Người dân Nhật Bản 'thắt lưng buộc bụng' khi lãi suất tăng cao

16 giờ trướcBài gốc

Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) ở Tokyo. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Một năm sau khi Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) có động thái tăng lãi suất lịch sử, lợi nhuận của các ngân hàng lớn nhất nước này đang tăng vọt lên mức kỷ lục. Tuy nhiên, giá cả leo thang đang buộc người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu, trong khi chi phí vay cao hơn lại châm ngòi cho cuộc tranh cãi chính trị về việc chính phủ có thể kiềm chế các khoản chi tiêu như thế nào.

Thống đốc BoJ Kazuo Ueda đã chấm dứt chính sách lãi suất âm cuối cùng trên thế giới và chương trình kích thích kinh tế khổng lồ cách đây một năm, nhờ đạt được thỏa thuận về mức tăng lương hàng năm kỷ lục. Mức tăng lương này cho thấy người tiêu dùng có khả năng thúc đẩy giá cả và tăng trưởng, hỗ trợ xu hướng lạm phát.

Sau lần tăng lãi suất đầu tiên trong 17 năm, BoJ tiếp tục có thêm hai lần tăng nữa trong vài tháng, tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1989, thời điểm nền kinh tế "bong bóng" đạt đỉnh trước khi sụp đổ không lâu sau đó. Các nhà kinh tế dự đoán BoJ sẽ tạm dừng tăng lãi suất trong cuộc họp chính sách tuần này trước khi tăng lãi suất trở lại, nhiều khả năng vào tháng 7/2025.

BoJ từ lâu đã lập luận rằng việc tạo ra một chu kỳ tăng lương, tiêu dùng và tăng trưởng bền vững là đáng để đánh đổi với việc điều chỉnh để sống chung với giá cả cao hơn. Các nhà kinh tế và hoạch định chính sách nhận thấy ngày càng nhiều dấu hiệu cho thấy chu kỳ đó đang hình thành, nhưng người tiêu dùng đang vật lộn với hóa đơn thực phẩm ngày càng đắt đỏ lại không tin tưởng lắm.

Ông Masashi Fujii, một nhân viên văn phòng 50 tuổi, đã kết hôn và có hai con, cho biết giá cả vẫn tăng nhanh hơn nhiều so với lương của ông.

Lạm phát dai dẳng đang giúp đẩy nhanh sự thay đổi ở Nhật Bản. Các công ty sẵn sàng chuyển chi phí gia tăng sang khách hàng hơn. Dự báo về một tương lai đắt đỏ hơn đang thúc đẩy một nhóm các nhà đầu tư cá nhân tìm cách hỗ trợ tài chính cho việc nghỉ hưu thay vì dựa vào lương hưu ngày càng ít ỏi.

Hiện tại, những người hưởng lợi lớn nhất là các ngân hàng. Lãi suất cho vay được cho là sẽ giúp cả ba ngân hàng lớn đạt lợi nhuận kỷ lục trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025, sau khi họ cắt giảm chi phí trong thời kỳ khó khăn hơn.

Ngân hàng Sumitomo Mitsui Financial Group Inc. ước tính rằng việc tăng lãi suất của BoJ sẽ tạo thêm 90 tỷ yen (605 triệu USD) thu nhập trong năm kết thúc vào tháng 3/2025. Mỗi lần tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm sẽ tạo thêm 100 tỷ yen mỗi năm. Đồng thời, ngân hàng này vẫn chỉ trả 0,2% cho người gửi tiền.

Cổ phiếu ngân hàng đã tăng khoảng 29% kể từ đầu tháng 3/2024, ngay cả khi chỉ số Topix chung vẫn không thay đổi. Đối với các ngân hàng nhỏ hơn với danh mục đầu tư kém đa dạng hơn, bức tranh có vẻ kém tươi sáng hơn trong ngắn hạn, vì giá trị trái phiếu của họ giảm có ảnh hướng lớn hơn lợi ích của lãi suất cao.

Đồng tiền, vốn được dự báo sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các hành động của BoJ, tiếp tục suy yếu do khoảng cách giữa lãi suất của Mỹ và Nhật Bản, hiện chỉ ở mức 0,5%. Chính phủ Nhật Bản đã chi 100 tỷ USD để hỗ trợ đồng tiền này vào năm 2024.

Khi nhiều nhà đầu tư tin vào khả năng tăng lãi suất hơn nữa ở Nhật Bản và tìm kiếm sự an toàn trước chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump, đồng yen đã trở lại mức trước lần tăng lãi suất đầu tiên, áp sát mốc 150 yen đổi 1 USD.

Tuy nhiên, sự sụt giảm liên tục của đồng tiền này đã mở ra cánh cửa cho khách du lịch nước ngoài, thúc đẩy các doanh nghiệp khách sạn, nhà hàng và bán lẻ. Đồng thời, nó làm tăng tốc lạm phát, vì Nhật Bản phụ thuộc vào nhập khẩu phần lớn lương thực và nhiên liệu.

Các hộ gia đình đang bị buộc phải tiết kiệm và săn hàng giảm giá khi sức mua của họ giảm. Dữ liệu tiền lương tháng 1/2025 cho thấy, bất chấp mức tăng lương, tiền lương thực tế vẫn giảm 1,8% so với một năm trước đó. Trong khi nhiều đợt tăng giá thực phẩm nữa được dự báo sẽ diễn ra vào tháng 4/2025.

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức cao nhất trong 17 năm khi BoJ tăng lãi suất và dừng mua trái phiếu ồ ạt. Điều đó có nghĩa là chính phủ sẽ phải trả lãi suất cao hơn cho các khoản nợ mới và trái phiếu hiện có được gia hạn.

Tuy nhiên, theo Viện Kinh tế Bất động sản, giá trung bình của một căn hộ chung cư mới để bán ở thủ đô Nhật Bản và các khu vực lân cận đã giảm 3,5% vào năm 2024, sau khi tăng gần 40% trong sáu năm trước đó. Đó là một dấu hiệu cho thấy thị trường đã hạ nhiệt với triển vọng lãi suất cao hơn.

Minh Hằng (Theo Bloomberg)

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/nguoi-dan-nhat-ban-that-lung-buoc-bung-khi-lai-suat-tang-cao/366565.html