Mô hình trồng na ở xã Minh Sơn cho hiệu quả kinh tế cao.
Huyện có hơn 39.099ha đất nông nghiệp và gần 23.000ha đất có rừng. Với quyết tâm đánh thức, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai và tạo ra bước “chuyển mình” mạnh mẽ cho sản xuất nông nghiệp địa phương, Ngọc Lặc đã tập trung triển khai nghiêm túc Nghị quyết số 13-NQ/TU. Cụ thể, huyện chủ động ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và Nghị quyết số 192/2019/NQ-HĐND, ngày 16/10/2019 của HĐND tỉnh về việc ban hành chính sách khuyến khích tích tụ, tập trung (TTTT) đất đai để phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025.
Cùng với đó, cấp ủy đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở đã tổ chức quán triệt nội dung cốt lõi của Nghị quyết số 13-NQ/TU đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân. Thông qua các tổ chức đoàn thể chính trị đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng ý nghĩa, mục đích của việc TTTT đất đai là giải pháp đột phá quan trọng hàng đầu để chuyển từ sản xuất nhỏ lên sản xuất tập trung quy mô lớn, công nghệ cao và thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với XDNTM. Đó còn là tạo sự liên kết giữa doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác với hộ nông dân để tổ chức sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, tập trung quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao; giải quyết hiệu quả “bài toán” công ăn, việc làm và nâng cao thu nhập của người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển nhanh, mạnh, bền vững.
Song song với công tác tuyên truyền, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tiếp tục thực hiện dồn điền, đổi thửa nhằm giảm nhanh số thửa ruộng/hộ nông dân, nhất là trên những cánh đồng chuyên canh, cùng cơ cấu cây trồng để thuận lợi cho việc TTTT đất đai đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp quy mô lớn theo hướng công nghệ cao. Đồng thời, xây dựng và nhân rộng các mô hình TTTT đất đai có hiệu quả kinh tế cao trên địa bàn, nhằm giúp người dân hiểu rõ lợi ích các hình thức tập trung ruộng đất là để thu hút đầu tư, nâng cao thu nhập nhưng không mất quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Với cách làm ấy, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân đã nhận thức được vai trò, trách nhiệm, đồng thuận, tự giác, tự nguyện tham gia vào quá trình triển khai thực hiện TTTT đất đai ở địa phương.
Mặt khác, huyện Ngọc Lặc chú trọng kêu gọi doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, các hộ dân đẩy mạnh thực hiện các hình thức TTTT trong sản xuất nông nghiệp. Trong đó, tạo điều kiện để các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác thỏa thuận thuê lại đất của các hộ dân không còn nhu cầu, không có khả năng sản xuất hoặc sản xuất kém hiệu quả, để đầu tư sản xuất nông nghiệp tập trung quy mô lớn, công nghệ cao. Huyện khuyến khích các hộ dân có quyền sử dụng đất tham gia góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất với doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác để tổ chức sản xuất hàng hóa quy mô lớn, công nghệ cao...
Nhờ vậy, sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU, huyện Ngọc Lặc đã TTTT được 3.381,5ha đất đai. Trong đó, lĩnh vực trồng trọt TTTT được 856,3ha; lĩnh vực chăn nuôi TTTT được 492,2ha; lĩnh vực lâm nghiệp TTTT được 2.033ha. Việc TTTT đất đai đã góp phần hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn huyện. Hiện nay, trên địa bàn huyện đã hình thành các vùng sản xuất tập trung chuyên canh theo hướng công nghệ, như: vùng lúa thâm canh 2.000ha; vùng dứa thâm canh 1.050ha; vùng mía thâm canh 1.600ha, vùng sắn thâm canh 1.200ha; vùng sản xuất cây ăn quả tập trung ứng dụng công nghệ cao của Công ty TNHH Nông nghiệp CNC Hồ Gươm - Sông Âm với hơn 300ha; khu chăn nuôi lợn ứng dụng công nghệ cao của Tập đoàn Xuân Thiện với quy mô 180.000 con/năm; trang trại gà thịt công nghệ cao 4A của Tập đoàn Phú Gia với công suất 480.000 con/năm.
Các vùng sản xuất tập trung được hình thành còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, giảm chi phí nhân công và nâng cao hiệu quả kinh tế trên đồng đất. Nổi bật là các mô hình TTTT đất đai để sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trong lĩnh vực trồng trọt trên địa bàn huyện đã tăng từ 1,3 - 1,5 lần so với trước khi thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TU. Hay các mô hình TTTT đất đai trồng luồng, keo thâm canh cho hiệu quả kinh tế cao hơn từ 1,4 - 1,5 lần so với sản xuất lúa truyền thống. Đó còn là các mô hình TTTT đất đai cho hiệu quả kinh tế cao vượt trội, như: cây dứa được trồng trên vùng đồi của các xã Cao Thịnh, Ngọc Trung, Lộc Thịnh, Lam Sơn, Ngọc Liên, với hơn 1.000ha, cho thu nhập hơn 250 triệu đồng/ha; cây sắn dây được trồng trên đồng đất các xã Ngọc Liên, Ngọc Sơn, Quang Trung, với hơn 150ha, cho thu nhập 160 triệu đồng/ha/năm; cây ăn quả được trồng tại các xã Kiên Thọ, Lộc Thịnh, Thạch Lập, Cao Thịnh, Nguyệt Ấn, Ngọc Trung, Ngọc Sơn, Cao Ngọc, với gần 2.508ha, mang lại thu nhập cho người dân hàng tỷ đồng mỗi năm.
Thực tiễn sản xuất trên địa bàn huyện Ngọc Lặc đã khẳng định tính đúng đắn của việc TTTT đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao trong giai đoạn hiện nay. Các mô hình TTTT đất đai trong sản xuất nông nghiệp cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với diện tích nhỏ lẻ ban đầu. Đồng thời, từng bước hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, ứng dụng công nghệ, góp phần nâng giá trị sản phẩm nông nghiệp trên diện tích canh tác lên khoảng 108 triệu đồng/ha. Những kết quả trong TTTT đất đai không chỉ tạo tiền đề cho việc thu hút đầu tư, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp quy mô lớn ở vùng đất Châu Ngọc và nâng cao hiệu quả sử dụng đất, mà còn nâng cao năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh của nông sản địa phương, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững trên địa bàn toàn huyện.
Bài và ảnh: Trần Thanh