Người tiêu dùng trẻ ở đô thị Việt có đang bị cuốn vào 'ma trận' hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng?

một ngày trướcBài gốc

Dõi theo các chiến dịch truy quét hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng trong thời gian gần đây của các cơ quan chức năng, chúng ta có thể thấy chúng có mặt ở khắp nơi và bao trùm nhiều ngành hàng.

Chúng có thể xuất hiện ở chợ, cửa hàng tạp hóa, trên các cửa hàng ở các sàn TMĐT, trên các phiên livestream…; và có thuốc giả, sữa và thực phẩm bổ sung kém chất lượng, kem đánh răng giả, hàng thời trang nhái các thương hiệu nổi tiếng…

Còn đối với người tiêu dùng ở các đô thị lớn, họ đã chung sống với ‘ma trận’ hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng từ lâu. Tuy nhiên, nhờ luôn cập nhật thông tin trên báo chí và mạng xã hội, cũng như có kinh nghiệm lâu năm trong mua hàng offline cũng như online, hầu hết người tiêu dùng đã không dễ bị người bán thiếu đạo đức lừa nữa.

Trong tất cả, hàng giả là khó phân biệt nhất

Hàng nhái thường nhái theo các thương hiệu nổi tiếng thế giới hoặc nội địa, thể hiện qua tên và bao bì/giao diện tương tự hàng chính hãng. Với hàng nhái, nếu chúng ta có thời gian quan sát kỹ thì rất dễ phân biệt với hàng thật.

Tại Việt Nam, nơi hàng nhái hoành hành ngang ngược nhất là ở khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa, bởi cả người bán lẫn người mua tại đó thường thiếu hiểu biết và không quan tâm tới thương hiệu, chỉ cần rẻ là được.

Còn nếu người dùng đô thị mua trúng hàng nhái thì sẽ rơi vào một trong 2 trường hợp sau: đầu tiên là do không để ý hoặc không quan sát kỹ bởi quá vội hoặc không nghĩ tới phải làm vậy, thứ hai là chúng ta quá cần sản phẩm đó nhưng không có sự lựa chọn nào khác.

Hàng nhái bánh kẹo. (Ảnh: VOV)

Ví dụ, cách đây khoảng 10 năm, khi mà Phú Quốc vẫn còn hoang sơ, du khách khi đến các bãi biển địa phương vẫn được các cô bán hàng rong mời chào nước ngọt hiệu Coca Cole. Hoặc khi về các vùng quê xa xôi, lúc muốn mua băng vệ sinh Diana thì chỉ có hiệu Diane. Khi đi mua sắm ở các chợ vùng quê, chúng ta có thể dễ dàng thấy đồ thể thao thương hiệu Adidos hay Nikee…

Hàng kém chất lượng là loại hàng hóa chúng ta mua với giá 100.000 đồng, nhưng nhận lại sản phẩm chỉ đáng 50.000 đồng; hoặc quảng bá là có 5 loại vitamin nhưng thực tế trong sản phẩm chỉ có 3 loại vitamin.

Kênh bán hàng mà người dùng dễ mua phải hàng kém chất lượng nhất chính là online, bởi chúng ta không tận mắt quan sát và sờ nắn được sản phẩm. Nếu người bán không thật thà thì cả review của khách hàng cũng có thể là giả. Vụ ‘Kẹo rau Kera’ hoặc các sản phẩm mà Đoàn Di Băng sản xuất và livestream bán hàng với thương hiêụHanayuki bị các Cơ quan có thẩm quyền ‘tuýt còi’, có thể được xếp vào loại hàng kém chất lượng.

Trong ba loại, thì hàng giả là kiểu sản phẩm mà người dùng khó phân biệt nhất, thường thì phải sau khi mua về sử dụng xong mới biết. Với kênh online, người dùng không có cách nào để biết được hàng mình mua là thật hay giả, như mọi người hay nói vui ‘xui thì chịu’.

Còn với kênh offline, trên lý thuyết, về bao bì hoặc giao diện bên ngoài, hàng giả dù có giống hàng thật đến đâu cũng sẽ có những điểm khác biệt, ít hoặc nhiều tùy công nghệ làm giả. Tuy nhiên, thực tế là chỉ những người trong nghề hoặc có chuyên môn, những người có óc quan sát tốt hay đã từng bị lừa, thì mới có thể qua nhìn ngó sờ nắn vài phút mà biết được thật giả.

Ví dụ: trước kia, ở chợ Bến Thành bán rất nhiều sản phẩm giả các mẫu túi xách kinh điển bán chạy của các thương hiệu xa xỉ thế giới như Chanel, LV hay Dior. Trong đó, có hàng fake loại 1, loại 2 và loại 3, chủ yếu nhập từ Trung Quốc. Túi fake Chanel loại 1 có thể bán với giá vài triệu và rất giống hàng thật. Sau nhiều đợt càn quét của các cơ quan chức năng, hiện chợ Bến Thành đã không còn bán những mặt hàng vừa đề cập nữa.

Hàng hóa giả nhãn hiệu nổi tiếng vừa bị lực lượng Hải quan bắt giữ. (Ảnh: Hải quan Online)

Kem đánh răng giả vừa bị tịch thu trong vụ việc mới đây tại Nghệ An. (Ảnh: CACC)

Ngoài mỹ phẩm và thời trang, thì các sản phẩm tiêu dùng thiết yếu cũng được các đối tượng sản xuất hàng giả ưa thích. Mới đây, Công an tỉnh Nghệ An mới triệt phá đường dây dây buôn bán dầu gội đầu, kem đánh răng giả các nhãn hiệu lớn để thu lợi bất chính. Tang vật thu được gồm hơn 400.000 gói dầu gội giả các thương hiệu như Dove, Sunsilk…; 1.300 tuýp kem đánh răng nhãn hiệu Sensodyne, Close up.

Để không bị lừa cần tích cực mua hàng trên cửa hàng chính hãng ở mall

Ở TP. HCM, tệp người tiêu dùng chính thường rơi vào thế hệ 7x, 8x và 9x, những người trong độ tuổi lao động và là trụ cột gia đình hoặc phụ trách mua sắm chính cho gia đình. Vì thường xuyên bận rộn việc nhà việc công ty, đồng thời ngành TMĐT ở TP. HCM đã phát triển khá toàn diện, tất cả họ đều mua sắm chủ yếu trên online.

Với nam giới, mặt hàng mà họ mua online nhiều nhất là đồ công nghệ, điện máy và điện tử. Với phụ nữ, 3 mặt hàng chính mà họ hay mua online là thời trang (như giày dép, áo quần và túi xách); mỹ phẩm – gồm sản phẩm skincare và trang điểm; hàng tiêu dùng và đồ gia dụng. Phụ nữ không chỉ mua đồ online cho bản thân, mà còn mua cho con cái, chồng/người yêu và bố mẹ 2 bên.

Shopee Mall (Ảnh chụp màn hình)

Lazada Mall (Ảnh chụp màn hình)

“Nếu bây giờ hỏi tôi đã từng xài hàng giả hay hàng kém chất lượng chưa thì tôi thật sự không biết, vì không biết thế nào là giả, hầu hết đồ mua về vẫn xài bình thường. Trước đây, tôi cũng có mấy lần mua đồ trên livestream của Hằng Du Mục, trong tất cả các thứ tôi mua, có sản phẩm giấy ăn tôi không hài lòng lắm. Nhưng tôi nghĩ vì nó rẻ nên nó thế. Tôi thấy giấy ăn của siêu thị vẫn tốt hơn.

Về đồ skincare, tôi cũng chủ yếu mua online trên cửa hàng chính hãng ở Shopee Mall hoặc qua livestream thì tôi cũng mua của mall. Mới đây, tôi có mua một hũ kem dưỡng ẩm hiệu AHC trên livestream Lucie Nguyễn – Tuấn Dương, so với mall thì rẻ hơn tầm 20%. Dạo gần đây, với nhiều thông tin trên mạng, tôi cảm thấy KOLs hay KOC cũng không thể tin được, nên đã ít mua lại. Nay tôi chỉ mua quần áo trên livestream thôi.

Hiện tại, tôi vẫn chưa xài kem AHC vì cái cũ chưa hết chứ không phải sợ đồ giả. Livestream kia là Lucie Nguyễn – Tuấn Dương liên kết với nhãn hàng để ăn hoa hồng, còn kiểu như Đoàn Di Băng tự sản xuất rồi tự bán thì thôi khỏi đi. Mỹ phẩm giả chắc bôi lên da là biết liền, ví dụ như nó bị dị ứng hoặc kích ứng chẳng hạn.

Về mall thì chúng ta cũng phải lựa cửa hàng chính hãng của thương hiệu hoặc công ty, chứ mấy cá nhân bỏ tiền lên mall cũng bán hàng giả nhiều lắm. Hàng hóa trên mall cũng nhiều loại vô kể. Về sữa của con trai thì tôi thường mua ở cửa hàng Con Cưng, siêu thị hoặc website của Vinamilk. Mấy cái hãng sữa có thương hiệu lạ tôi sẽ không mua”, chị Như Quỳnh, sinh 1993 ở Bình Chánh cho hay.

Một phiên live bán sản phẩm AHC của cặp đôiLucie Nguyễn – Tuấn Dương. (Ảnh chụp màn hình)

Còn với chị Mai Phương, sinh 1984 ở quận 10, thì trong đời chị đã một lần mua trúng hàng nhái và một lần là hàng kém chất lượng. Chị kể: trong một lần về quê chơi và trên đường đến thăm nhà bạn ở ngoại ô, chị đã ghé một tiệm tạp hóa nhỏ để mua 1 hộp bánh tới thắp hương cho ông bà bạn. Khi tới nhà bạn, thì chị mới tá hỏa khi thấy hộp bánh mình mua tên là Salite chứ không phải Solite như mình đinh ninh.

Lần khác, sau khi thấy chiếc chăn mỏng mà chị đặt mua trên một sàn TMĐT, bạn chị thích quá mới nhờ chị đặt mua giùm mẫu sản phẩm đó; song sản phẩm lần này nhận về, dù có vẻ ngoài giống sản phẩm đầu tiên, nhưng phần bông bên trong và đường kim mũi chỉ không chất lượng bằng.

5 miếng rửa chén bát với giá 30.000 đồng được chị Mai Phương mua trên một sàn TMĐT. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

“Về đồ hàng tiêu dùng như bột giặt, nước chùi sàn, nước rửa chén hay đồ mỹ phẩm như son môi, kem chống nắng hay kem dưỡng ẩm tôi thường mua hàng chính hãng hoặc các cửa hàng có nhiều người theo dõi trên các mall.

Số lượng cửa hàng trên mall tại các sàn TMĐT cũng muôn hình vạn trạng, nếu là người mới thì bạn phải check các cửa hàng thật sự cẩn thận. Nếu cửa hàng không phải chính hãng, thì bạn có thể nhìn vào lượng người theo dõi hoặc lượng sản phẩm bán ra, cả rewiew của người mua để biết uy tín của cửa hàng đó như thế nào.

Về áo quần, giày dép và túi xách, tôi cũng chủ yếu mua online, có mua trên Shopee, Lazada, Facebook và cả TikTok Shop. Thỉnh thoảng, tôi có đặt quần áo hoặc túi xách với nguồn hàng trực tiếp từ bên Trung Quốc. Chỉ cần thấy sản phẩm mẫu mã đẹp, vải ổn và giá cả phải chăng là tôi sẽ mua, chứ thật sự không có cửa hàng ‘ruột’.

Thỉnh thoảng, tôi sẽ đặt đồ gia dụng linh tinh mà không suy nghĩ nhiều vì rẻ - có giá dưới 100.000 đồng. Bởi trên các sàn luôn có nhiều deal bán đồ gia dụng mà người bán chỉ tính phí giao hàng hoặc có giá rất rẻ; mới nhất là tôi mua 5 miếng rửa chén với giá 30.000 đồng. Khi nhận hàng về, thì ngoài việc nó khá to, còn chất lượng vẫn ổn so với giá”, chị Mai Phương nêu cụ thể hơn.

'Cửa hàng yêu thích' trên các sàn TMĐT cũng được nhiều người dùng tin tưởng. (Ảnh chụp màn hình)

Chị Trinh Nguyễn sinh năm 1997 đang làm việc ở quận 1, cũng cho hay: với những món đồ có giá trên 1 triệu đồng, chị thường sẽ mua chính hãng, ở store chính thức trên sàn. Còn với sản phẩm giá dưới 1 triệu, thì chị mua vì đã mua nhiều lần/biết cái shop đó rồi. Tuy nhiên, thỉnh thoảng chị cũng mạo hiểm mua áo quần có xuất xứ từ Quảng Châu và nếu nó xấu thì cũng không buồn nhiều, vì đã được chuẩn bị tâm lý từ trước.

Người tiêu dùng thỉnh thoảng vẫn dùng hàng giả hay hàng nhái vì giá rẻ

Còn anh Quang sinh năm 1988 nhà ở quận 7 cho biết: mới đây anh vừa đặt mua một đôi Crocs trên một sàn TMĐT với nguồn hàng trực tiếp từ Trung Quốc, giá 400.000 đồng.

Shop chính hãng của thương hiệu Crocs trên Shopee Mall (Ảnh chụp màn hình)

Một cửa hàng khác chuyên bán sản phẩm Crocs và giới thiệu hàng mình là chính hãng trên Shopee. (Ảnh chụp mình hình)

Click vào một sản phẩm trên gian hàng tên C.ROCS.STOREVN có giá 737.000 đồng. (Ảnh chụp mình hình)

Và được cửa hàng cam kết là hàng chính hàng. (Ảnh chụp màn hình)

Một cửa hàng khác bán 1 sản phẩm Crocs và có giới thiệu hàng mình là hàng Quảng Châu. (Ảnh chụp màn hình)

“Trên các sàn TMĐT đồ nhái rất nhiều, ví dụ một đôi Crocs tại cửa hàng chính hãng bán với giá 1 đến 2 triệu, nhưng trên các sàn TMĐT chỉ có giá từ 400.000 đến 600.000 đồng. Thậm chí, có cửa hàng bán Crocs nhập từ Trung Quốc còn nói là hàng thật, treo giá trên sàn thấp hơn hàng chính hãng từ 200.000 đến 300.000 đồng; lần nào giảm giá cũng còn 600.000 đến 700.000. Nếu là hàng chính hãng chắc chắn không có giá đó!

Và không chỉ Crocs mà các hãng khác giày dép khác như Hoka, Under Armour hay Asics cũng bị nhái rất nhiều. Theo tôi thì hiện chỉ người giàu mới dùng đồ hiệu, còn áo quần hay đồ dùng trong nhà, người bình thường hay dùng hàng nhái hoặc thương hiệu bình dân. Khi mua hàng online, nhất là trên các sàn TMĐT, tôi thường xem review khá kỹ, nếu thấy nhiều review xấu tôi sẽ không mua”, anh Quang cho biết thêm.

Phần mình, anh Thành sinh 1990 nhà ở Gò Vấp tiết lộ là vừa mới tậu iPhone16 trên cửa hàng Apple ở Shopee Mall, bởi thấy nhiều mã giảm giá và điện thoại của anh đến lúc cần thay. Anh chia sẻ: hiện người ta hay mua hàng ở trên cửa hàng chính hãng hay 'cửa hàng yêu thích' ở mall để đỡ lo hơn một chút. Giá sản phẩm ở mall thường cao hơn giá ở mấy cửa hàng lẻ khoản 100.000 đồng, nhưng khiến mình thấy an tâm hơn, nhất là khi mua đồ công nghệ - điện tử.

“Tuy nhiên, không phải tất cả đồ trên mall đều là thật, vài 'cửa hàng yêu thích' vẫn có cả hàng giả, như mỹ phẩm. Chị gái của tôi từng kể là mua hàng mỹ phẩm trên 1 'shop yêu thích' ở mall, nhưng lần hai lại khác lần một. Vậy nên, bây giờ, ngay cả mua sản phẩm ở mall, tôi cũng phải đọc review rất kỹ.

Thật ra, giờ người tiêu dùng cũng tương đối dễ, nhiều người thấy giá rẻ là mua. Giá rẻ vẫn phù hợp với xu hướng tiêu dùng của nhiều người”, anh Thành kết luận.

Quỳnh Như

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/nguoi-tieu-dung-tre-o-do-thi-viet-co-dang-bi-cuon-vao-ma-tran-hang-gia-hang-nhai-va-hang-kem-chat-luong.html