Người trồng sắn lỗ nặng vì sụt giá

3 giờ trướcBài gốc

ĐBP - Niên vụ 2023 - 2024, cây sắn được mùa được giá, đặc biệt càng về cuối vụ, giá sắn càng tăng cao. Vì thế, năm nay, nông dân ồ ạt mở rộng diện tích trồng sắn. Thế nhưng, khi vào đầu vụ thu hoạch giá sắn bất ngờ lao dốc.

Giá sắn xuống thấp, các hộ trồng sắn tạm ngừng thu hoạch để chờ giá phục hồi. Song trái ngược với mong đợi, giá sắn tiếp tục giảm sâu. Hiện tại, vụ thu hoạch gần kết thúc, người trồng sắn buộc phải gấp rút thu hoạch và bán tháo, cố gắng gỡ gạc phần nào chi phí và công sức đã bỏ ra.

Những năm gần đây, giá củ sắn luôn duy trì ở mức cao, ổn định trong khoảng 2.000 - 2.100 đồng/kg. Đặc biệt, niên vụ 2023 - 2024, ngay từ đầu vụ, giá sắn đã lên mức 2.300 - 2.400 đồng/kg và tiếp tục tăng mạnh, chạm ngưỡng 3.000 đồng/kg thời điểm cuối vụ. Nhận thấy tiềm năng sinh lời, nhiều hộ dân mở rộng diện tích trồng sắn với hy vọng cải thiện thu nhập.

Thế nhưng, khi bước vào đầu vụ thu hoạch năm nay, giá sắn bất ngờ lao dốc, chỉ còn 1.100 – 1.200 đồng/kg củ tươi. Khi đó, người dân quyết định ngừng thu hoạch, chờ giá nhích lên. Tuy nhiên, trái ngược với kỳ vọng, giá sắn tiếp tục giảm sâu. Đến cuối vụ, nông dân buộc phải chấp nhận bán ở mức giá thấp, đối diện với vụ trồng sắn thua lỗ nặng nề.

Thương lái thu mua sắn tại xã Mường Nhé (huyện Mường Nhé).

Thời điểm này, dọc quốc lộ 4H, đoạn qua huyện Nậm Pồ và Mường Nhé, người dân tất bật đào sắn, đóng bao rồi chất thành từng đống ven đường, chờ thương lái đến thu mua. Nhưng không có niềm vui trên nét mặt người trồng sắn như năm trước.

Ghi nhận tại huyện Mường Nhé, nhiều hộ trồng sắn than thở bởi giá sắn hiện đang ở mức thấp nhất trong vòng 3 – 4 năm qua, chỉ bằng 1/3 so với năm 2024. Cụ thể, tại các xã: Quảng Lâm, Nậm Kè, Mường Toong, Mường Nhé, sắn được thương lái thu mua với giá 900 đồng/kg, trong khi các xã vùng sâu, giá chỉ còn 800 đồng/kg. Dù giá chạm đáy, người dân vẫn buộc phải bán tháo vì vụ thu hoạch đã sắp khép lại.

Năm ngoái, gia đình chị Sùng Thị Vự, bản Huổi Lanh, xã Mường Toong (huyện Mường Nhé) trồng 0,5ha sắn, sản lượng sắn tươi đạt 5 tấn. Với giá 2.500 đồng/kg, chị thu về 12,5 triệu đồng. Thấy sắn được giá, năm nay chị Vự mở rộng diện tích trồng sắn lên 2ha, kỳ vọng thu nhập khoảng 50 triệu đồng. Thế nhưng, thực tế trái ngược hoàn toàn khi giá sắn lao dốc, đẩy chị vào cảnh thua lỗ.

Chị Vự chia sẻ: “Đầu vụ, thương lái thu mua với giá 1.100 đồng/kg, tôi chần chừ không bán, để sắn trên nương chờ giá lên. Nhưng đến đầu tháng 3, giá lại giảm còn 900 đồng/kg, tôi buộc phải thu hoạch để bán, dù lỗ nặng. Nếu để quá tháng 3, cây sắn sẽ lên lá lại, lượng tinh bột trong củ giảm mạnh, thương lái cũng không mua nữa. Dù bán rẻ nhưng còn hơn mất trắng”.

Người dân xã Mường Toong (huyện Mường Nhé) tập kết sắn bên đường, đợi xe của thương lái đến thu mua.

Sau một ngày thu hoạch vất vả, đóng bao và vận chuyển sắn ra gần quốc lộ, anh Háng A Tếnh, bản Nậm Pố 2 (xã Mường Nhé) tranh thủ ngồi nghỉ, chờ thương lái đến cân hàng và bốc lên xe. Nhìn những bao sắn chất đống, anh Tếnh thở dài: “Vụ sắn năm nay bà con lỗ nặng. Tôi trồng hơn 2ha sắn, năng suất vẫn đạt khoảng 10 tấn/ha, tương đương năm ngoái, nhưng giá bán quá rẻ. Phải mất 3 – 4 ngày nữa tôi mới thu hoạch xong nhưng với mức giá này, tôi chỉ mong gỡ gạc được phần nào chi phí đầu tư, chứ chuyện có lãi thì không dám nghĩ tới”.

Tại các huyện Điện Biên và Điện Biên Đông, người dân đang khẩn trương thu hoạch sắn để kịp bán. Địa bàn huyện Điện Biên có nhiều nhà máy, xưởng thu mua và chế biến sắn nên bà con nơi đây chủ yếu bán sắn khô. Sau khi thu hoạch, sắn được thái thành lát mỏng, phơi khô ngay trên nương, rồi đóng bao và chở thẳng đến cơ sở thu mua. Nhờ lợi thế này, giá sắn tại khu vực Điện Biên và Điện Biên Đông có phần nhỉnh hơn so với Mường Nhé và Nậm Pồ. Cụ thể, giá sắn khô mua tại xưởng đạt 3.900 đồng/kg, trong khi sắn tươi được thu mua với giá 1.400 đồng/kg. Dù vậy, theo người dân, mức giá này vẫn thấp hơn đáng kể so với năm ngoái. Vụ sắn 2024, giá sắn khô đạt 5.000 đồng/kg, còn sắn tươi lên tới 3.000 đồng/kg tại xưởng.

Những năm trước, gia đình anh Nguyễn Văn An, bản Hát Hẹ, xã Núa Ngam (huyện Điện Biên) không trồng sắn. Năm 2024, thấy giá sắn cao nên năm nay anh An đã trồng 1,5ha sắn. Sản lượng sắn ước đạt 15 tấn củ tươi, tương đương khoảng 6,5 tấn sắn khô. Với giá bán 3.900 đồng/kg, anh An thu nhập khoảng 25 triệu đồng.

Anh Nguyễn Văn An cho biết: “Riêng tiền phân lân bón lót đã hết 16 triệu đồng. Đến vụ thu hoạch, tôi phải thuê 10 công hết 3 triệu nữa. Tổng chi phí đầu tư khoảng 19 triệu đồng, chưa kể gần 20 công lao động của người nhà làm cỏ hai lượt. Cuối cùng, cả vụ chỉ dư được 6 triệu, chẳng đủ bù công sức bỏ ra. Nói chung, vụ sắn năm nay coi như thất bại”.

Theo các thương lái thu mua sắn, giá sắn giảm mạnh chủ yếu do nhu cầu tiêu thụ từ các nhà máy chế biến tinh bột trong nước sụt giảm, trong khi thị trường xuất khẩu gặp nhiều khó khăn. Cùng lúc đó, nguồn cung lại tăng mạnh khi nhiều hộ dân ồ ạt mở rộng diện tích trồng sắn, tạo áp lực khiến giá càng giảm sâu.

Chia sẻ về thực trạng này, ông Vì Văn Lưu, một thương lái thu mua sắn cho biết: “Chúng tôi chỉ là khâu trung gian, mua sắn từ bà con rồi bán lại cho các xưởng chế biến ở Điện Biên. Hiện tại, xưởng thu mua sắn tươi với giá 1.400 đồng/kg nên chúng tôi cũng buộc phải mua với giá thấp hơn để có lãi. Đặc biệt, ở vùng sâu, vùng xa, chi phí vận chuyển lớn nên chúng tôi phải hạ giá thu mua xuống còn 900 – 1.000 đồng/kg mới có thể duy trì hoạt động”.

Người dân xã Núa Ngam, huyện Điện Biên bán sắn khô tại xưởng thu mua trên địa bàn.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, niên vụ 2024 – 2025, toàn tỉnh gieo trồng khoảng 16.833,89ha sắn. Tính đến thời điểm hiện tại, diện tích đã thu hoạch ước đạt 13.782,48ha, năng suất trung bình khoảng 96,2 tạ/ha, tổng sản lượng ước tính 132.586,76 tấn. Dự kiến, đến giữa tháng 3, các địa phương sẽ cơ bản hoàn tất thu hoạch, người dân chuẩn bị bước vào vụ sản xuất mới.

Một lần nữa điệp khúc buồn “được mùa mất giá” tái diễn, đẩy người trồng sắn vào cảnh lao đao. Để tránh vòng luẩn quẩn này tiếp diễn, cần có giải pháp bền vững từ các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương. Chỉ khi thị trường ổn định, đầu ra được đảm bảo, người trồng sắn mới có thể yên tâm sản xuất cây trồng truyền thống này.

Bài, ảnh: Phạm Trung

Nguồn Điện Biên Phủ : https://baodienbienphu.com.vn/bai-thuong/kinh-te/nguoi-trong-san-lo-nang-vi-sut-gia