Ngừng bắn Israel-Iran: Bất ngờ và mong manh

9 giờ trướcBài gốc

Cùng với xung đột Israel-Iran, 3 ngày qua, Trung Đông chứng kiến một loạt biến động vô tiền khoáng hậu. Khuya 21-6 Mỹ không kích vào các cơ sở hạt nhân Iran bằng vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất của Mỹ. Khuya 23-6, Iran không kích tên lửa đạn đạo trả đũa nhắm vào căn cứ không quân lớn nhất của Mỹ trong khu vực - căn cứ Al Udeid tại Qatar. Rất nhanh sau các diễn biến này là một thỏa thuận ngừng bắn giữa Iran và Israel, mở ra hy vọng chấm dứt cuộc chiến khiến cả thế giới lo ngại. Tuy nhiên thỏa thuận ngừng bắn này nhanh chóng cho thấy tính mong manh. Tel Aviv ngay sau đó cáo buộc Iran phá vỡ thỏa thuận khi tiếp tục nã tên lửa vào Israel.

Lệnh ngừng bắn “đẹp lòng” tất cả

Chỉ vài tiếng sau khi Iran tấn công trả đũa vào căn cứ Al Udeid tại Qatar để trả đũa đòn đánh của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân của Tehran, tối 23-6 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Iran-Israel đồng ý ngừng bắn, chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày.

Sau đó, Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran ra tuyên bố về quyết định quốc gia về việc ngừng chiến đối với Israel và các bên ủng hộ Israel. Tuyên bố cho biết Iran đáp trả các cuộc tấn công vào nước này một cách tương xứng và kịp thời, buộc đối phương phải chấp nhận thất bại và đơn phương chấm dứt hành vi gây hấn.

Thủ đô Tehran trong buổi sáng bình yên ngày 24-6 sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Theo tuyên bố, Iran cũng đã đưa ra phản ứng mang tính răn đe đối với hành vi của đối phương và đỉnh điểm là cuộc tấn công vào căn cứ quân sự Mỹ tại Qatar đêm 23-6 và cuộc tấn công bằng tên lửa vào Israel lúc rạng sáng 24-6.

Tương tự, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cũng đã ra tuyên bố đồng ý ngừng bắn với Iran. Phía Israel khẳng định đã đạt được tất cả các mục tiêu của Chiến dịch Sư tử trỗi dậy và nhiều mục tiêu khác nữa sau gần hai tuần không kích vào Iran.

Theo đó, Israel tuyên bố đã loại bỏ được mối đe dọa hiện hữu về vấn đề hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran cũng như giành được quyền kiểm soát hoàn toàn không phận Tehran, giáng một đòn nghiêm trọng vào giới lãnh đạo quân sự Iran. Israel cũng cảnh báo sẽ đáp trả quyết liệt bất kỳ hành vi nào vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.

Tin vui này khiến thế giới thở phào nhẹ nhõm khi các bên đều muốn tránh một cuộc chiến kéo dài và lan rộng. Ông Ali Vaez, giám đốc về Iran của tổ chức phi chính phủ Nhóm khủng hoảng quốc tế, cho rằng đây là kết thúc đẹp lòng các bên khi mỗi bên đều có lý lẽ cho mình là người chiến thắng, đồng thời tránh nguy cơ rơi vào cuộc xung đột lớn, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng hơn.

Theo ông Vaez, Mỹ có thể tuyên bố rằng họ đã làm chậm lại chương trình hạt nhân của Iran, cho phép chính quyền tập trung lại vào các ưu tiên chính sách như thuế, nhập cư. Còn Israel có thể khẳng định rằng họ đã làm suy yếu Iran - đối thủ lớn nhất trong khu vực. Còn Iran sẽ lan tỏa thông điệp rằng họ đã sống sót, không khuất phục và ngăn chặn được các thế lực quân sự mạnh hơn nhiều.

Bình luận về diễn biến ngừng bắn Israel-Iran, người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov nói rằng Nga hy vọng đây sẽ là một thỏa thuận ngừng bắn bền vững. Và đây có lẽ cũng là mong mỏi của cả thế giới ngay lúc này.

Mong manh thỏa thuận ngừng bắn

Tuy nhiên, chỉ ba tiếng sau khi ông Trump thông báo Iran-Israel đồng ý ngừng bắn và một tiếng sau khi Israel xác nhận thông tin này, Iran được cho là đã nã ít nhất hai tên lửa đạn đạo vào Israel khiến còi không kích vang lên ở miền bắc nước này, tờ The Times of Israel dẫn thông báo từ Lực lượng phòng vệ Israel.

Người dân Iran ở Tehran hoan nghênh cuộc tấn công trả đũa của Iran vào căn cứ quân sự Mỹ ở Qatar. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Động thái này đã khiến Israel dậy sóng. Bộ trưởng Quốc phòng Israel - ông Israel Katz tuyên bố Israel "sẽ đáp trả bằng vũ lực" sau khi Iran “vi phạm hoàn toàn" thỏa thuận ngừng bắn. Ông Latz khẳng định Israel sẽ tiếp tục tăng cường hoạt động quân sự tấn công Iran và nhắm vào các mục tiêu của chính quyền Iran ở thủ đô Tehran.

Các nhà lập pháp và quan chức Israel, như Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich, chủ tịch đảng đối lập Yisrael Beytenu - ông Avigdor Liberman, cũng kêu gọi trả đũa Tehran vì vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.

Tuy nhiên, Bộ Tổng Tham mưu Iran đã bác bỏ cáo buộc của Israel rằng Iran nã tên lửa vào Israel sau thỏa thuận ngừng bắn. Một quan chức an ninh cấp cao Iran cũng nói với đài CNN rằng sau 7 giờ 30 sáng 24-6 (giờ địa phương) - tức là thời điểm thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực, Iran chưa bắn tên lửa nào vào Israel. Quan chức này cảnh báo nếu Israel phạm sai lầm - tấn công Iran lần nữa, thì Iran sẽ đáp trả giống như tình hình một tiếng trước khi chiến tranh kết thúc.

Những động thái này cộng với việc Iran và Israel mất nhiều tiếng đồng hồ sau mới xác nhận thông tin ngừng bắn do ông Trump công bố cho thấy sự thận trọng của các bên và sự mong manh của thỏa thuận ngừng bắn.

Giá dầu giảm mạnh sau thỏa thuận ngừng bắn Israel-Iran

Giá dầu ngày 24-6 giảm mạnh, chạm mức thấp nhất trong hai tuần qua sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố lệnh ngừng bắn giữa Iran và Israel. Động thái này đã làm dịu đi mối lo ngại của các nhà đầu tư về tình trạng gián đoạn nguồn cung và vận chuyển ở khu vực Trung Đông giàu dầu mỏ, theo hãng tin Reuters.

Giá dầu thô Brent tương lai giảm 3,82 USD, tương đương 5,3%, xuống còn 67,66 USD/thùng vào lúc 06:45 GMT (khoảng 13 giờ 45 giờ Việt Nam). Giá dầu thô West Texas Intermediate của Mỹ giảm 3,75 USD, tương đương 5,5%, xuống còn 64,76 USD/thùng.

Giá dầu đã tăng khoảng 10% sau khi Iran và Israel bắt đầu giao tranh vào giữa tháng 6 và “nhảy múa” dữ dội hơn trong những ngày gần đây do sự can thiệp quân sự trực tiếp của Mỹ và cuộc tấn công trả đũa của Iran vào căn cứ quân sự Mỹ tại Qatar.

ĐỨC HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/ngung-ban-israel-iran-bat-ngo-va-mong-manh-post856924.html