Người dân dễ dàng mua thuốc 'độc' bị cấm trên sàn thương mại điện tử

3 giờ trướcBài gốc

Sản phẩm Phenylbutazone bị cấm nhưng vẫn có thể mua được trên TikTok Shop

Bài 1: Dễ dàng đặt mua thuốc cấm

Chỉ cần gõ cụm từ "Phenylbutazone" vào thanh tìm kiếm trên TikTok Shop, lập tức hiện ra hàng chục kết quả với đủ gian hàng lớn nhỏ công khai rao bán. Điều gây sốc là loại thuốc này vốn đã bị Bộ Y tế Việt Nam cấm nhập khẩu và lưu hành, vậy nhưng sản phẩm lại xuất hiện tràn lan, được quảng cáo rầm rộ chẳng khác gì một sản phẩm thông thường.

Clip: Nguy cơ người dân mua phải thuốc kịch độc ngay trên sàn thương mại điện tử TikTok shop

Đặc biệt, sản phẩm nguy hiểm bởi Phenylbutazone từng được Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế ra quyết định cấm tuyệt đối theo Công văn số 2706/QLD-CL ngày 14/5/2001, sau khi ghi nhận hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, nhiều tai biến trực tiếp đe dọa tính mạng người sử dụng. Việc thuốc "độc" này ngang nhiên tái xuất trên sàn thương mại điện tử đang gióng lên hồi chuông báo động về những lỗ hổng trong kiểm soát hàng hóa trực tuyến.

Giá bán mỗi hộp dao động chỉ từ vài trăm nghìn đồng - số tiền không lớn với những bệnh nhân đang mòn mỏi tìm cách điều trị gout. Đi kèm theo đó là những dòng mô tả, cam kết hấp dẫn như: "Hỗ trợ điều trị gout nhanh chóng", "Hàng xách tay từ Trung Quốc chính hãng", "Dùng một liệu trình là khỏi hẳn bệnh"… Những lời quảng cáo này được viết hoa, gắn kèm hình ảnh long lanh, tạo cho người tiêu dùng cảm giác đây là "thần dược" an toàn và hiệu quả.

Để kiểm chứng, phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam đã tiến hành đặt mua một sản phẩm từ một gian hàng bất kỳ trên nền tảng. Quy trình mua bán diễn ra dễ dàng, không gặp bất kỳ sự kiểm duyệt nào từ hệ thống, giống hệt như khi đặt một món mỹ phẩm hay đồ gia dụng thông thường. Sau khi hoàn tất thanh toán, chỉ trong vòng ba ngày, kiện hàng đã được vận chuyển đến tận tay người mua bằng dịch vụ giao hàng nhanh, đầy đủ thông tin vận đơn.

Chỉ sau 3 ngày đặt hàng sản phẩm đã đến tay phóng viên Báo Phụ nữ Việt Nam

Trên gói hàng, người gửi còn ghi rõ địa chỉ xuất phát từ đường Lê Hồng Phong, thị trấn Phố Lu, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai (địa chỉ cũ), địa chỉ mới là xã Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Đây là dấu hiệu lỏng lẻo trong kiểm tra hàng hóa trên sàn thương mại điện tử, một sản phẩm nguy hại, bị cấm từ lâu, vẫn ngang nhiên đi qua hệ thống vận chuyển, với địa chỉ rõ ràng, không gặp bất kỳ trở ngại nào.

Mở kiện hàng ra, phóng viên nhận thấy hộp thuốc bên ngoài hoàn toàn in chữ nước ngoài, từ tên sản phẩm, hướng dẫn sử dụng đến các thông tin thành phần. Tuyệt nhiên không có nhãn phụ bằng tiếng Việt - điều bắt buộc đối với hàng hóa nhập khẩu chính ngạch theo quy định pháp luật. Bên trong hộp gồm tổng cộng 6 lọ thuốc: 1 lọ lớn, 1 lọ vừa và 4 lọ nhỏ, được đóng nắp nhựa đơn giản.

Bên cạnh đó, sản phẩm không hề có hướng dẫn chi tiết bằng tiếng Việt, không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng hay cảnh báo tác dụng phụ. Người mua chỉ nhận được sản phẩm với chữ nước ngoài, hoàn toàn phải tự mò mẫm nếu muốn dùng.

Sản phẩm không hề có hướng dẫn chi tiết bằng tiếng Việt

Thuốc Phenylbutazone có thể tác động mạnh lên hệ tạo máu, dẫn đến tình trạng thiếu máu bất sản, thiếu máu tan huyết, mất bạch cầu hạt - biến chứng được đánh giá là nguy hiểm nhất, có thể gây đột tử. Ngoài ra, thuốc còn gây loét dạ dày - tá tràng, xuất huyết tiêu hóa, tai biến mạch máu, hoại tử gan, thận và nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng khác.

Trong khi đó, trên TikTok Shop, sản phẩm lại được bày bán công khai như thuốc thông thường, hoàn toàn không kèm cảnh báo rủi ro. Người tiêu dùng nếu thiếu hiểu biết, chỉ cần tin vào vài dòng quảng cáo hấp dẫn là sẵn sàng bỏ tiền mua. Khi đó, nguy cơ "tiền mất tật mang" còn chưa đáng sợ bằng việc sức khỏe bị đe dọa, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Nguy cơ tử vong từ loại thuốc đã bị loại khỏi y văn

Phenylbutazone từng được dùng trong y học từ nhiều thập niên trước với mục đích chống viêm, giảm đau không steroid, chủ yếu điều trị gout cấp và viêm cứng khớp đốt sống. Tuy nhiên, do gây nhiều phản ứng có hại nặng nề, loại thuốc này đã bị nhiều quốc gia trên thế giới cấm sử dụng cho người.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, Phenylbutazone có thể gây hàng loạt tác dụng phụ nguy hiểm: Tác động lên hệ tạo máu gây thiếu máu bất sản, thiếu máu tan huyết, mất bạch cầu hạt - biến chứng nguy hiểm nhất, có thể gây tai biến mạch máu và tử vong.

Gây loét dạ dày - tá tràng, xuất huyết tiêu hóa do thời gian bán hủy kéo dài, khó xử trí cấp cứu. Các tác dụng phụ khác: phù nước, viêm thần kinh thị giác, điếc, hội chứng thận hư, hoại tử ống thận, ban xuất huyết, hoại tử biểu bì nhiễm độc, hoại tử gan.

Mới đây, Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, đã tiếp nhận, xử trí nhiều trường hợp dị ứng nghiêm trọng do tự ý sử dụng sản phẩm chứa Phenylbutazone mua trên mạng. Các bệnh nhân gặp biến chứng nặng như sốt cao, phát ban, xuất huyết, suy gan cấp, trong đó có trường hợp đã tử vong.

Đáng chú ý, phần lớn ca bệnh khởi phát muộn, từ 1 tuần đến 3 tháng sau khi dùng thuốc, khiến việc chẩn đoán và tìm nguyên nhân trở nên khó khăn. Nhiều bệnh nhân không nhớ chính xác tên sản phẩm, bởi phần lớn được ghi bằng tiếng nước ngoài. Triệu chứng ban đầu dễ bị nhầm lẫn với bệnh nhiễm trùng, làm chậm trễ quá trình điều trị.

BS Chu Chí Hiếu, Trưởng phòng Dị nguyên, Trung tâm Dị ứng và miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, các trường hợp dị ứng thuốc nặng này phải mất rất nhiều thời gian để có thể phục hồi hoàn toàn hoặc dù đã khỏi thì vẫn có nguy cơ tái phát (kể cả không tiếp xúc lại với thuốc) và tiềm ẩn nhiều biến chứng muộn sau này.

BS Hiếu khuyến cáo: "Phenylbutazone là thuốc cấm vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng, thậm chí tính mạng người bệnh. Các ca bệnh là minh chứng rõ ràng nhất. Do đó, người dân tuyệt đối không tự ý mua, sử dụng bất kỳ thuốc gì khi chưa có chỉ định bác sĩ".

Phenylbutazone là thuốc cấm vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng, thậm chí tính mạng người bệnh

BSCKI. Vũ Thị Hải Yến - Trung tâm Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, cảnh báo, tình trạng người bệnh tự ý mua thuốc điều trị Gout trên mạng đang ngày càng phổ biến và tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng. Không ít sản phẩm trôi nổi được quảng cáo "chữa khỏi tận gốc" nhưng thực chất chứa corticoid hoặc thuốc giảm đau mạnh. Ban đầu, các loại thuốc này có thể giúp giảm đau nhanh, song về lâu dài lại gây loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, tăng huyết áp, rối loạn đường máu, suy thận, thậm chí đe dọa tính mạng.

Theo bác sĩ Hải Yến thì việc bỏ điều trị chính thống để dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc khiến bệnh không được kiểm soát, acid uric tiếp tục tăng cao, dẫn đến tái phát cơn Gout, hình thành hạt tophi, biến dạng khớp và nguy cơ tàn phế.

Bác sĩ khuyến cáo người bệnh tuyệt đối không nên tin vào các quảng cáo sai sự thật trên mạng, cần tuân thủ phác đồ điều trị của chuyên khoa, chỉ sử dụng thuốc có nguồn gốc rõ ràng và tái khám định kỳ để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Báo Phụ nữ Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Thành Nam - Hà Phương

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/nguoi-dan-de-dang-mua-thuoc-doc-bi-cam-tren-san-thuong-mai-dien-tu-20251001224833208.htm