'Người trong cuộc' chia sẻ gì về Chương trình VNU350 của ĐHQG TPHCM?

6 giờ trướcBài gốc

Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có bài viết đề cập đến Chương trình thu hút các nhà khoa học trẻ xuất sắc, nhà khoa học đầu ngành về công tác (gọi tắt là Chương trình VNU350) đợt 1 năm 2025 tại Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong số 22 ứng viên trúng tuyển đợt 1 năm 2025 thì có 6 người từng tốt nghiệp tiến sĩ tại các trường đại học thuộc top 100 thế giới với hàng chục bài báo khoa học được đăng tải trên các tạp chí quốc tế uy tín. Điều này đã thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận.

Phóng viên đã có những trao đổi và ghi nhận những ý kiến chia sẻ của một số ứng viên trong số 6 người nói trên liên quan đến Chương trình VNU350.

Tiến sĩ trường ĐH nước ngoài chia sẻ cách "thích nghi" với môi trường giảng dạy trong nước

Là một trong những nhà khoa học tham gia Chương trình VNU350 của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Tiến sĩ Trương Trung Kiên, từng tốt nghiệp Đại học Tổng hợp bang Texas (Hoa Kỳ) đã có một số chia sẻ.

Được biết, trước khi trúng tuyển, Tiến sĩ Kiên đảm nhận chức vụ Trưởng bộ môn Kỹ thuật tại Trường Đại học Fulbright Việt Nam. Tiến sĩ Kiên nói rằng, quyết định tham gia Chương trình VNU350 với mong muốn góp phần xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu công nghệ bán dẫn tại Việt Nam. Hiện tại, Tiến sĩ Kiên là giảng viên lĩnh vực Công nghệ bán dẫn và vi mạch tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh).

Tiến sĩ Trương Trung Kiên. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Đánh giá về điểm mạnh và sức hút của chương trình, Tiến sĩ Kiên nhận định có hai điểm nổi bật và khác biệt, tạo nên sức hấp dẫn lớn.

"Thứ nhất, đó là tầm nhìn chiến lược và có chiều sâu. Chương trình không chỉ đơn thuần là một chính sách tuyển dụng để lấp đầy các vị trí, mà là một phần trong một chiến lược lớn hơn nhằm hiện thực hóa khát vọng đưa Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trở thành một đại học nghiên cứu hàng đầu châu Á.

Điều này tạo cho các nhà khoa học một cảm giác được tham gia vào một sứ mệnh lớn, có ý nghĩa và có tầm ảnh hưởng dài hạn, thay vì chỉ tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn.

Thứ hai, đó là sự tin tưởng và trao quyền tự chủ. Qua quá trình ứng tuyển, tôi cảm nhận được chương trình đánh giá cao các kế hoạch nghiên cứu dài hạn, có tính tham vọng. Sự tin tưởng này được thể hiện qua việc chương trình tạo ra một không gian tự chủ về học thuật, cho phép các nhà khoa học theo đuổi những ý tưởng đột phá của mình.

Đây là một yếu tố vô cùng quan trọng, bởi sự sáng tạo trong khoa học luôn cần một môi trường cởi mở và được tin tưởng. Tôi tin rằng chính sự kết hợp giữa một tầm nhìn lớn và sự trao quyền tự chủ trong học thuật là điểm ưu việt, giúp VNU350 thu hút được các nhà khoa học có tâm huyết và hoài bão", Tiến sĩ Kiên chia sẻ.

Đề cập về việc, khi được đào tạo và tốt nghiệp ở một trường đại học nước ngoài, việc vận dụng kiến thức đó vào giảng dạy trong nước có khó khăn, vướng mắc gì hay không, Tiến sĩ Kiên cho rằng, khi chuyển đổi môi trường làm việc, đặc biệt là trong giáo dục, sẽ luôn có những khác biệt và thách thức nhất định.

Tiến sĩ Kiên bày tỏ: "Đó có thể là sự khác biệt về bối cảnh xã hội, nguồn lực, kỳ vọng của người học và cả kỳ vọng của gia đình của người học. Tuy nhiên, tôi không xem đó là khó khăn mà là cơ hội để mình điều chỉnh và thích ứng. Kinh nghiệm quý báu nhất của tôi trong việc này là quá trình làm việc tại Trường Đại học Fulbright Việt Nam.

Tại đây, thay vì sao chép nguyên bản một mô hình giáo dục của nước ngoài, chúng tôi đã chủ động điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh Việt Nam.

Cụ thể: Tôi đã cùng các đồng nghiệp xây dựng thành công chương trình Cử nhân Kỹ thuật Vị nhân sinh (Human-Centered Engineering), một chương trình tiên phong, đặt trọng tâm vào việc giải quyết các vấn đề của chính bối cảnh Việt Nam.

Đồng thời, tôi đã áp dụng mạnh mẽ phương pháp học tập qua trải nghiệm và dự án thực tế (experiential, project-based learning). Chẳng hạn, tôi đã thiết kế các khóa học yêu cầu sinh viên phát triển các hệ thống IoT bằng nền tảng STM32, giúp các em không chỉ học lý thuyết mà còn trực tiếp tạo ra sản phẩm.

Bí quyết ở đây không phải là áp đặt một cách máy móc, mà là chắt lọc những triết lý, những phương pháp cốt lõi nhất – như tư duy phản biện, tư duy thiết kế, tư duy hệ thống, học tập chủ động, gắn kết lý thuyết với thực tiễn – và "bản địa hóa" chúng để phù hợp với điều kiện và con người Việt Nam. Sắp tới, tôi cũng dự định sẽ tiếp tục phát triển các khóa học dựa trên triết lý này tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên".

Danh sách 6 ứng viên trúng tuyển từng tốt nghiệp các trường đại học tốp thế giới được Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh công bố. Ảnh: NTCC

Cũng theo Tiến sĩ Kiên, sự hỗ trợ ban đầu mà chương trình VNU350 đã dành cho các đề xuất của mình và việc phê duyệt kinh phí cho đề tài nghiên cứu đầu tiên là một điều hết sức quý báu. Điều này cho thấy sự quan tâm và đầu tư nghiêm túc của nhà trường.

Tiến sĩ Kiên chia sẻ thêm: "Tôi mong muốn chương trình và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường hơn nữa cơ chế hợp tác sâu rộng giữa nhà trường và doanh nghiệp.

Nghiên cứu của tôi về 6G, ORAN và công nghiệp bán dẫn có tính ứng dụng rất cao. Tôi rất mong muốn nhà trường có thêm những cơ chế, chính sách khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để các nhóm nghiên cứu có thể hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp công nghệ lớn như Viettel, qua đó vừa giải quyết bài toán của doanh nghiệp, vừa giúp sinh viên có môi trường thực tập lý tưởng và các kết quả nghiên cứu sớm được đưa vào cuộc sống.

Bên cạnh đó, tôi cũng có mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các dự án liên ngành trong nội bộ Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Tầm nhìn của tôi bao gồm việc tích hợp giữa thiết kế vi mạch, trí tuệ nhân tạo và hệ thống thông tin vô tuyến.

Tôi mong rằng Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có thêm nhiều chương trình "gieo mầm" hoặc các buổi hội thảo để các nhà khoa học từ những trường, khoa khác nhau có thể dễ dàng gặp gỡ, trao đổi ý tưởng và hình thành các nhóm nghiên cứu liên ngành có sức mạnh tổng hợp".

Mong muốn mở thêm chuyên ngành mới để phát huy hết sở trường

Ngoài Tiến sĩ Trương Trung Kiên, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thi cũng có một số ý kiến, quan điểm tương đồng khi nhìn nhận, đánh giá về Chương trình VNU350 của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Được biết, Tiến sĩ Thi cũng là một trong 6 ứng viên trúng tuyển từng tốt nghiệp tiến sĩ tại trường đại học tốp 100 thế giới. Tiến sĩ Thi tốt nghiệp Tiến sĩ Giải tích và Vật lý Toán tại Đại học Ludwig Maximilian Munich, Cộng hòa liên bang Đức và có 10 bài báo quốc tế được công bố. Hiện Tiến sĩ Thi đang tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh).

Nhận định về điểm ưu việt, tạo nên "sức hút" của Chương trình VNU350, Tiến sĩ Thi bày tỏ: "Chương trình này nó tạo ra cơ hội cho những người trẻ, tốt nghiệp tiến sĩ ở trường đại học nước ngoài về Việt Nam công tác và cống hiến.

Đặc biệt tôi thấy có những vị trí làm việc tốt, phù hợp với chuyên môn và khả năng của mình, thu nhập cũng rất tốt. Cùng với đó, những đề tài nghiên cứu sẽ được phê duyệt nhanh chóng hơn".

Đối với hoạt động giảng dạy thực tế tại Việt Nam, Tiến sĩ Thi cho rằng , anh từng học và tốt nghiệp trình độ cử nhân ở trường đại học trong nước, sau đó mới tham gia học tiến sĩ ở nước ngoài, nên việc "thích nghi" với các điều kiện giảng dạy không mất quá nhiều thời gian.

"Thực ra khi học ở nước ngoài tôi đã đảm nhiệm việc hỗ trợ các Giáo sư, Phó Giáo sư trong việc giảng dạy và có tham gia các hoạt động nghiên cứu. Vì thế, khi về Việt Nam tham gia đứng lớp giảng dạy tôi cũng đã có một số kỹ năng nhất định.

Hiện tại tôi giảng dạy ở Trường Đại học Khoa học tự nhiên là ngôi trường mà trước đây tôi đã từng tham gia học đại học nên tôi cũng đã hình dung được cách thức giảng dạy, đứng lớp ở đây ra sao.

Hơn nữa, trong thời gian ban đầu, khi phân công đứng lớp giảng dạy, nhà trường cũng tạo điều kiện và bố trí cho tôi từ những môn dễ trước để tôi dần làm quen. Những môn này chính tôi cũng đã có những nền tảng sẵn có rồi nên cũng không có gì quá khó khăn", Tiến sĩ Thi bày tỏ.

Ảnh minh họa: vnuhcm.edu.vn

Tiến sĩ Thi chia sẻ dự định sắp tới sẽ đề xuất với nhà trường để mở thêm các môn chuyên ngành theo đúng lĩnh vực mà anh đã từng được nghiên cứu để quá trình áp dụng kiến thức đã được đào tạo vào thực tế sẽ sát sao hơn. Đồng thời không làm lãng phí kiến thức đã được học và giới thiệu đến mọi người về các chuyên ngành mới.

Tuy nhiên, vị Tiến sĩ này chia sẻ đó chỉ là những dự định cho tương lai vì các thủ tục để mở thêm chuyên ngành đào tạo là không hề đơn giản.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ Thi cũng nêu lên một số góp ý đối với các chính sách hỗ trợ các ứng viên đã trúng tuyển và tham gia giảng dạy tại các đơn vị trực thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

"Tôi rất muốn tạo ra một sự khác biệt trong việc thực hiện một đề tài nghiên cứu của mình so với các đề tài nghiên cứu trước đây có giảng viên trong trường đã thực hiện.

Tuy nhiên tôi thấy rằng, phương thức để thời gian thực hiện đề tài hiện nay còn khá ngắn, nên tôi mong sẽ có cơ chế thay đổi để hỗ trợ thời gian thực hiện các đề tài "dài hơi" hơn, đó có thể là 5 năm hoặc dài hơn chứ không phải là 2, 3 năm như hiện nay.

Nghĩa là trong vòng 5 năm đó thì nhà trường sẽ hỗ trợ kinh phí để chúng tôi có thể làm được những dự án lớn, chứ không phải là cho thực hiện trong vòng 2 năm phải dừng lại để đánh giá đề tài.

Thực tế, để một đề tài nghiên cứu được hoàn thành chỉn chu và thiết thực thì cần rất nhiều thời gian để người phụ trách có sự nghiên cứu, đánh giá. Ở nước ngoài, các đề tài thường có thời gian nghiên cứu rất lâu, ít cũng khoảng 4 năm", Tiến sĩ Thi cho hay.

Trung Dũng

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/nguoi-trong-cuoc-chia-se-gi-ve-chuong-trinh-vnu350-cua-dhqg-tphcm-post252422.gd