Người S'tiêng 'yêu nghề dệt, say tiếng chiêng'

5 giờ trướcBài gốc

Phấn khởi khi nét văn hóa của mình được du khách tiếp nhận, mỗi buổi chiều, các thành viên Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh - Lồ Ô hăng say luyện tập tại nhà văn hóa ấp. Ảnh: VIẾT ĐỢI

Hiện nay, định kỳ vào cuối tuần hoặc vào dịp lễ, Tết, Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh - Lồ Ô (xã Tân Hưng) thường xuyên đi biểu diễn ở Khu du lịch núi Bà Đen (tỉnh Tây Ninh) và Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi (Thành phố Hồ Chí Minh). Thông qua đó, quảng bá hình ảnh đặc sắc của đồng bào S’tiêng đến với mọi người.

Cồng chiêng vượt sóc vươn xa

Với đồng bào S’tiêng, từ bao đời nay, cồng chiêng chính là linh hồn. Âm nhạc phát ra từ các nhạc cụ này là những lời gửi gắm, cầu nguyện mà họ gửi đến vị thần linh trong những lễ hội đặc biệt của mình. Với các thành viên trong Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh - Lồ Ô, ngoài phục vụ lễ hội văn hóa, họ còn kết nối với các câu lạc bộ khác và một số địa điểm du lịch để trình diễn cồng chiêng, quảng bá hình ảnh của đồng bào mình.

Với người S’tiêng, cồng chiêng không chỉ là nhạc cụ, mà là tiếng nói của tâm hồn và ký ức cộng đồng. Trong lễ hội, tiếng chiêng hòa cùng điệu múa, mọi người cùng nắm tay nhau tạo thành một vòng tròn ấm áp. Trong những buổi biểu diễn, rất đông du khách đã “hòa” cùng văn hóa của chúng tôi, từ đó giúp đồng bào S’tiêng càng thêm tự hào và cố gắng rèn luyện, duy trì bản sắc độc đáo của mình.

Già làng ĐIỂU CƯ, ấp Trà Thanh - Lồ Ô, xã Tân Hưng, tỉnh Đồng Nai

Khu du lịch núi Bà Đen, Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi là 2 địa điểm mà tổ thường xuyên tham gia biểu diễn và để lại ấn tượng tốt đẹp cho người dân, du khách. Mỗi chuyến đi là một lần bản sắc văn hóa của đồng bào được quảng bá, để mọi người thêm hiểu và yêu văn hóa dân tộc S’tiêng. Sau 3 năm thành lập, các thành viên ai cũng tự hào với niềm vui mà mình đã làm được. Dù bận rộn cỡ nào, mỗi khi chiều về, họ cùng nhau đến nhà văn hóa ấp, tập đánh cồng, đánh chiêng, duy trì các điệu múa truyền thống.

Chị Điểu Thị Hồng, thành viên Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh - Lồ Ô phấn khởi cho biết: “Khi đi biểu diễn và nhận được sự cổ vũ của du khách, chúng tôi thấy hạnh phúc và phấn khởi. Từ đó để thấy rằng, văn hóa của dân tộc S’tiêng rất độc đáo và bản thân phải có trách nhiệm gìn giữ”.

Tổ Cồng chiêng ấp Trà Thanh - Lồ Ô với khoảng 30 thành viên. Khi tham gia tổ, thành viên đã biết các kỹ năng sẽ hướng dẫn những người chưa biết. Nam học đánh cồng, đánh chiêng, nữ múa, học hát…; trong đó các em thiếu nhi trong ấp đều được tham gia, bởi đây là thế hệ tiếp nối, gìn giữ âm thanh vang vọng của đại ngàn này.

“Cách tân” thổ cẩm

Có học qua lớp thiết kế thời trang, đồng thời nhận thấy bất cập trong việc kinh doanh cũng như tiêu thụ sản phẩm thổ cẩm truyền thống, chị Thị Xinh, Tổ trưởng Tổ Dệt thổ cẩm ấp Trà Thanh - Lồ Ô (xã Tân Hưng) đã mạnh dạn chọn hướng đi mới cho sản phẩm này. “Cách tân” thổ cẩm, kết hợp giữa thổ cẩm truyền thống và các chất liệu may mặc hiện đại để tạo ra một sản phẩm phù hợp với điều kiện, nhu cầu cuộc sống là cách mà chị và các thành viên trong tổ đang thực hiện.

“Thổ cẩm “thuần” rất đẹp nhưng lại kén người mua, từ đó tôi nghĩ mình phải sáng tạo ra nhiều bộ khác nhau, vừa truyền thống vừa hiện đại để tiếp cận nhiều khách hàng. Từ đó góp phần tạo việc làm cho các thành viên và giữ nghề của đồng bào mình” - chị Thị Xinh cho biết.

Bà Thị Giôn là một trong những nghệ nhân dệt thổ cẩm lâu năm và rất có tâm huyết với công việc này ở ấp Trà Thanh - Lồ Ô. Bà nhẩm tính, một tấm thổ cẩm chỉn chu, họa tiết sắc nét, đẹp thường được người thợ dệt trong khoảng 3-5 tháng, giá bán từ 2-3 triệu đồng. “Với hướng đi mới của các thành viên trong tổ, tôi tin đó chính là cách để thổ cẩm được khoác lên mình một hình ảnh mới, nhẹ nhàng hơn nhưng vẫn đậm đà nét văn hóa đặc trưng của đồng bào S’tiêng” - bà Thị Giôn chia sẻ.

Mỗi nhịp chiêng, tiếng cồng vang lên hôm nay chính là lời nhắc nhở: “Di sản chỉ thật sự sống khi được lan tỏa”.

Từ khi ra đời và hoạt động cho đến nay, các thành viên, đặc biệt là những người trẻ đã mang những sản phẩm “cách tân” này đi trình diễn ở nhiều hoạt động văn hóa trong và ngoài tỉnh. Trong đó, các thành viên của tổ dệt cũng tham gia với tổ cồng chiêng đi biểu diễn ở các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh... Trên nền nhạc của tiếng cồng, chiêng, những cô gái S’tiêng trong trang phục thổ cẩm hiện đại cùng với các điệu múa đặc trưng tạo ra sự thích thú và tìm hiểu của du khách. Từ đó cho thấy hiệu quả bước đầu của việc “tự tìm và tự làm mới” của đồng bào S’tiêng trong việc gìn giữ và lan tỏa nét văn hóa của mình.

Bên cạnh thành lập Tổ Khởi nghiệp thổ cẩm; tham gia trình diễn ở các điểm du lịch, hiện các cấp hội phụ nữ, đặc biệt là đồng bào S’tiêng đã duy trì mô hình Nét đẹp đồng phục thổ cẩm. Qua đó đã động viên và khuyến khích đồng bào S’tiêng từ nhỏ tuổi đến lớn tuổi ở xã Tân Hưng mặc trang phục thổ cẩm, từ truyền thống cho đến hiện đại khi đến những nơi công cộng, đông người.

Bao đời qua, cồng chiêng là một tiếng nhạc, thổ cẩm là một trang phục ở các ấp, sóc nhỏ nơi đại ngàn. Thế nhưng giờ đây, tiếng cồng chiêng, thổ cẩm đã vượt giới hạn, mang hồn thiêng núi rừng đến với nhiều nơi.

Thanh Nga

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/tin-moi/202509/nguoi-stieng-yeu-nghe-det-say-tieng-chieng-8690265/