Người nộp thuế đến cơ quan thuế quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Ảnh minh họa: TTXVN
Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đang thu hút sự quan tâm lớn của người dân, nhất là nhóm người độc thân có thu nhập cao, khi biểu thuế lũy tiến từng phần mới đề xuất vẫn giữ mức thuế suất cao nhất 35%. Nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại “thu nhập càng cao, đóng càng nặng”, trong khi Bộ Tài chính khẳng định việc sửa đổi lần này thực chất đã giảm bớt mức điều tiết so với hiện hành.
Anh Nguyễn Song T., nhân viên công nghệ thông tin tại quận Cầu Giấy (Hà Nội) chia sẻ, mỗi tháng anh có thu nhập khoảng 100 triệu đồng, không có người phụ thuộc. “Tính ra, tôi chỉ được giảm trừ bản thân 15,5 triệu đồng, trong khi các khoản bảo hiểm bắt buộc cũng gần 5,5 triệu đồng. Sau khi trừ hết, phần thu nhập chịu thuế vẫn còn gần 80 triệu, mà thuế suất lên tới 30–35% thì thực sự nặng”, anh T. nói.
Tương tự, chị Nguyễn Việt H., nhân viên ngân hàng tại TP. Hồ Chí Minh cho rằng việc giữ mức thuế suất tối đa 35% khiến nhiều người độc thân cảm thấy không công bằng. “Người có con hay người phụ thuộc thì được giảm trừ nhiều, còn người độc thân thì không. Trong khi chi phí sinh hoạt ở đô thị ngày càng đắt đỏ, khoản thuế này khiến thu nhập thực tế giảm đáng kể,” chị H. nêu ý kiến.
Tuy nhiên, ở nhóm thu nhập trung bình, phản ứng lại khác. Anh Phạm Văn C., kỹ sư xây dựng tại Hà Nội với thu nhập khoảng 25 triệu đồng/tháng, cho rằng việc điều chỉnh giảm số bậc thuế và giãn khoảng cách giữa các bậc là hợp lý. “Nếu giãn cách bậc thuế thì người ở ngưỡng thu nhập trung bình như tôi sẽ không bị nhảy bậc quá nhanh, mức nộp thực tế có thể nhẹ đi,” anh C. nói.
Hỗ trợ khai báo, nộp hồ sơ thuế tại bộ phận một cửa tại Chi cục Thuế khu vực Phổ Yên - Phú Bình. Ảnh: Danh Lam-TTXVN
Trong khi đó, chị Bùi Thị T., giáo viên tiểu học tại Ninh Bình, có thu nhập khoảng 10 triệu đồng/tháng, nhận xét: “Với người thu nhập thấp, mức giảm trừ gia cảnh 15,5 triệu đồng/tháng vẫn đủ để chúng tôi không phải nộp thuế. Nhưng nếu giá cả tiếp tục tăng, thì mức giảm trừ này nên được điều chỉnh định kỳ để bảo đảm công bằng.”
Không ít người dân trên mạng xã hội cũng bày tỏ quan điểm rằng biểu thuế lũy tiến từng phần cần linh hoạt hơn, chẳng hạn xem xét yếu tố chi phí sinh hoạt tại các đô thị lớn hoặc mức đóng bảo hiểm, thay vì chỉ dựa trên tổng thu nhập danh nghĩa.
Theo Bộ Tài chính, Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) lần này điều chỉnh một trong những nội dung cốt lõi là cơ cấu lại biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng cho thu nhập từ tiền lương, tiền công. Mục tiêu là giảm số bậc thuế từ 7 xuống còn 5, đồng thời nới rộng khoảng cách giữa các bậc thuế để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội.
Cụ thể, dự thảo quy định 5 mức thuế suất là 5%, 15%, 25%, 30% và 35%. Bậc thuế suất cao nhất 35% chỉ áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng, tức trên 1,2 tỷ đồng/năm, sau khi đã trừ giảm trừ gia cảnh, bảo hiểm và các khoản đóng góp hợp pháp.
Theo phân tích của Bộ Tài chính, một cá nhân có thu nhập 100 triệu đồng/tháng, không có người phụ thuộc, sau khi trừ bảo hiểm và giảm trừ gia cảnh, chỉ phải nộp thuế khoảng 16,7 triệu đồng, tương đương 16,7% tổng thu nhập. Trong khi nếu tính theo biểu thuế hiện hành, số thuế phải nộp là 17,86 triệu đồng, tức 17,8% tổng thu nhập.
“Như vậy, mức thuế suất 35% là mức trần, không áp cho toàn bộ thu nhập, mà chỉ áp dụng cho phần vượt trên 100 triệu đồng. Với cùng mức giảm trừ gia cảnh tại dự thảo Luật, theo biểu thuế được trình Quốc hội, số thuế thu cá nhân thực nộp giảm hơn so với hiện hành,” đại diện Bộ Tài chính giải thích.
Theo phương án được Chính phủ trình Quốc hội, khoảng cách giữa các bậc thuế được giãn rộng: 10 – 20 – 30 – 40 triệu đồng/tháng. Điều này giúp người có thu nhập trung bình hoặc mới bước vào ngưỡng thu nhập cao không bị “nhảy bậc” đột ngột. Bộ Tài chính cho rằng việc điều chỉnh này vừa đơn giản hóa biểu thuế, vừa tạo công bằng tương đối giữa các nhóm thu nhập, đảm bảo nguyên tắc điều tiết người có thu nhập cao hơn phải đóng góp nhiều hơn, nhưng không tạo cú sốc thuế.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý, trong dài hạn, để bảo đảm công bằng hơn, cơ quan soạn thảo có thể xem xét cơ chế giảm trừ linh hoạt cho nhóm người độc thân sinh sống tại đô thị lớn, nơi chi phí sinh hoạt cao hơn mặt bằng chung.
Từ góc độ người dân, anh Nguyễn Song T. cho rằng điều quan trọng là cách tính thuế phải rõ ràng, dễ hiểu và minh bạch. “Nếu cơ quan thuế công khai bảng tính cụ thể để người dân thấy mức điều tiết thực tế thấp hơn, thì dư luận sẽ bớt lo ngại hơn,” anh nói.
Trong khi đó, chị H. kỳ vọng việc sửa luật lần này sẽ gắn liền với việc rà soát định kỳ mức giảm trừ gia cảnh, tránh tình trạng thu nhập danh nghĩa tăng nhưng mức giảm trừ không đổi khiến người làm công ăn lương chịu thiệt.
Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đang được kỳ vọng sẽ cân bằng giữa mục tiêu tăng thu ngân sách và bảo đảm công bằng thuế. Dù vẫn còn những băn khoăn từ nhóm người độc thân có thu nhập cao, Bộ Tài chính khẳng định mức điều tiết theo biểu thuế mới đã giảm so với hiện hành, góp phần khuyến khích lao động có thu nhập chính đáng và duy trì ổn định chính sách trong giai đoạn tới.
Thùy Dương/Bnews/vnanet.vn