Ngôi nhà Bác Hồ dừng chân khi trở về Hà Nội năm 1945

6 giờ trướcBài gốc

Ẩn mình trong một con ngõ nhỏ yên bình trên phố An Dương Vương, Hà Nội, ngôi nhà số 6 ngõ 319 chính là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dừng chân sau khi trở về từ Chiến khu Việt Bắc, để chuẩn bị cho sự kiện lịch sử trọng đại: ngày 2/9/1945.

Ngôi nhà số 6 ngõ 319 đường An Dương Vương được Bác lựa chọn là nơi dừng chân từ chiến khu Việt Bắc trở về Thủ đô Hà Nội. Ảnh: Thanh Bình

Theo lời kể của bà Công Thị Thu, người đã gắn bó với ngôi nhà đặc biệt này, ngôi nhà được cụ ông Công Ngọc Lâm và cụ bà Nguyễn Thị An xây dựng năm 1929. Trên ngôi nhà còn ghi thời gian xây dựng.

Mặt tiền ngôi nhà có bốn chữ Hán "Minh nguyệt thanh phong" (trăng thanh gió mát). Hai bên có hai dòng chữ nhỏ "Bảo Đại tứ niên - Tôn tạo Đông thành" (xây năm thứ Tư thời vua Bảo Đại, khánh thành vào mùa Đông).

"Đồng chí Bé" Công Thị Thu (giữa) kể lại những kỷ niệm lịch sử. Ảnh: Thanh Bình

Tự hào chứng kiến sự kiện ngày 2/9/1945 - ngày Bác Hồ đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc, "đồng chí Bé" Công Thị Thu cho biết, gia đình bà được chính quyền lúc bấy giờ lựa chọn làm “địa điểm dừng chân” của Người trong 3 ngày.

Trước đây địa điểm này nằm trong vùng an toàn khu ở ngoại thành Hà Nội. Ngôi nhà thường xuyên được cụ Nguyễn Thị An tiếp nhiều đoàn khách, cán bộ cách mạng. Từ năm 1941 - 1945, căn nhà trở thành "địa chỉ đỏ" hoạt động bí mật, an toàn, nơi cung cấp lương thực, thực phẩm cho cán bộ cách mạng.

Trước nhà có bốn chữ Hán "Minh nguyệt thanh phong". Ảnh: Thanh Bình

Về khoảng thời gian đặc biệt khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ở tại ngôi nhà của gia đình vào những ngày tháng 8/1945, "đồng chí Bé" kể: "Lúc bấy giờ tôi 15 - 16 tuổi. Tôi cùng mẹ nhận được chỉ thị đón đoàn khách đặc biệt từ chiến khu Việt Bắc trở về Thủ đô Hà Nội. Đó là buổi chiều ngày 23/8/1945, trong đoàn có một người đàn ông lớn tuổi râu tóc điểm bạc, đôi mắt sáng, vầng trán cao, được mọi người trong đoàn kính trọng".

Gia đình và hàng xóm đều không biết danh tính các đại biểu. Trong 3 ngày đoàn khách lưu trú, chỉ cụ bà Nguyễn Thị An được tiếp xúc nhiều.

Theo ký ức của bà Thu, bà đặc biệt ấn tượng với người đàn ông chừng 50 - 60 tuổi. Đêm đêm, tiếng gõ lạch cạnh bên máy gõ chữ (nay vẫn còn lưu giữ tại nhà của cụ bà Nguyễn Thị An), nhưng sáng sớm vị khách cao tuổi này đều đặn dậy tập thể dục. Sau 3 ngày lưu trú tại nhà, đoàn rời đi và vị khách lớn tuổi này đã trực tiếp gặp, gửi lời cảm ơn gia đình.

Máy chữ Bác sử dụng năm 1945 tại ngôi nhà. Ảnh: Thanh Bình

Đến thăm ngôi nhà số 6, được "đồng chí Bé" Công Thị Thu bật cho chúng tôi nghe những bản nhạc cách mạng hào hùng. Không khí trở nên lắng đọng khi bản thu âm bài Tuyên ngôn Độc lập của Bác Hồ vang lên. Trong căn phòng nhỏ, bà Thu, cùng con trai và con dâu, đều bồi hồi xúc động.

Bà Công Thị Thu nhớ lại ngày 2/9/1945 lịch sử. Hôm đó, quần chúng đi dự rất đông, nhiều cửa hiệu đóng cửa. Các đoàn người rầm rập kéo về Quảng trường Ba Đình. Người dân diện áo nâu, quần đen, phụ nữ áo dài, quần trắng, thanh niên tự vệ Hà Nội đội calô xanh...

Không khí trở nên thiêng liêng khi Quốc ca vang lên. Hàng vạn người cùng cất cao tiếng hát, hướng mắt theo lá cờ Tổ quốc từ từ kéo lên. Khi bài Quốc ca kết thúc cũng là lúc cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, hòa trong tiếng vỗ tay rền vang của biển người.

Bể nước Bác Hồ đã dùng năm 1945 và 1946. Ảnh: Thanh Bình

Bà Thu vinh dự được đứng ở vị trí gần bục, nhờ đó bà có thể nhìn rõ gương mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nghe rõ từng lời Người đọc Tuyên ngôn Độc lập. Dự mít tinh xong, về gia đình, mọi người hỏi bà: Có phải người đọc bản Tuyên ngôn Độc lập là người đã đến nhà hôm trước không?

"Bấy giờ, tôi không chắc chắn vì gương mặt nhìn không giống lắm, nhưng giọng nói thì trầm ấm, giống hệt người lớn tuổi trong đoàn Việt Bắc ở nhà tôi”. Chỉ đến khi được thông báo từ các đồng chí tham gia cách mạng, gia đình bà Thu mới biết vị khách đó chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Thau nước Bác Hồ từng sử dụng. Ảnh: Thanh Bình

Sau ngày 2/9/1945, Bác Hồ trở lại thăm ngôi nhà gia đình "đồng chí Bé" Công Thị Thu một lần nữa, ngày 24/11/1946. Cụ Công Thị Thu cho biết, hiện nay, cháu của bà - ông Công Ngọc Dũng là người gìn giữ Di tích lưu niệm Bác Hồ. Nơi đây hiện có hai phòng hơn 10m2, trưng bày nhiều hình ảnh về Bác Hồ và cán bộ cách mạng qua các thời kỳ, cùng kỷ niệm của gia đình trong những năm tháng lịch sử.

Thanh Bình

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ngoi-nha-bac-ho-dung-chan-khi-tro-ve-ha-noi-nam-1945-10385492.html