Ngôi sao toán học Trung Quốc trở về quê hương làm giáo sư sau thành công quốc tế

5 giờ trướcBài gốc

Trước khi trở về nước, Giáo sư Ngô Mạnh làm việc nhiều năm tại Đại học Oulu - một trong những trường đại học lớn nhất Phần Lan. Tại đây, ông giải quyết được một phần quan trọng của giả thuyết Furstenberg từ thập niên 1960, nghiên cứu cách các con số biến đổi khi được biểu diễn ở những hệ cơ số khác nhau như nhị phân hay tam phân.

Kết quả chứng minh được công bố trên tạp chí Annals of Mathematics và mang về cho ông Giải Bài báo xuất sắc của Đại hội Toán học Trung Quốc (ICCM) năm 2023. Năm 2025, ông tiếp tục nhận Giải Frontiers of Science.

Giáo sư Ngô Mạnh (đứng giữa) đã viết một bài báo chứng minh giả thuyết Furstenberg, mang về cho ông Giải Bài báo xuất sắc tại Đại hội Toán học Trung Quốc Quốc tế năm 2023. Ảnh: SCMP

Nghiên cứu của Giáo sư Ngô Mạnh về giả thuyết Furstenberg trong thời gian làm việc tại Phần Lan được hỗ trợ bởi quỹ tài trợ của Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Phần Lan. Trước đó, ông từng du học và nghiên cứu tại nhiều quốc gia châu Âu và Trung Đông, bao gồm Pháp, Israel và Thụy Điển.

Tại Đại học Hồ Nam, ông sẽ tiếp tục theo đuổi hướng nghiên cứu chính của mình: Lý thuyết ergodic và biểu diễn số trong các hệ cơ số khác nhau.

Hành trình học thuật qua nhiều quốc gia

Giáo sư Ngô Mạnh theo học ngành Toán tại Đại học Picardy Jules Verne (Pháp) từ năm 2006. Tại đây, ông nhận bằng cử nhân, thạc sĩ và sau đó là tiến sĩ toán vào năm 2013.

Ông từng làm nghiên cứu sau tiến sĩ tại Viện Toán Einstein (Đại học Hebrew Jerusalem, Israel) và Viện Mittag-Leffler (Thụy Điển).

Theo SCMP, một trong những hướng nghiên cứu chính của ông là lý thuyết ergodic, đặc biệt liên quan đến cách biểu diễn số trong các hệ cơ số khác nhau như thập phân hay nhị phân. Đây là lĩnh vực minh chứng một đặc trưng cơ bản của toán học: Nhiều điều tưởng như hiển nhiên lại đòi hỏi chứng minh cực kỳ chặt chẽ.

Ví dụ, đến nay vẫn chưa thể chứng minh liệu số 0 có xuất hiện vô hạn lần trong biểu diễn thập phân của số pi (3,14159265359…) hay không - dù dữ liệu tính toán cho thấy điều này nhiều khả năng là đúng.

Nhà toán học Ngô Mạnh hiện đảm nhiệm vị trí giáo sư toàn thời gian ngành Toán học cơ bản tại Đại học Hồ Nam, Trung Quốc.

Chính trong thời gian làm việc tại Đại học Oulu, Giáo sư Ngô Mạnh bắt đầu quan tâm đến giả thuyết Furstenberg. Ông nhận được tài trợ từ Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Phần Lan để theo đuổi nghiên cứu này.

Giải bài toán tồn tại suốt nửa thế kỷ

Giả thuyết Furstenberg, do nhà toán học Mỹ - Israel từng giành Giải Abel và Giải Wolf đề xuất, đưa ra cách tiếp cận mới: Thay vì chỉ xét biểu diễn của một số trong một cơ số (như thập phân), hãy xem đồng thời biểu diễn của nó trong hai cơ số độc lập - chẳng hạn thập phân và nhị phân.

Trong khi biểu diễn nhị phân và tứ phân có liên hệ (vì 4 là lũy thừa của 2), thì nhị phân và thập phân lại hoàn toàn độc lập.

Giáo sư Ngô Mạnh đạt được bước tiến quan trọng khi chứng minh rằng giả thuyết đúng với gần như toàn bộ các số thực. Nếu tồn tại ngoại lệ, những số đó chỉ chiếm một tập hợp cực nhỏ - có “chiều fractal gần bằng 0”, cách nói trong toán học để ám chỉ lời giải gần như hoàn thiện.

Tháng 7 vừa qua, trước khi chính thức gia nhập Đại học Hồ Nam, Giáo sư Ngô Mạnh nhận Giải thưởng Biên giới Khoa học tại Đại hội Khoa học Cơ bản Quốc tế tổ chức ở Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc).

Hoàng Linh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/ngoi-sao-toan-hoc-trung-quoc-tro-ve-que-huong-lam-giao-su-sau-thanh-cong-quoc-te-2462530.html