Chưa đầy một năm sau khi được bổ nhiệm với kỳ vọng “thay da đổi thịt” cho đội tuyển xứ vạn đảo, cựu danh thủ người Hà Lan giờ đây trở thành tâm điểm của nỗi thất vọng.
Cổ động viên Indonesia, vốn cuồng nhiệt và đam mê, không giấu được sự phẫn nộ. Họ trút giận lên HLV Patrick Kluivert, coi ông như biểu tượng cho một dự án thất bại, và quay sang tiếc nuối thời kỳ của Shin Tae-yong - người từng được xem là kiến trúc sư cho những bước tiến gần đây của bóng đá nước này.
Báo chí Indonesia phản ứng mạnh mẽ sau thất bại. Hầu hết các tờ báo lớn đều có chung nhận định rằng Kluivert chưa bao giờ nắm bắt được bản chất của bóng đá Đông Nam Á. Tờ Suara châm biếm rằng chiến thuật 4-2-3-1 mà ông kiên định sử dụng “thiếu sức sống và đơn điệu đến mức dễ đoán”, trong khi Bola miêu tả hàng công Indonesia dưới thời HLV Patrick Kluivert “chơi như bị trói tay”.
Thua hai trận ở vòng loại thứ 4 World Cup 2006 chỉ trong vài ngày đã khiến đội tuyển Indonesia bị loại. Ảnh: AFC.
Không chỉ hệ thống chiến thuật, ngay cả việc thay người của ông cũng bị cho là rời rạc, thiếu ý tưởng. Indonesia khép lại chiến dịch vòng loại với tám trận thua, ba chiến thắng ít ỏi và hàng loạt thất bại nặng nề trước các đối thủ mạnh như Nhật Bản hay Úc.
Trên mạng xã hội, làn sóng phản ứng bùng nổ chỉ vài giờ sau tiếng còi mãn cuộc. Hơn 30.000 bài đăng kèm hashtag #KluivertOut xuất hiện chỉ trong buổi sáng 12-10 Tại Jakarta, nhiều nhóm cổ động viên xuống đường giơ biểu ngữ yêu cầu PSSI sa thải ông thầy người Hà Lan. Một số còn kêu gọi Chủ tịch Liên đoàn, ông Erick Thohir, chịu trách nhiệm và từ chức.
Không khí u ám bao trùm, trong khi ở sân King Abdullah, hàng ngàn cổ động viên Indonesia đồng thanh hô vang “Shin Tae-yong” - cái tên của vị HLV từng mang lại niềm tin cho họ, dù không phải lúc nào cũng thành công.
HLV Patrick Kluivert (bìa trái) bị người hâm mộ Indonesia phản ứng mạnh. Ảnh: EPA.
HLV Patrick Kluivert đến Indonesia với hào quang của một huyền thoại. Anh từng là người hùng của Ajax trong chức vô địch Champions League 1995, ghi 40 bàn cho đội tuyển Hà Lan và khoác áo những CLB danh tiếng như Barcelona, Milan hay Newcastle. Nhưng kinh nghiệm cầm quân của HLV Patrick Kluivert là gần như con số không. Trước khi đến Đông Nam Á, ông chỉ làm trợ lý cho tuyển Hà Lan và có một giai đoạn ngắn dẫn dắt CLB Adana Demirspor ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi ông bị sa thải chỉ sau nửa năm.
Tại Indonesia, ông thầy trẻ Kluivert bắt đầu nhiệm kỳ bằng một loạt phát biểu đầy tự tin, hứa hẹn mang “tư duy châu Âu” đến với bóng đá Đông Nam Á. Tuy nhiên, môi trường bóng đá khu vực lại không đơn giản như ông tưởng.
Các cầu thủ Indonesia giàu năng lượng nhưng thiếu kỷ luật chiến thuật; họ cần một người hiểu rõ tâm lý và văn hóa bản địa, không phải một HLV cố gắng áp đặt mô hình chơi bóng kiểu Hà Lan. Chính sự khác biệt đó đã khiến Kluivert dần mất kiểm soát phòng thay đồ.
Truyền thông Indonesia nhắc lại hình ảnh sau trận thua Iraq, khi Kluivert ngồi lặng lẽ một mình trên băng ghế huấn luyện, gục đầu xuống trong thất vọng. Đó là khoảnh khắc được xem như dấu chấm hết cho “dự án Hà Lan hóa” mà PSSI từng đặt nhiều kỳ vọng. Nhiều người cho rằng việc sa thải Shin Tae-yong và thay thế bằng HLV Patrick Kluivert là quyết định vội vàng, cắt ngang quá trình xây dựng dài hạn mà ông thầy Hàn Quốc đã khởi đầu.
Indonesia vỡ mộng World Cup lần đầu tiên trong lịch sử. Ảnh: AFC.
Dưới thời ông Shin, bóng đá Indonesia từng đạt được nhiều cột mốc quan trọng: vào bán kết U-23 châu Á 2024, vượt qua vòng bảng Asian Cup 2023 và đặc biệt là tiến vào vòng loại thứ ba World Cup 2026. Ông cũng góp phần nâng tầm lứa cầu thủ trẻ và đặt nền móng cho việc nhập tịch hàng loạt ngôi sao gốc Âu - một chiến lược mà Chủ tịch Thohir theo đuổi để thu hẹp khoảng cách trình độ.
Dù vậy, Shin Tae-yong không phải là “vị cứu tinh” tuyệt đối như nhiều người lầm tưởng. Thành tích đối đầu với Việt Nam của ông đã cho thấy rõ ràng: trong mọi lần gặp gỡ dưới thời Park Hang-seo, đội bóng của Shin đều thất bại, kể cả khi được đánh giá cao hơn.
Tại vòng loại World Cup 2022, đội tuyển Indonesia thua Việt Nam 1-3 và 0-4. Ở AFF Cup 2024, họ bị loại sớm khi thua Việt Nam và Philippines. Thậm chí trong các trận gặp Iraq, đội bóng của ông Shin cũng thất thủ cả hai lượt. Điều đó cho thấy dù là một chiến lược gia có tầm nhìn, ông vẫn chưa thể giúp Indonesia vượt qua giới hạn của chính mình.
Đại diện duy nhất của Đông Nam Á sớm dừng cuộc chơi cúp thế giới. Ảnh: AFC.
Sự tiếc nuối của người hâm mộ đối với Shin Tae-yong cũng là điều dễ hiểu. Ít nhất, ông đã mang đến cảm giác hy vọng, niềm tin vào một đội tuyển có bản sắc. HLV Patrick Kluivert, trái lại, không tạo ra được kết nối ấy. Trong mắt người hâm mộ, ông như một kẻ lạc lõng giữa một nền bóng đá mà ông chưa kịp hiểu.
Thất bại ở vòng loại World Cup 2026, xét cho cùng, là bài học đắt giá cho PSSI. Việc thay HLV liên tục trong khi chưa có định hướng dài hạn chẳng khác nào tự phá vỡ nền tảng vừa xây xong. Một đội tuyển quốc gia không thể phát triển chỉ bằng những cái tên lừng lẫy trên lý lịch, mà cần một nhà cầm quân thực sự hiểu văn hóa bóng đá châu Á, biết kết hợp kỷ luật châu Âu với tính linh hoạt và cảm xúc đặc trưng của khu vực.
HLV Patrick Kluivert đã mang đến một chương ngắn ngủi, đầy sai lầm và tiếc nuối. Nhưng điều quan trọng hơn, nó buộc người Indonesia phải suy ngẫm: giữa hào quang quá khứ và hiện thực khắc nghiệt của bóng đá hiện đại, cái họ cần không phải là một danh thủ vang danh châu Âu, mà là một người thấu hiểu trái tim Đông Nam Á - nơi bóng đá không chỉ là chiến thuật, mà còn là niềm tin và lòng tự hào dân tộc.
HÙNG VĂN