Người trẻ 'tháo chạy' khỏi điện thoại

3 giờ trướcBài gốc

Cuộc sống không điện thoại

Trong cuộc phỏng vấn với MC Andy Cohen vào cuối tháng 9, nam ca sĩ Anh Ed Sheeran tiết lộ biết tin người bạn lâu năm Taylor Swift đính hôn qua mạng xã hội, giống như phần lớn người hâm mộ và cư dân mạng thế giới.

Chia sẻ này khiến nhiều người ngạc nhiên, kể cả Cohen. Ông thắc mắc về lý do Ed Sheeran không được báo tin sớm hơn, trong khi tình bạn giữa anh và Taylor Swift là điều không phải nghi ngờ.

Tuy nhiên, với những ai theo dõi chủ nhân hit Perfect, không có gì khó hiểu. Nghệ sĩ sinh năm 1991 không nhận được tin nhắn báo tin vui của Taylor vì anh không dùng điện thoại.

Ed Sheeran không có điện thoại riêng suốt 10 năm qua. Ảnh: Getty Images.

Trong một cuộc trò chuyện trên podcast Therapuss with Jake Shane vào năm 2024, Ed Sheeran cho biết không thể trao đổi số điện thoại với người dẫn chương trình vì anh không dùng số nào cả. Tình trạng đó duy trì suốt một thập kỷ qua.

Sheeran sử dụng một số điện thoại từ năm 15 tuổi, ước tính có hơn 10.000 số thường xuyên nhắn tin cho anh. Đến năm 2015, nam nhạc sĩ quyết định không sở hữu điện thoại nữa.

“Tôi cảm thấy có điện thoại, ai cũng mong bạn phải trả lời, nếu không sẽ bị coi là bất lịch sự. Đôi khi bạn không ở trong trạng thái tinh thần sẵn sàng đáp lại, bạn bận hoặc đang làm gì đó. Nhưng khi bạn trả lời, họ đáp lại và đột nhiên bạn đang ở trong khoảng 40 cuộc trò chuyện cùng lúc", anh giải thích về sự phiền hà mà điện thoại mang đến cho bản thân.

Dĩ nhiên, điều đó không có nghĩa là ngôi sao Shape of You cắt đứt liên hệ với thế giới. Anh nói với người dẫn chương trình có thể chia sẻ địa chỉ email.

Ngoài ra, nếu Sheeran muốn dùng, trợ lý sẽ đưa cho anh chiếc điện thoại tạm thời, thường là khi tham dự sự kiện hoặc muốn hoạt động trên mạng xã hội. Anh không quên lưu ý điều đó không thường xuyên xảy ra.

Dù phương thức liên lạc chủ yếu qua email, Sheeran cũng hạn chế tối đa hoạt động này, bằng cách chỉ dùng hoặc kiểm tra hòm thư 1-2 lần mỗi tuần.

“Vào thứ Năm hoặc thứ Sáu, tôi ngồi xuống, nhiều nhất là trên xe. Tôi xử lý hết email, bắt kịp mọi thứ, trả lời tất cả mọi người… và thế là xong", nam ca sĩ nói.

Theo Sheeran, lợi ích của việc không dùng điện thoại là không bị ai thúc giục phản hồi nhanh và "được buồn chán" - khoảng thời gian anh nảy ra ý tưởng cho bài hát mới.

Thải độc kỹ thuật số

Trong khi Sheeran lựa chọn lối sống không phụ thuộc vào công nghệ khá sớm, xu hướng này mới bắt đầu được nhiều người hưởng ứng vài năm trở lại đây.

Vào tháng 9/2024, hơn 1.000 người tham gia chương trình cai nghiện kỹ thuật số 24 giờ do Offline Club tổ chức ở Amsterdam (Hà Lan). Địa điểm ban tổ chức chọn là Café Brecht, quán cà phê có quy định không được phép sử dụng điện thoại. Sứ mệnh của câu lạc bộ là “đổi thời gian màn hình thành thời gian thực”.

Sự kiện "cai" điện thoại trong 24 giờ tại quán cà phê Café Brecht. Ảnh: The Guardian.

Philip (lúc đó 33 tuổi), giám đốc thương hiệu đến từ Rotterdam, Hà Lan, là một trong số những người tham gia thử thách.

Anh cho biết tính cả lúc làm việc lẫn ở nhà, thời gian nhìn vào màn hình có thể lên tới 14 giờ mỗi ngày.

“Tôi chỉ đơn giản là cảm thấy chán ngấy lối sống đó. Tôi nghĩ thử xem sao, thư giãn hơn một chút cũng tốt. Tôi muốn sống trọn vẹn từng khoảnh khắc hơn là lướt mạng xã hội và xem người khác đang làm gì trong 'cuộc sống hoàn hảo' của họ”, Philip chia sẻ.

Đồng quan điểm, Fernanda Grace, quản lý cộng đồng đến từ Barcelona, Tây Ban Nha, mong muốn chiến dịch "thải độc kỹ thuật số" sẽ trở thành sự kiện rộng rãi và thường xuyên, tương tự như Giờ Trái đất.

“Đôi khi tôi chỉ muốn tắt điện thoại. Khi chúng ta làm việc tập thể, hiệu quả sẽ lớn hơn. Giống như khi bạn đến phòng tập và có một người bạn đang đợi ở đó, bạn buộc phải chăm chỉ lên thôi", cô nói.

Vào tháng 11, bài viết đăng trên trang web của Georgetown University, đại học nghiên cứu tư thục của Mỹ, chỉ ra người Mỹ dành trung bình 5 giờ (hoặc hơn) mỗi ngày cho điện thoại. Tờ The Guardian cũng đưa ra thống kê tương tự với người Anh.

Kostadin Kushlev, phó giáo sư tâm lý học tại Trường Cao đẳng Nghệ thuật & Khoa học (Mỹ), cho biết sử dụng thiết bị công nghệ quá lâu có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực về sức khỏe tâm thần và chiếm mất thời gian của những hoạt động quan trọng hơn, chẳng hạn như tập thể dục, giao lưu xã hội và sở thích.

Phương pháp detox

Ngày nay, nhiều người bắt đầu ý thức được những tác động tiêu cực này và muốn thoát khỏi chứng nghiện điện thoại bằng các biện pháp "thải độc kỹ thuật số" (digital detox), hiểu nôm na là những biện pháp có chủ đích nhằm giảm thời gian sử dụng màn hình, như chặn ứng dụng, cắt quyền truy cập Internet hoặc chuyển sang dùng điện thoại “cục gạch”.

Một số người sử dụng phần mềm tích hợp sẵn trên điện thoại thông minh, giúp giảm thời gian dùng máy. Trong khi đó, những người khác lại mua thiết bị mới nhằm tạo ra rào cản vật lý đối với việc truy cập một số tính năng nhất định của smartphone.

Digital detox đang là xu hướng của giới trẻ.

Ông Kushlev cho rằng "giải độc kỹ thuật số" không phải là về gọi điện hay nhắn tin, mà là hạn chế lướt mạng xã hội, chơi game và tất cả những điều tạo ra những đợt "bùng nổ dopamine" ngắn ngủi thông qua điện thoại thông mình.

Trong nghiên cứu mới, ông Kushlev phát hiện việc cai nghiện kỹ thuật số, ngay cả khi chỉ giảm một lượng nhỏ thời gian sử dụng màn hình trong ngày, cũng có thể tác động tích cực đến cuộc sống của người tham gia.

Để tìm hiểu liệu “thải độc kỹ thuật số” có hiệu quả hay không, ông Kushlev và cộng sự đã tuyển gần 500 người cam kết cắt quyền truy cập internet trên điện thoại trong hai tuần. Họ đều là người tiêu tốn 5 giờ/ngày cho điện thoại trước nghiên cứu.

Bước đầu, các tình nguyện viên cài đặt Freedom - ứng dụng giúp loại bỏ những tính năng khiến điện thoại trở nên “thông minh”, đồng thời cho phép Kushlev theo dõi thời gian dùng điện thoại của họ.

“Những gì chúng tôi làm là biến điện thoại thông minh của họ thành dumb phone (điện thoại ngu), thuật ngữ được công nhận chính thức trong từ điển Merriam-Webster. Một chiếc ‘điện thoại ngu’ về cơ bản chỉ có thể và nhắn tin, không cho phép truy cập internet”, chuyên gia giải thích.

Những người tham gia phải bật ứng dụng trên điện thoại trong 10/14 ngày mới được tính là tuân thủ yêu cầu.

Chỉ khoảng 25% số người tham gia thành công. Nhưng với Kushlev, con số đó không gây thất vọng, mà là một tín hiệu lạc quan cho thấy con người có thể tách khỏi thiết bị di động của mình.

Đối với ông, buộc một người rời xa điện thoại thông minh của họ là yêu cầu khó khăn. Do đó, 1/4 số người tham gia nghiên cứu thực hiện được thử thách là kết quả đáng kinh ngạc.

Lợi ích của cai nghiện điện thoại

Người tham gia hoàn thành bảng câu hỏi trước và sau khi bước vào thử thách, bao gồm các chỉ số được công nhận về sức khỏe tinh thần và mức độ hạnh phúc như cảm xúc tích cực, cảm xúc tiêu cực và các triệu chứng lo âu, trầm cảm. Nghiên cứu cho thấy digital detox tác động tích cực lên tất cả chỉ số này.

Theo ông Kushlev, người tham gia cảm thấy giảm lo âu và căng thẳng một cách rõ rệt, đồng thời hài lòng hơn với cuộc sống của mình. Họ cũng ngủ nhiều hơn trung bình 20 phút mỗi đêm trong thời gian detox.

Cai nghiện điện thoại mang lại nhiều lợi ích.

Phó giáo sư lưu ý tác động chưa thần thánh đến mức thay đổi hoàn toàn cuộc sống, nhưng tạo ra chuyển biến đáng ghi nhận.

Phát hiện gây bất ngờ và có lẽ quan trọng nhất là digital detox có thể cải thiện đáng kể khả năng tập trung.

Trong nghiên cứu, người tham gia thực hiện bài kiểm tra máy tính kéo dài năm phút, đo lường khả năng duy trì sự chú ý. Kết quả cho thấy sau hai tuần "thải độc", mọi người có thể duy trì sự tập trung lâu hơn. Mức cải thiện này tương đương với việc đảo ngược khoảng 10 năm suy giảm khả năng tập trung do tuổi tác.

Theo ông Kushlev, phát hiện này quan trọng vì nó xác nhận việc sử dụng smartphone quá mức có thể tác động tiêu cực đến khả năng tập trung, ngay cả khi bạn không mang thiết bị theo bên mình. Nó cũng đáng chú ý vì cho thấy những tác động tiêu cực này có thể đảo ngược chỉ sau một thời gian ngắn detox.

Mặc dù chỉ một phần tư số người tham gia đạt yêu cầu về thời gian, số khác vẫn nhận được những lợi ích tương tự. Khoảng 91% tình nguyện viên cải thiện ít nhất một chỉ số về cảm giác hạnh phúc, sự tập trung hoặc sức khỏe tâm thần.

Ông Kushlev nhận định người dùng không cần phải từ bỏ hoàn toàn Internet hoặc từ bỏ hoàn toàn tiện ích mà điện thoại mang lại mới đạt được chỉ số tích cực. Nghiên cứu mới chỉ ra detox một phần có thể là phương pháp bền vững hơn, mà vẫn hiệu quả.

Tú Oanh

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/nguoi-tre-thao-chay-khoi-dien-thoai-post1801947.tpo