Những chiếc xe Model Y được chụp ảnh trong lễ khai trương nhà máy Gigafactory mới của Tesla dành cho xe điện tại Gruenheide, Đức. (Nguồn: Reuters)
Theo báo Le Figaro của Pháp, sau một năm 2024 đầy khó khăn, doanh số xe điện tại châu Âu đang phục hồi rõ rệt và dần lấy lại đà tăng trưởng.
Năm 2024 từng được xem là một bước lùi đối với xe điện tại châu Âu. Trong bối cảnh thị trường ôtô nói chung suy yếu, thị phần xe chạy điện hoàn toàn (BEV) đã giảm một điểm phần trăm, xuống còn 13,6% tổng lượng xe đăng ký mới.
Tuy nhiên, giai đoạn trầm lắng này không kéo dài lâu. Các số liệu mới nhất cho thấy người tiêu dùng châu Âu đang một lần nữa quan tâm mạnh mẽ đến xe điện.
Trong giai đoạn từ tháng 1-7/2025, số lượng đăng ký xe điện tại 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu đã tăng 24,2% so với cùng kỳ năm trước, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô châu Âu (ACEA).
Trong khi đó, toàn thị trường ôtô vẫn tiếp tục suy giảm nhẹ, với mức giảm 0,7%. Nhờ vậy, thị phần xe điện tăng đáng kể, từ 12,5% trong giai đoạn từ tháng 1-7/2024 lên 15,6% trong cùng kỳ năm nay.
Sự chững lại của xe điện trong năm 2024 chủ yếu bắt nguồn từ việc nhiều quốc gia cắt giảm hoặc xóa bỏ trợ cấp mua xe, đặc biệt là tại Đức, cùng với mức giá vẫn còn cao trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Tuy nhiên, giai đoạn suy giảm này hiện đã được bù đắp.
Đức, dù không còn trợ cấp mua xe điện, vẫn ghi nhận mức tăng 38,4% số đăng ký trong giai đoạn từ tháng 1-7/2025. Tây Ban Nha (+89,6%) và Italy (+29%), những thị trường vốn chậm hơn so với Bắc Âu trong quá trình điện hóa, cũng đang tăng tốc mạnh mẽ.
Trái lại, Pháp vẫn là ngoại lệ khi doanh số xe điện tiếp tục giảm 4,3%, phản ánh những khó khăn riêng của thị trường này.
Sự phục hồi hiện nay xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước hết là những điều chỉnh mang tính chiến thuật của các nhà sản xuất vào cuối năm 2024. Do các quy định về phát thải CO₂ được siết chặt trong giai đoạn 2024-2025, các hãng xe đối mặt với nguy cơ bị phạt tài chính lớn, ước tính lên tới hàng tỷ euro.
Để hạn chế rủi ro, họ đã trì hoãn một phần việc giao xe - và do đó là đăng ký xe điện - từ cuối năm 2024 sang đầu năm 2025. Hiện tượng này từng xuất hiện trong các giai đoạn thắt chặt quy định môi trường trước đây.
Bên cạnh yếu tố thời điểm, các nhà sản xuất cũng đã chuẩn bị tốt hơn về mặt cấu trúc, đặc biệt là danh mục sản phẩm.
Trong vòng 18 tháng qua, nhiều mẫu xe điện mới đã được tung ra thị trường, trong đó có những mẫu mang tính biểu tượng như Renault R5 tại Pháp. Đồng thời, các chính sách giá quyết liệt hơn cũng góp phần kích cầu, tiêu biểu là Citroën ë-C3 hay BYD Dolphin Surf.
Đà phục hồi của xe điện đặt ra câu hỏi quan trọng: liệu mức tăng hiện nay có đủ để giúp các nhà sản xuất tránh những khoản phạt liên quan đến khí thải CO₂ hay không.
Về ngắn hạn, ngành ôtô đã đạt được một nhượng bộ đáng kể khi Brussels nới lỏng cách tính mục tiêu cho năm 2025.
Thay vì đánh giá theo từng năm, các mục tiêu phát thải sẽ được tính trung bình trong giai đoạn 2025-2027, và các khoản phạt chỉ áp dụng sau khi giai đoạn này kết thúc.
Dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng thị phần xe điện cần đạt từ 20 - 22% trong năm 2025 mới có thể bảo đảm tránh bị phạt. Mức hiện tại vẫn chưa đủ, nhưng xu hướng đang đi theo chiều tích cực.
Đáng chú ý, sự tăng trưởng của xe điện còn song hành với sự mở rộng của các loại động cơ điện hóa khác, như hybrid và hybrid sạc điện.
Trong vòng một năm, thị phần xe động cơ nhiệt truyền thống (xăng và diesel) đã giảm mạnh, từ 47,9% xuống còn 37,8% tổng số xe đăng ký mới - tương đương mức giảm hơn 10 điểm phần trăm.
Đây là dấu hiệu cho thấy quá trình chuyển dịch sang các công nghệ ít phát thải đang diễn ra rõ ràng.
ACEA không công bố số liệu phát thải CO2 trung bình của xe mới, nhưng tại Pháp, Nền tảng ôtô Pháp (PFA) cho biết mức phát thải đã xuống dưới 95 gram CO₂/km - ngưỡng mục tiêu cần đạt.
Khi áp lực ngắn hạn phần nào được giải tỏa, ngành ôtô châu Âu giờ đây sẽ tập trung vào thách thức lớn tiếp theo: mốc năm 2035, thời điểm dự kiến chấm dứt hoàn toàn việc bán xe mới sử dụng động cơ nhiệt tại châu Âu./.
(TTXVN/Vietnam+)