Hỏi: Ông T. bị khởi tố về tội "cố ý gây thương tích" theo đơn yêu cầu của tôi (người bị hại). Quá trình điều tra, ông T. gặp tôi thương lượng bồi thường. Nếu tôi rút đơn kiện mà ông T. đổi ý không thực hiện cam kết thì tôi có được kiện lại không? (Vân Anh, Quận 7, TPHCM).
Trả lời: Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi 2021) quy định khởi tố vụ án hình sự (VAHS) theo yêu cầu của bị hại (BH) như sau:
1. Chỉ được khởi tố VAHS về tội phạm quy định tại khoản 1 các Điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 Bộ luật Hình sự 2015 khi có yêu cầu của BH hoặc đại diện của BH là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hay đã chết.
Cụ thể, chỉ khi có yêu cầu của người BH mới được khởi tố theo khoản 1 các tội sau đây: Tội cố ý gây thương tích (CYGTT) hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (GTH cho SKCNK), tội CYGTT hoặc GTH cho SKCNK trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, tội CYGTT hoặc GTH cho SKCNK do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, tội vô ý gây thương tích (VYGTT) hoặc GTH cho SKCNK, tội VYGTT hoặc GTH cho SKCNK do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính, tội hiếp dâm, tội cưỡng dâm, tội làm nhục người khác, tội vu khống.
2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố (YCKT) rút yêu cầu (YC) thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã YC rút YCKT trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã YCKT rút YC, cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.
3. Bị hại hoặc người đại diện của BH đã rút YCKT thì không có quyền YC lại, trừ trường hợp rút YC do bị ép buộc, cưỡng bức.
Trường hợp của bạn, nếu người BH rút YCKT thì vụ án phải được đình chỉ giải quyết. Sau khi bạn rút YC mà ông T. không thực hiện cam kết bồi thường thì có quyền YCKT lại vụ án, tuy nhiên bạn cần chứng minh việc rút đơn là trái ý muốn do bị người khác ép buộc, cưỡng bức.
Luật gia ĐẶNG THU HIỀN