Giá vật liệu tăng, ảnh hưởng chi phí xây dựng nhà ở của người dân trên địa bàn phường Đoàn Kết
Sau nhiều năm tích góp, vợ chồng chị Nguyễn Thị Tím (tổ dân phố số 8, phường Tân Phong) quyết định xây nhà để có không gian sống thoải mái hơn. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, giá vật liệu liên tục tăng, ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính trước đó.
Chị Tím chia sẻ: Theo thiết kế ban đầu, tôi dự tính tổng chi phí làm nhà dưới 800 triệu đồng. Tình hình này, sẽ tăng lên gần 1 tỷ đồng, tôi phải vay mượn thêm anh em, họ hàng.
Không chỉ người dân, doanh nghiệp cũng gặp khó khi giá VLXD biến động. Anh Phùng Minh Cường - Trưởng Phòng Kỹ thuật Công ty Cổ phần Đức Mạnh (Hà Nội) cho biết: Đơn vị thi công Dự án nâng cấp, mở rộng Trường Chính trị tỉnh Lai Châu từ năm 2024. Từ đầu năm đến nay, giá VLXD không chỉ tăng còn có thời điểm khan hiếm, ảnh hướng đến tiến độ công trình. Trước tình hình đó, công ty phải cân đối ngân sách và tìm biện pháp giải quyết khó khăn.
Theo thông tin từ Chi cục Thống kê tỉnh, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trên địa bàn tỉnh trong 6 tháng năm 2025 tăng 2,03% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng chỉ số giá nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và VLXD trong 6 tháng đầu năm nay tăng 1,76% so với bình quân cùng kỳ năm 2024. Riêng tháng 7/2025, chỉ số CPI tăng 0,05% so với tháng trước, tăng 1,47% so với tháng 12/2024 và so với cùng kỳ năm trước tăng 1,40%; riêng nhóm nhà ở, điện, nước, chất đốt và VLXD tăng 1,73%.
Lý giải điều này, đồng chí Lê Lâm Bằng - Chi cục trưởng Chi cục Thống kê tỉnh cho rằng: Trong 6 tháng đầu năm 2025 chỉ số sản xuất các ngành VLXD (sắt thép, xi-măng, bê-tông…) duy trì đà tăng trưởng tích cực, đáp ứng đủ nhu cầu xây dựng của các doanh nghiệp và người dân. Dù vậy, nguồn cát, đá ở địa phương còn xảy ra hiện tượng khan hiếm cục bộ, do tình trạng thiếu nguồn cung cấp (nhiều mỏ cát, đá tạm dừng hoạt động do hết hạn cấp phép; gây sạt lở hoặc vi phạm quy hoạch…). Mặt khác, một số mỏ đủ điều kiện khai thác nhưng chưa hoàn tất thủ tục pháp lý, khiến nguồn cung không kịp bổ sung. Điều này dẫn tới tình trạng tranh mua, gom hàng, đẩy giá lên cao. Bên cạnh đó, chi phí nguyên liệu đầu vào (năng lượng, vận chuyển) tăng làm cho giá VLXD có xu hướng tăng. Giá thép tăng nhẹ do giá phôi, quặng sắt thế giới tăng; giá nhựa đường cũng tăng do xăng, dầu tăng và chi phí vận chuyển tăng nhẹ. Đối với xi-măng, dù giá tương đối ổn định trong tháng 6, nhưng chi phí nguyên liệu và điện, than tăng khiến áp lực chi phí gia tăng. Ngoài ra, tâm lý tích trữ hàng hóa tại một số đại lý, doanh nghiệp trung gian cũng góp phần đẩy giá vật liệu lên trong ngắn hạn.
Được biết, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng là một trong những nhóm có trọng số lớn trong rổ hàng hóa tính CPI. Do đó, khi giá các mặt hàng này tăng sẽ làm tăng chỉ số CPI chung, phản ánh mức độ tăng giá của hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trong tỉnh. Đồng thời, góp phần làm tăng chỉ số lạm phát của tỉnh. Lạm phát là mức độ tăng giá chung của hàng hóa và dịch vụ trong một nền kinh tế. Khi lạm phát tăng, sức mua của đồng tiền giảm, ảnh hưởng đến đời sống của người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh.
Việc tăng giá VLXD ảnh hưởng tiêu cực đến cả người dân và doanh nghiệp. Trong đó, các doanh nghiệp xây dựng sẽ đối mặt với rủi ro về lợi nhuận và tiến độ dự án, đặc biệt là các dự án theo hình thức khoán trọn gói. Mặt khác, cũng khiến các nhà cung cấp trung gian không mặn mà, ảnh hưởng đến nguồn cung. Để đáp ứng tiến độ (nhất là các dự án trọng điểm), đòi hỏi nhà thầu phải đáp ứng được nguồn lực tài chính.
Theo ông Lê Lâm Bằng nhận định: Nếu tiếp tục tăng giá thời gian dài sẽ có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sự phát triển chung của tỉnh. Các tác động này bao gồm: tăng chi phí xây dựng, ảnh hưởng đến tiến độ, quy mô các dự án, giảm sức mua và có thể gây ra lạm phát. Nhất là, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành Xây dựng. Chi phí đầu vào tăng làm tăng tổng chi phí thi công, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả tài chính của các hợp đồng đã ký theo đơn giá cố định. Nếu giá tăng cao trong thời gian dài có thể làm chậm tiến độ thi công của các công trình, buộc các chủ đầu tư, nhà thầu phải điều chỉnh kế hoạch tài chính, tiến độ và công nghệ.
Trong bối cảnh đó, rất cần sự vào cuộc đồng bộ của các ngành chức năng nhằm kiểm soát thị trường, minh bạch giá cả, kịp thời tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách. Có như vậy mới góp phần ổn định sản xuất, đảm bảo an sinh xã hội và thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế bền vững.
Bạch Dương - Văn Hới