Người dưới 18 tuổi có được đứng tên sổ đỏ?
Luật Đất đai 2024 không quy định trực tiếp về độ tuổi tối thiểu để được đứng tên trên sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất). Điều này có nghĩa là pháp luật không giới hạn độ tuổi để một người có thể đứng tên trên sổ đỏ, nếu người đó có quyền sử dụng đất hợp pháp hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Thông tin này được thể hiện trong các điều khoản sau của Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành:
Điều 4 Luật Đất đai 2024: Quy định về người sử dụng đất, trong đó không hề đề cập đến giới hạn độ tuổi. Điều này bao gồm cá nhân trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài, là những đối tượng có thể được cấp sổ đỏ nếu đủ điều kiện.
Điều 134 Luật Đất đai 2024: Quy định về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất. Điều này không đưa ra bất kỳ yêu cầu nào về độ tuổi.
Điều 12 Thông tư 10/2024/TT-BTNMT: Quy định về các thông tin trên sổ đỏ, trong đó có thông tin về người sử dụng đất. Tuy nhiên, thông tư này không quy định về độ tuổi tối thiểu mà chỉ yêu cầu ghi các thông tin như họ tên, ngày tháng năm sinh và các giấy tờ nhân thân (nếu có) của người sử dụng đất.
Tuy nhiên, đối với những người chưa đủ 18 tuổi, khi thực hiện các giao dịch liên quan đến bất động sản, cần có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật. Cụ thể:
Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể tự mình thực hiện một số giao dịch dân sự, nhưng đối với giao dịch liên quan đến bất động sản, cần có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật (thường là cha mẹ hoặc người giám hộ) theo quy định.
Tại Điều 21 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
- Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện;
- Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý;
- Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.
Do đó, nếu người dưới 18 tuổi đứng tên trên sổ đỏ, việc này sẽ được thực hiện qua sự đồng ý của người đại diện hợp pháp của họ.
Luật Đất đai 2024 không quy định trực tiếp về độ tuổi tối thiểu để được đứng tên trên sổ đỏ. Ảnh minh họa: TL
Người đại diện theo pháp luật của người dưới 18 tuổi gồm những đối tượng nào?
Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015 quy đinh về đại diện theo pháp luật của cá nhân như sau:
"Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định".
Ngoài ra, tại Điều 59 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quản lý tài sản của người được giám hộ như sau:
"Người giám hộ của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự có trách nhiệm quản lý tài sản của người được giám hộ như tài sản của chính mình; được thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản của người được giám hộ vì lợi ích của người được giám hộ.
Việc bán, trao đổi, cho thuê, cho mượn, cho vay, cầm cố, thế chấp, đặt cọc và giao dịch dân sự khác đối với tài sản có giá trị lớn của người được giám hộ phải được sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ.
Người giám hộ không được đem tài sản của người được giám hộ tặng cho người khác. Các giao dịch dân sự giữa người giám hộ với người được giám hộ có liên quan đến tài sản của người được giám hộ đều vô hiệu, trừ trường hợp giao dịch được thực hiện vì lợi ích của người được giám hộ và có sự đồng ý của người giám sát việc giám hộ".
Như vậy, người đại diện theo pháp luật gồm:
- Đối với con chưa thành niên người đại diện theo pháp luật là cha mẹ.
- Đối với người chưa thành niên có khó khăn trong nhận thức thì người đại diện theo pháp luật là người giám hộ.
Thủ tục để người dưới 18 tuổi đứng tên trên sổ đỏ cần những giấy tờ gì?
Để người dưới 18 tuổi đứng tên trên sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), cần phải chuẩn bị các giấy tờ theo quy định của pháp luật. Dưới đây là danh sách các giấy tờ cần thiết:
Giấy tờ chung
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất:
+ Bản gốc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của người chuyển nhượng (nếu có).
+ Hợp đồng chuyển nhượng, văn bản thừa kế hoặc tặng cho tài sản (nếu có).
Giấy tờ của người dưới 18 tuổi:
+ Bản sao giấy khai sinh.
+ Bản sao căn cước công dân của người dưới 18 tuổi (nếu có).
Giấy tờ của người đại diện theo pháp luật
Giấy tờ tùy thân của người đại diện (cha, mẹ hoặc người giám hộ):
+ Bản sao Căn cước công dân/Hộ chiếu của người đại diện theo pháp luật.
+ Sổ hộ khẩu (để chứng minh quan hệ với người dưới 18 tuổi).
Văn bản chứng minh quan hệ:
+ Giấy khai sinh (nếu cha/mẹ là người đại diện).
+ Quyết định giám hộ (nếu người giám hộ không phải là cha mẹ).
Văn bản đồng ý của người đại diện:
Văn bản đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ đối với việc đứng tên trên sổ đỏ.
Quy trình thực hiện
Sau khi chuẩn bị đầy đủ giấy tờ như trên, người đại diện sẽ nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền (chính quyền địa phương, văn phòng đăng ký đất đai) để được xem xét và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dưới 18 tuổi.
L.Vũ (th)