Hà Lan, Thụy Điển, Cộng hòa Séc và Pháp - nơi Tổng thống Emmanuel Macron từng đề xuất lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng ở Ukraine vào đầu tháng này - cũng hoan nghênh các diễn biến mới về Ukraine.
Tuy nhiên, trên thực địa, chỉ vài giờ trước cuộc gặp Mỹ - Ukraine ở Jeddah, Nga cho biết họ đã bị tấn công ồ ạt bằng thiết bị bay không người lái của Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga thông báo họ đã bắn hạ 337 thiết bị bay không người lái được cho là của Ukraine, trong đó 91 chiếc nhắm vào khu vực Moskva. Các quan chức địa phương cho biết ba người đã thiệt mạng và ít nhất sáu người bị thương trong cuộc tập kích này.
Nếu con số này được xác nhận, cuộc tấn công trên không kể trên sẽ là một trong những cuộc tấn công lớn nhất vào Nga kể từ khi xung đột bùng phát năm 2022, và là một nỗ lực rõ ràng nhằm thể hiện sức mạnh của Kiev trước khi đàm phán bắt đầu.
Thu Hằng/Báo Tin tức